عضو اتاق فکر آب ایران / سند سیاست های ملی آب کشور تهیه شود

عضو اتاق فکر آب ایران گفت: کشور از نظر سیاست های ملی آب ضعف دارد و نیازمند سندی بالادستی و فصل الخطاب در این زمینه است که به تایید عمومی رسیده باشد.

«هدایت فهمی» در گفت وگو با ایرنا با بیان اینکه کشور از نظر سیاست های ملی آب ضعف دارد، خاطرنشان کرد: در اسناد بالادستی کشور به جز پنج سیاست کلان نظام در بخش آب مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام و راهبردهای بلندمدت توسعه آب کشور مصوب هیأت وزیران که در زمان نگارش و تصویب آنها بحران آب نداشته ایم، هیچ سند قابل اتکای دیگری وجود ندارد.

وی تاکید کرد که امروز نیازمند بازنگری در این سیاست ها هستیم و باید سند سیاست های ملی آب کشور تهیه شود.

فهمی خاطرنشان کرد: سیاست های ملی آب باید در قالب سندی که در آن همه مجموعه سیاست ها و راهبردهای کلیدی و سازگار در عرصه فعالیت های بخش آب دیده می شود، ارائه شود.

این عضو اتاق فکر آب ایران افزود: مباحثی همچون تامین آب شرب، آبیاری کشاورزی، جابه جایی جمعیت و توانمندسازی آنان، پایداری فیزیکی و مالی طرح ها، رویکرد مشارکت گرایانه در سیاست گذاری، مشارکت بخش خصوصی، ساز وکارهای حل اختلاف بین رقبا بر سر استفاده از آب باید در تدوین سند ملی آب مورد توجه قرار گیرد.

فهمی، پهنه بندی و خطرپذیری مناطق، حفاظت آب، کنترل و مدیریت سیلاب، مدیریت خشکسالی، تغییر اقلیم، آب های نامتعارف و بازچرخانی آب، فرسایش و رسوب، پایش پروژه ها و اقتصاد آب را از دیگر مواردی برشمرد که توجه به آن در تدوین سند ملی آب کشور ضروری است.

فهمی تصریح کرد: سند سیاست های ملی آب کشور باید از پشتیبانی و وفاق گسترده آحاد جامعه برخوردار باشد و به این منظور، باید یک شورای سیاست گذاری تشکیل شود و سپس پیش نویس آن تهیه و در اختیار جامعه متخصصان و صاحبنظران آب قرار داده شود و در نهایت در بالاترین مرجع تصمیم گیری مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام مصوب شود.

وی گفت: تهیه این سند بالادستی که فصل الخطاب بوده و یک سند ملی است، دست کم 10سال با تاخیر آغاز شده است.

به گفته این کارشناس ارشد مسائل آب کشور، گام بعدی تهیه برنامه عملیاتی برای اجرایی کردن این سند است تا همه دستگاه ها با یک نقشه راه در پیشبرد اهداف آن حرکت کنند.

ضعف های برنامه ششم توسعه در موضوع آب

فهمی با یادآوری بررسی لایحه برنامه ششم توسعه در مجلس شورای اسلامی گفت: این برنامه در 35 ماده تدوین شده و مواد 11 تا 13 آن به موضوعات اساسی محیط زیست، آب و کشاورزی اختصاص دارد.

این عضو اتاق فکر آب ایران با بیان اینکه برنامه ششم ضعف های آشکار ماهوی و شکلی دارد، به نحوی که به نظر می رسد کار پخته کارشناسی در این برنامه انجام نشده است، اظهار داشت: مواد موجود در برنامه فعلی، این حس را به مجریان، برنامه ریزان و خوانندگان القا نمی کند که آب و محیط زیست مسائل محوری مورد توجه برنامه ششم باشند.

وی مسائلی همچون توسعه آبیاری تحت فشار بارانی (که به دلیل بالا بودن میزان تبخیر در کشور به هیچ وجه روش مناسبی برای آبیاری کم مصرف نیست)، نبود سازوکار اجرایی، محدود کردن سطوح زیر کشت، ابهام در کاهش 11میلیارد مترمکعبی آب های مصرفی و استفاده نادرست اصطلاح «قیمت تمام شده» به جای «هزینه تمام شده» و کاربرد «ارزش اقتصادی آب» (که ابزاری برای برنامه ریزی منابع آب، آمایش و جانمایی استقرار فعالیت های اقتصادی در پهنه کشور است) به جای هزینه کامل آب را جزو مواردی برشمرد که در لایحه قید شده است اما این عبارت ها گنگ بوده یا پر از اشکال و ایرادند.

وی با بیان اینکه اصل واقع گرایی در برنامه ششم توسعه رعایت نشده است، ادامه داد: مبنای اطلاعات در این برنامه ضعیف است؛ به طور نمونه مطرح شدن دستیابی به رشد 8درصدی اقتصاد، با توجه به وضعیت کنونی اقتصادی بسیار بلندپروازانه به نظر می رسد که به یقین، سایر موارد مطرح شده در برنامه را متاثر خواهد کرد.

معاون مدیرکل دفتر برنامه ریزی کلان آب و آبفای وزارت نیرو اضافه کرد: این برنامه قادر به استقامت در برابر شوک های داخلی یا بیرونی وارد بر اقتصاد نیست و قدرت تاب آوری در آن به خوبی لحاظ نشده است.

فهمی تاکید کرد: به نظر می رسد به عنوان یک ضعف اساسی، بدنه کارشناسی کشور در این برنامه دخیل نبوده و توسط کارشناسان یا مدیرانی تدوین شده که به طور عمده دارای تجربیات اجرایی بوده اند تا متخصصان و مدیران برنامه ریزی.

وی یادآور شد: حال که اصلاح یا تدوین مجدد برنامه ششم در دستور کار مجلس قرار گرفته است، جا دارد به منظور مسئله محور کردن برنامه، به مسائل آب و محیط زیست بیشتر پرداخته شود.