صادرات کیوی کال، اعتبار ایران را به باد می‌دهد

تولید کیوی در کشور همان‌طور که در گزارش‌های قبلی نیز عنوان شده بود، یکی از مزیت‌هایی است که برای کشاورزی این مرز و بوم به خصوص در مناطق شمالی کشور وجود دارد. این محصول که طبق پیش‌بینی مسئولان وزارت جهادکشاورزی، تولید آن در سال‌جاری به بیش از 300هزارتن خواهد رسید، قابلیت صادراتی خوبی داشته و می‌تواند درآمد ارزی قابل توجهی را نصیب کشور کند.

اما در این میان، گروهی هستند که برای رسیدن به سودهای مقطعی، تنظیم صادرات را به‌هم زده و ممکن است پای کیوی را از بازارهای جهانی ببُرند. اگر به خاطر داشته باشید در گزارش قبلی که راجع به این محصول تهیه شد، آمده بود: «تقریباً در ماه‌های شهریور و مهر هر سال، میزان عرضه کیوی در جهان کاهش می‌یابد و حدودا به صفر می‌رسد. زیرا تولید کشورهای نیمکره جنوبی مانند نیوزیلند، شیلی و پرو به پایان رسیده و دیگر توزیع نمی‌شود. این موضوع فرصتی فراهم می‌کند تا کیوی را به قیمتی بالاتر از تجار بخرند. بنابراین احتمال فشار از طرف تاجران به کشاورزان وجود دارد تا آنها را به برداشت زودهنگام این محصول مجبور کنند. معمولاً کیوی‌هایی که در این فصول چیده می‌شوند، کال هستند و از کیفیت بسیار پایینی برخوردارند، بنابراین وقتی مشتری خارجی این محصول را به نام ایرانی می‌خرد، ذهنیت بدی نسبت به آن پیدا می‌کند که این مسئله تأثیر منفی در صادرات کیوی خواهد داشت. به همین دلیل سیاست دولت بر این است که صادرات این محصول تا 15مهر سال‌جاری ممنوع باشد. در این صورت کسی نمی‌تواند کشاورزان را مجبور به برداشت زودهنگام کند.»

مرزها باز شده است

اما گویا این سیاست افاقه نکرده و تاجرانی پیدا شده‌اند که برخلاف قانون، این محصول را به کشورهایی مانند روسیه صادر می‌کنند. یکی از صادرکنندگان کیوی در گفت‌وگو با «نسیم» و در رابطه با بحث ممنوعیت صادرات کیوی از سوی وزارت جهاد کشاورزی بیان داشت: متأسفانه ممنوعیت کیوی هنوز به‌طور رسمی اعلام نشده و ظرف روزهای گذشته نیز کیوی‌های نارس از مرز آستارا به مقصد روسیه بارگیری شد.

قربان کریم‌خانی ادامه داد: این روزها کیوی آرژانتین و شیلی در بازارهای روسیه وجود دارد، اما این کیوی‌ها گران است و کیوی ایرانی به‌مراتب ارزان‌تر به بازار روس‌ها می‌رسد. بنابراین برخی از این موقعیت سوءاستفاده کرده و در نتیجه سوداگران صادراتی نیز صادرات بی‌موقع انجام می‌دهند اما این نوع صادرات به منزله فریب مشتری در بازار روسیه است.

وی با بیان اینکه چنین صادرات بی‌موقعی می‌تواند لطمه بزرگی به اعتبار محصول ایرانی بزند و ایران را کلاهبردار صادراتی در فدراسیون روسیه معرفی کند، گفت: وقتی که روس‌ها کیوی را از بازار تهیه می‌کنند و به خانه می‌برند متوجه می‌شوند که این کیوی‌ها نرسیده و کال است و همین باعث می‌‎شود تا شاهد باشیم که در ماه ژانویه بازار روس هیچ‌گونه تمایلی به کیوی ایرانی نشان ندهد زیرا بد سابقه شده است. وی افزود: با این بی‌اعتبار کردن دقیقا همان تعداد مصرف‌کننده‌ای که کیوی کال ایرانی را تجربه کرده است، دیگر به سمت محصول رسیده ایرانی نیز نخواهد رفت و این یعنی از دست دادن بازاری بزرگ.

