سلطان معاملات فوتبال

روزهای منتهی به اول سپتامبر برای خورخه‌مندس گیج‌کننده بودند. سوپر ایجنت پرتغالی ستاره‌هایی مانند کریستیانو رونالدو و ژوزه مورینیو، در چند هفته قبل روی چند انتقال بسیار بزرگ در فوتبال اروپا کار کرده بود اما ساعت‌های آخر مهلت نقل و انتقالات تابستانی واقعا برایش پرالتهاب بودند. و همین‌طور که ساعت در لندن به نیمه شب نزدیک می‌شد، سر و کله خبرهای مربوط به کار او هم بیشتر و بیشتر در رسانه‌ها پیدا می‌شد. در هر انتقال بزرگی در آن ساعات آخر، نام مندس بر سر زبان‌ها بود؛ چه یک انتقال رکوردشکن که در آستانه نهایی شدن بود یا چه یک بازیکن بزرگ که نمایندگی‌اش را خود مندس به عهده نداشت در حال رفتن به یک باشگاه دیگر بود.

یکی از آنها انتقال لحظه آخر داوید ده‌خئا دروازه‌بان اسپانیایی منچستریونایتد به رئال مادرید بود که به خاطر اشتباه اداری منچستریونایتد در لحظه‌های آخر از هم فروپاشید و حتی از آن جذاب‌تر، آمدن آنتونی مارسیال از موناکو به به منچستریونایتد بود، انتقالی که در ساعت‌های آخر یک تابستان شلوغ توانست رکورد گران‌ترین بازیکن زیر 20 سال تاریخ فوتبال را بشکند.

انتقال مارسیال در انگلیس و دیگر جاهای دنیا، ابروهای زیادی را بالا انداخت. چطور ممکن است که مبلغ انتقال این قدر سریع بالا برود؟ چطور ممکن است که 34‌میلیون مبلغ اولیه در عرض تنها چند هفته به 55.5‌میلیون دلار برسد؟ آن هم برای یک مهاجم 19 ساله که در 53 بازی در رده بزرگسالان تنها 11 گل به ثمر رسانده؟ و این تازه پایان ماجرا نبود.بعد از نهایی شدن این انتقال، وادیم واسیلیف رئیس باشگاه موناکو گفت که مبلغ قرارداد مارسیال حتی تا 90‌میلیون هم می‌توانست بالا برود.

پس بی‌دلیل نیست که باشگاه منچستریونایتد قبل از نهایی شدن این انتقال با خورخه مندس تماس گرفته است. گفته می‌شود منچستریونایتد از مندس خواسته بود تا به‌عنوان مشاور در این انتقال به آنها کمک کند و همین‌طور گفته می‌شود که او سرانجام معامله را جوش داده است. (مندس در تماسی که سی‌ان‌ان با او داشته از صحبت کردن در این‌باره خودداری کرده است).

هزینه توانایی‌های بالقوه

نفوذی که مندس در فوتبال ایجاد کرده، به او اجازه فعالیت‌های متفاوتی را می‌دهد. او این توانایی را دارد که قیمت بازیکنان را بالا ببرد و برای این کار کافی است تلفن را بردارد و به مدیران اجرایی باشگاه‌ها زنگ بزند.در مورد مارسیال، گری سیلکمن معتقد است که 16‌میلیون دلار اضافه پرداخت شده است. سیلکمن که قبل از پرداختن به حرفه ایجنتی 17 فصل در فوتبال انگلیس بازی کرده است در این باره می‌گوید: «آیا او واقعا این قدر می‌ارزد؟ جواب خیلی واضح است، نه. این انتقال، در حال حاضر البته، ‌شاید یکی از دیوانه‌وارترین قراردادهایی بوده که تاریخ فوتبال به خودش دیده است.»

شاید هواداران منچستریونایتد با سیلکمن مخالف نباشند. مارسیال در بازی‌های اول خود چند گل حیاتی برای شیاطین سرخ زد اما با همه این حرف‌ها، سیلکمن معتقد است که هنوز چیزهای زیادی هستند که مارسیال باید ثابت کند: «وقتی که به این بازیکن نگاه می‌کنید، واقعیت‌این است که هیچ کس در این دنیا نیست که روی او 40‌میلیون پوند (62‌میلیون دلار) قیمت بگذارد. او هنوز هیچ دستاوردی در فوتبال نداشته.نمی‌توانند این همه پول را برای توانایی‌های بالقوه بپردازید.»

