فقدان الگوی کشت و هدر دادن آب

اول هفته بود که وزارت جهادکشاورزی به همراه مدیران استانی و ستادی خود با مسئولان وزارت نیرو نشستی را برگزار کردند که برای حل بحران آب چاره‌ای بیندیشند. از آنجا که طبق اعلام وزیر نیرو بیش از 90درصد آب در عرصه کشاورزی مصرف می‌شود، لازم است که تحقیقات گسترده‌ای برای روشن شدن موضوع انجام گیرد. البته مسئولان جهادکشاورزی با رد این ادعا سعی دارند میزان مصرف آب در کشاورزی را حداکثر 75درصد عنوان کنند.

به هر ترتیب، بحران آب یکی از مباحثی است که هرچه بیشتر به آن پرداخته می‌شود، زوایای بیشتری را از خود بروز می‌دهد که می‌تواند راهگشای کارها باشد. از آنجا که اگر آب نباشد، غذا هم نیست، به جرات می‌توان گفت که به اندازه تامین آب شرب برای مردم اهمیت دارد.

بر این اساس، مدیرکل جهاد کشاوزری استان البرز گفت: با توجه به لطمه‌ها و ضربه‌های شدیدی که در عرصه کشاورزی و کاهش یا فقدان منابع آب متحمل شده‌ایم باید به سمت و سویی برویم که آسیب‌ها را به حداقل برسانیم.سیدمجید موسوی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: در اتخاذ روش‌ها و سیاست‌های مختلف در بخش کشاورزی باید نهایت دقت و احتیاط را به کار گرفت تا از وارد آمدن خسارات غیرقابل جبران به این بخش جلوگیری شود. وی افزود: به عنوان مثال در حال حاضر همگان بر بحران آب و کمبود منابع آبی اذعان دارند ولی نباید در راستای حل این مشکل از موضوعات و بحث‌های مهم دیگر غافل شده و باعث بروز مشکلات دیگر شویم.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: همان طور که جبران کمبود آب مشکل است، جبران صدمه‌ها و آسیب‌های وارده به بخش تولیدات کشاورزی نیز غیرقابل جبران خواهد بود. موسوی ادامه داد: برگشت یک واحد تولیدی در بخش کشاورزی به عرصه تولید در نتیجه کمبود منابع آبی بسیار مشکل خواهد بود، وضعیت منابع آبی ممکن است در اثر بهتر شدن وضعیت بارش‌ها در مدت چند سال بهبود یابد ولی اگر واحد تولیدی در بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخش‌های اقتصادی به تعطیلی منجر شود برگشت‌پذیری آن بسیار هزینه‌بر و زمان‌بر خواهد بود.

مدیرکل جهاد کشاورزی البرز گفت: بخش کشاورزی نقش موثری در اشتغالزایی در کشورمان و به ویژه در استان البرز دارد و نباید در راستای حل بحران آب خللی به تولیدات کشاورزی در حوزه‌های مختلف وارد کرد.

هنوز الگوی کشت نداریم

در همین زمینه، یک کارشناس آبیاری در گفت‌وگو با «فرصت امروز» می‌گوید: «در فضایی که اکنون ایجاد شده و با وضعیتی که شاهد آن هستیم، مدیریت چه در بخش شرب و چه در بخش کشاورزی، حرف اول را می‌زند.» غلامحسین تشکر، معتقد است اکنون وظیفه جهادکشاورزی از همه بخش‌ها مهم‌تر است. این وزارتخانه باید با تعیین الگوی کشت به کشاورز بگوید که چه چیزی بکارد و چه چیزی نکارد. اما متاسفانه به‌رغم اینکه سال‌هاست چنین موضوعی از طرف کارشناسان مختلف عنوان می‌شود، هنوز این اتفاق نیفتاده و کشت‌وکار همچنان بدون برنامه پیش می‌رود.به گفته این کارشناس، همین موضوع باعث می‌شود کشاورز یک سال مثلا گوجه یا سیب‌زمینی بکارد اما به خاطر اشباع بودن بازار از محصول مورد نظر، نتواند دسترنج خود را به فروش برساند. این علاوه بر زیان‌‌های اقتصادی که به کشاورزان وارد می‌کند، هدر دادن منابع آبی را نیز به همراه خواهد داشت. به نظر می‌رسد در چنین شرایطی، بحث هدررفت آب، از مسائل اقتصادی بسیار حیاتی‌تر و مهم‌تر باشد.

وی در اختیار داشتن آمار دقیق بارندگی در هر منطقه، اطلاع‌رسانی و آموزش دقیق و درست به کشاورزان و همچنین تشکیل شوراهایی برای آموزش مسائل صرفه‌جویی در مصرف آب در زمین‌های زراعی را از مهم‌ترین و اساسی‌ترین اقداماتی می‌داند که می‌تواند با همت مسئولان دولتی انجام گیرد. تشکر در پایان ابراز امیدواری می‌کند که دولتی‌ها با طرح الگوی کشت بتوانند کاری کنند تا لااقل با تولید محصولی که قرار است روی زمین بماند و بگندد، آب را هدر ندهند.