کریم‌خانی تأکید کرد: ممنوعیت این کیوی‌های کال به‌صورت قطعی تصویب نشده و به هر حال متوقف شدن این صادرات مستلزم عزم جدی جهاد کشاورزی است. حتی برخی از این دلال‌ها بدون مجوز بهداشت کیوی‌های کال را به روسیه می‌فرستند به‌طوری که به‌صورت تقلبی کاغذی را تهیه کرده و جنس خود را از گمرک رد می‌کنند. بنابراین باید بین گمرک ایران و جهاد کشاورزی یک هماهنگی به وجود بیاید تا بتوانند جلوی خروج کیوی را بگیرند. این صادرکننده کیوی عنوان کرد: ما از ماه آینده روزانه حدود 200 تن به مدت شش ماه از ایران صادرات کیوی خواهیم داشت پس با صبوری این یک ماه را تحمل کرده و به خاطر یک‌سود کمتر به کل صنعت کشور ضرر نزنیم.

وی تصریح کرد: برخی می‌گویند که این کیوی برای تولید صابون استفاده می‌شود، اصلاً این‌گونه نیست. زیرا اصلاً به صرفه نیست که با چنین قیمت گرانی کیوی از کشوری دیگر تهیه شود و بعد برای مصرف صابون مصرف شود. وی در پاسخ به اینکه برخی می‌گویند اگر الان کیوی را صادر نکنیم بازارمان را به محصولات ایتالیا می‌سپاریم، گفت: به هیچ‌وجه این‌گونه نیست، زمان کیوی ایتالیا و یونان دقیقا مانند محصول ما است، آنها نیز الان کیوی را برداشت نمی‌کنند و در نتیجه صادراتی نخواهند داشت.

کریم‌خانی اضافه کرد: در ضمن در سال‌های اخیر به دلیل تحریمی که روسیه برای واردات میوه‌های اروپایی گذاشته هیچ محصول کشاورزی به‌صورت قانونی به کشور روسیه وارد نمی‌شود. بنابراین یکه تاز میدان بازار روسیه ما هستیم و این به شرطی خواهد بود که ما نیز هول برمان نداشته و جلوی صادرات نامناسب را بگیریم. وی خاطرنشان کرد: پارسال و سال اخیر به دلیل همین صادرات بی‌موقع و بسیاری مشکلات دیگر ارسال کیوی نصف شد. بنابراین اصلاً عاقلانه نیست که تا قبل از 15 مهر و حتی اول آبان ماه کیوی را صادر کنیم.

ضعف قانونی داریم

اما مدیرکل دفتر میوه‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری وزارت جهاد کشاورزی در این ارتباط به «فرصت امروز» می‌گوید: «برای جلوگیری از صادرات میوه تا قبل از 15مهر به گمرک نامه نوشته‌ایم و از آنها درخواست کرده‌ایم که جلوی این صادرات زودهنگام گرفته شود.‌»‌ ابوالقـــاسم حسن‌پــور می‌افزاید: «متأسفانه اینجا یک ضعف قانونی وجود دارد. زیرا در استاندارد ملی ما رعایت استاندارد برای میوه‌های تازه، در هنگام صادرات الزامی نیست و این کار گمرک را سخت می‌کند.‌»‌

حسن‌پور معتقد است هنگامی کیوی برای صادرات آماده می‌شود که قند آن به 2/6 درصد برسد. در غیر‌این صورت، محصول کیفیت لازم را نخواهد داشت. سال گذشته که این اتفاق افتاد، شخصاً در نقاط مرزی حضور یافتم و با تجار در این ارتباط صحبت کردم و از آنها قول گرفتم که برای سال‌جاری، این موضوع را رعایت کنند. اگر این روزها چنین اتفاقی افتاده، مطمئناً گروه موردنظر از تجار ثابت و همیشگی نیستند و به نظر می‌رسد عده‌ای باشند که به‌صورت زودگذر و مقطعی وارد حرفه تجارت شده‌اند. معلوم نیست این افراد که برای سودجویی، اقتصاد کشاورزان را هدف گرفته‌اند بازار کیوی را به کجا هدایت می‌کنند. فقط امیدواریم هرچه زودتر از کار آنها جلوگیری شود تا بیش از این مشتری‌های خارجی کیوی ایران را ناامید نکنند.