اما مندس، که به ندرت با کسی مصاحبه می‌کند، اخیرا در یک گفت و گوی استثنایی با بی‌بی‌سی از فعالیت‌های خودش دفاع کرده است. او در این گفت‌و‌گو گفته است: «مردم درباره ایجنت‌ها اشتباه فکر می‌کنند. ایجنت کسی است که می‌تواند خیلی چیزها باشد. من یک انسان عادی هستم؛ هر روز به سختی کار می‌کنم.جاه‌طلبی دارم، در کارم قاطع هستم و این ویژگی باارزش را دارم که صادق هستم و کار درست را انجام می‌دهم.»

گرچه مندس نماینده مارسیال نیست، اما در معامله‌های زیادی که بین موناکو و منچستریونایتد در سال‌های اخیر انجام شده، فعال بوده و رسانه‌ها در انگلیس متفق‌القول گفته‌اند که او نماینده رسمی مارسیال بوده است. با این حال فیلیپ لامبولی نماینده رسمی مارسیال هرگونه دخالت مندس در این انتقال را رد کرده است.

اما هنوز منطقی به نظر می‌رسید که این طور فکر کنیم: بدون مندس، هیچ معامله‌ای صورت نمی‌گرفت یا به عبارت دیگر، اگر مندس نبود، هیچ 55.5‌میلیون دلاری هم پرداخت نمی‌شد.بالاتر از همه اینها، مندس توسط مجله فوربس در جمع پرقدرت‌ترین ایجنت‌های دنیا قرار گرفته است.

شرکت مندس

رابطه مندس با منچستریونایتد به سال 2003 برمی‌گردد، زمانی که یک پسر 18ساله با پوست خراب و موهای چرب با قراردادی 19‌میلیون دلاری از اسپورتینگ لیسوبن به انگلیس آمد و شماره هفت اسطوره‌ای تیم را به تن کرد. این خرید، احتمالا پرسودترین معامله‌ای است که یک باشگاه ورزشی با یک ورزشکار انجام داده است؛ بعد از آن منچستریونایتد با کریستیانو رونالدو سه بار قهرمان لیگ برتر انگلیس شد، یک بار جام قهرمانی لیگ قهرمانان اروپا را بالای سر برد و در نهایت هم با فروش او به رئال مادرید 100‌میلیون دلار کاسب شده است.

این انتقال، در واقع شروع کار شرکت مندس بود. سیلکمن می‌گوید: «قطعا این کریستیانو رونالدو بود که مندس را مندس کرد، 100‌درصد همین‌طور است. باید به این نکته توجه کنید وقتی که کریستیانو رونالدو در اسپورتینگ لیسبون بود، مندس هیچ کار بزرگی نمی‌کرد.»در واقع مندس در آن سال یک ایجنت کم‌تجربه بود که هشت سال قبل از آن، مدیر یک رستوران شبانه در لیسبون بود.

سیلکمن می‌گوید که برای نخستین بار وقتی مندس را دیده که در باشگاه‌های انگلیسی به دنبال مشتری برای رونالدو بوده و حتی قبل از اینکه این بازیکن به منچستریونایتد برود، با چلسی درباره فروش او صحبت کرده بود.سیلکمن می‌گوید وقتی که چنین انتقال بزرگی انجام شد، بازیکنان دیگر هم به سمت مندس کشیده شدند؛ «مندس فقط یک ایجنت معمولی بود اما انتقال کریستیانو رونالدو به منچستریونایتد، درها را برای او باز کرد.»

میگوئل کوئستا روبیون هم که یکی از نویسندگان زندگی‌‌نامه مندس به نام «خورخه‌مندس: ایجنت ویژه» بوده، با این نظر موافق است: «خورخه و کریستیانو رونالدو زوج مناسبی برای هم بوده‌اند و خورخه هم واقعا باهوش بوده است. در واقع، همان‌طور که کریستیانو رونالدو رشد کرده، مندس هم رشد کرده است.»و همان‌طور که هر دو نفر در یک دهه گذشته در رشته‌های خود به سمت قله صعود کرده‌اند، رابطه دوستانه دو نفر هم به‌شدت تقویت شده تا حدی که رونالدو در عروسی مندس به‌عنوان ساقدوش او شرکت کرد.

