بهترین راه کمک به تولید بیان تخلفات در حوزه واردات است. باید به این مسائل بپردازیم، زیرا تصمیمات دولت در این بخش تاثیر جدی بر بخش تولید خواهد داشت. شفافسازی در زمینه واردات بدون حساب و کتاب و تخلفات در این حوزه، یک حرکت ملی است. صنعت با مشکلات کوچکی نظیر کمبود مواد اولیه به هر شکل ممکن کنار میآید اما در شرایطی که نیاز کشور 100 متر پارچه است و 200متر پارچه از خارج کشور وارد شده، تولیدکننده چگونه میتواند به فعالیت خود ادامه دهد.
متاسفانه در ایران واردات رسمی و بیرویه به شکل بیرحمانهای بخش تولید را تحت تاثیر قرار دادهاست. برای تصمیمسازی در زمینه واردات هیچ نظرسنجی از فعالان بخش صنعت نمیشود. از زمانی که وزارتخانههای صنایع و بازرگانی با یکدیگر ادغام شدند، بزرگترین ظلم و خیانت در حق صنعت رخ داد. بازرگانی به خاطر سهلالوصول بودن، منافع مادی و قدرت مالی که ایجاد میکند مورد توجه مدیران است.
معمولا کشور به سمتی سوق مییابد که واردات جای تولید را بگیرد، اما در مقابل همه کمبودهای کشور با فشار بر تولید حل میشود. با ارزان شدن نفت، دولت برای حل مشکلات مالی خود میزان مالیات بر ارزش افزودهای که بخش تولید باید بپردازد را افزایش میدهد. تمام هزینههای تحریمها را بخش تولید پرداخت میکند اما در مقابل برای بخش بازرگانی همه چیز مهیا است.
در شرایط کنونی رقیب بخش تولید ایران کشورهای هند و چین هستند که نفت ایران را میگیرند و به جای پول آن کالا و محصول آماده شده به ایران تحویل میدهند. این کشورها هیچ علاقهای ندارند که ماده اولیه به ایران بفروشند، زیرا میخواهند ارزش افزوده بیشتری نصیب کشور خود کنند. این رویه سبب شدهتولیدکننده ایرانی قدرت رقابت خود را در بسیاری از زمینهها از دست بدهد. در همه جای دنیا برای حفاظت از تولید داخلی قوانین خاصی را اجرا میکنند. اما در ایران از چنین قوانینی خبری نیست.
در حال حاضر ترکیه و ایران در مرزهای خود درگیر منازعاتی هستند. به خاطر اینکه ایران به کامیونهای ترکیه سوخت ارزان نمیدهد، این کشور در تلاش است برای سیستم ترانزیت ایران مالیات خاص وضع کند. یعنی بهشدت از منافع ملی خود دفاع میکنند. ولی بخش تجاری ایران هیچگاه به حقوق تولیدکنندگان داخلی توجهی ندارد. دولتمردان ایرانی به دلیل گرفتاریهای زیادی که دارند وقت نمیکنند شرایط داخلی را کنترل کنند.
در پروتکل اخیری که به امضای مسئولان ایرانی رسیده، برای کالاهای نساجی ترکیه که مشابه آن در داخل کشور هم تولید میشود، 50 درصد تخفیف گمرکی در نظر گرفته شدهاست. درحالیکه ترکیه برای تولیدکنندگان خود مزیتهای زیادی در نظر میگیرد و قوانین سختگیرانهای برای کالاهای وارداتی وضع میکند، ایران به رقبای خود امتیاز میدهد. اگرچه پاکستان مستقیما پنبه خود را به ایران نمیفروشد و تولیدکننده ایرانی بهصورت غیرمستقیم مجبور است با واسطه خریدهای خود را انجام دهد، اما تمام این مسائل قابل تحمل است. آنچه پذیرش آن برای بخش تولید سخت است این است که تصمیمسازان به فکر تولید و اشتغال کشور نیستند. مشکل واردات مواد اولیه مشکل بسیار کوچکی در برابر مصیبت واردات بیضابطه به کشور است.
* مدیرعامل نساجی قروه