یک ساقدوش برای ایجنتش که تقریبا همه چیز دارد، چه می‌خرد؟ یک جزیره در یونان مثلا. به جز رونالدو، لیست مهمانان عروسی مندس به خوبی نشان داده که در فوتبال کی به کی است. در مراسم عروسی او، بسیاری از ستاره‌های فوتبال که مندس ایجنت‌شان است حضور داشتند از دکو هافبک سابق بارسلونا گرفته تا نونو نخستین موکل او که یک مربی شناخته شده است.

روبیو می‌گوید: «او فقط برای فوتبالیست‌ها ایجنت نیست بلکه برای باشگاه‌های فوتبال هم یک ایجنت به شمار می‌رود. او به دنبال این است که به منافع همه فکر کند، نه فقط منافع فوتبالیست‌ها.»در پرتغال گفته می‌شود نفوذ مندس چنان زیاد است که بین سال‌های 2001 تا 2010 او در 68‌درصد تمام انتقال‌های سه باشگاه بزرگ این کشور، پورتو، اسپورتینگ و بنفیکا، واسطه‌گری کرده است.

تا همین امسال، تجارت شریک سوم در انتقال فوتبالیست‌ها در بخش‌های زیادی در آمریکای لاتین و اروپا مجاز بود اما فیفا امسال این نوع فعالیت را ممنوع اعلام کرد. در این شیوه انتقال یک شرکت بخشی از انتقال بازیکنان را می‌خرد و به جز باشگاه‌های خریدار و فروشنده از انتقال بازیکنان سود می‌برد.

جوش دادن معامله‌ها

دانیل جی، یک وکیل مستقر در لندن که متخصص قوانین فوتبال است معتقد است وقتی که پای نمایندگی بازیکن و باشگاه مطرح است، نفع بیشتر در نمایندگی کردن ستاره‌هاست؛ «در موارد زیادی این ایده که ایجنت باشگاه را خیلی خوب می‌شناسد و می‌داند ساز وکار درونی باشگاه‌ چطور است در نهایت به نفع بازیکن تمام می‌شود. هیچ تردیدی نیست که همیشه تنها چند نفر معدود هستند که انتقال‌های بسیار بزرگ را انجام می‌دهند.

آنها شبکه‌های بسیار خوبی دارند، ارتباطات شگفت‌انگیزی دارند و می‌توانند حتی روی چهره‌های با نفوذ ورزش نفوذ داشته باشند و معامله‌ها را جوش بزنند.»این روش کار –نمایندگی دوگانه باشگاه-بازیکن- مدتی است که در فوتبال رایج است هرچند به نظر نمی‌رسد که تنها چند اینجنت همه چیز را در این ورزش کنترل می‌کنند. و البته به نظر نمی‌رسد بازیکنان، تا وقتی که پولشان درست پرداخت شود، اهمیت زیادی به این مسئله بدهند.

مورد انتقال آنخل دی‌ماریا مهاجم تیم ملی آرژانتین را در نظر بگیرید که در سال 2014 با مبلغ 90‌میلیون دلار از رئال مادرید به منچستریونایتد آمد و در 27 بازی تنها 3 بار موفق به گلزنی شد. یک سال بعد، منچستریونایتد از این انتقال ناراضی بود و مشخصا خود دی‌ماریا هم خشنود به نظر نمی‌رسید. اما هیچ مشکل خاصی در میان نبود.

مندس حتی قبل از اینکه خود دی‌ماریا متوجه شود با یک باشگاه ثروتمند دیگر که این بار پاری‌سن‌ژرمن بود مذاکرات را شروع کرد و دی‌ماریا خیلی زود چمدان‌هایش را بست و برای 68‌میلیون دلار ناقابل به پاریس رفت. در یک مورد دیگر، یک موکل دیگر مندس یعنی رادامل فالکائو هم بعد از اینکه در سال 2014 به منچستریونایتد (چه باشگاهی بهتر از اینجا)‌ رفت اما این انتقال هم به یک فاجعه تبدیل شد و مهاجم کلمبیایی در 26 بازی تنها 4 گل به ثمر رساند.

و دوباره مندس دست به کار شد و این مهاجم را در ازای 6‌میلیون پوند به‌صورت قرضی به چلسی برد. دو فصل پیش فالکائو که با مصدومیت شدید درگیر بود، مهاجم موناکو بود؛ مندس با قراردادی 77‌میلیون دلاری او را به فرانسه برده بود. در چهار فصل متوالی، فالکائو برای چهار تیم متفاوت کار کرده است و هر بار سود زیادی به شرکتی که نمایندگی‌اش را دارد رسانده است: گستیفوته یا در واقع همان مندس.

یان راش مهاجم سرشناس سابق لیورپول که در دهه هشتاد با قراردادی رکوردشکن به یوونتوس رفت و دوباره به لیورپول برگشت می‌گوید که هرگز با پرداخت اضافه باشگاه‌ها به ایجنت‌هایش مشکلی نداشته است؛ «من هیچ مشکلی با این قضیه ندارم چون این شیوه کاری است که مرسوم است.

ایجنت‌ها برای این کار می‌کنند که بهترین قرارداد ممکن را برای بازیکنان جور کنند و وقتی هم که یک‌باشگاه بزرگ بازیکنی را می‌خرد، ایجنت‌ها تلاش می‌کنند که بهترین معامله ممکن را برای آنها جور کنند.فکر نمی‌کنم که به این خاطر باید ایجنت‌ها را سرزنش کرد چون آنها تلاش می‌کنند بهترین قراردادها را برای موکلان خود نهایی کنند.»

شبکه نفوذ

هیچ کسی نیست که بهتر از مندس این کار را انجام بدهد. این لیسبونی مشهور یک شبکه نفوذ قدرتمندی را با ستاره‌های سرشناس دنیا (البته فقط بازیکنانی که اسپانیایی یا پرتغالی صحبت می‌کنند) ایجاد کرده است و از باشگاه‌های در حال ورشکستگی در آمریکای لاتین و پرتغال بازیکن می‌خرد و بعد آنها را در ازای یک کیف پول به باشگاه‌های ثروتمندی مانند منچستر سیتی و پاری‌سن‌ژرمن می‌دهد.

اگر شما بازیکنی هستید که می‌خواهید به تیمی مانند چلسی بروید (که بر حسب اتفاق سرمربی‌اش ژوزه مورینیوی سرشناس، موکل مندس است) و دوست ندارید مندس در این قرارداد دخیل باشد... خب موفق باشید.می‌توانید از لوچو گونسالس بپرسید. هافبک آرژانتینی روزهای خوشی را در پورتو -تیم سابق مورینیو و همین‌طور یکی از حوزه‌های نفوذ مندس- تجربه می‌کرد تا اینکه مندس با او تماس گرفت و پیشنهاد انتقال به چلسی را مطرح کرد.

انتقال به چلسی و همین‌طور رویای مبالغ بالا گونسالس را خیلی هیجان‌زده کرد اما او یک اشتباه حیاتی مرتکب شد و مندس را پس زد. چلسی هرگز با او بر سر مفاد قرارداد به توافق نرسیدو او به مارسی فرانسه رفت و دوباره به پورتو برگشت و در نهایت قبل از اینکه به ریورپلاته در آرژانتین برگردد، مدتی در قطر فوتبال بازی کرد. او اخیرا در گفت‌و‌گو با یک روزنامه پرتغالی اعتراف کرده است که چه اشتباهی مرتکب شده: «از اینکه با خورخه مندس قرارداد نبستم پشیمانم. چلسی به من علاقه داشت اما من نماینده درستی نداشتم.»

واقعا چه چیزی مندس را این قدر ویژه می‌کند؟

سیلکمن می‌گوید: «من احترام زیادی برای خورخه قائلم اما در بهترین حالت می‌توانم بگویم که اطلاعات فوتبالی او محدود است. اما کاری که خورخه می‌کند این است که به افرادی که ایمان دارد درباره فوتبال چیزی می‌دانند تکیه می‌کند تا آنها به او اطلاعات فوتبالی بدهند.»یک نفر که قبلا با مندس کار کرده اما دوست ندارد نامش فاش شود، می‌گوید: «مندس خودش در یک لیگ نیمه‌حرفه‌ای سطح پایین بازی کرده است اما از مغر باهوش‌ترین افرادی که در فوتبال هستند استفاده می‌کند و این نظرات هستند که مهم‌اند.»

ویژگی‌های شخصی

کاری که مندس می‌کند این است که کمی از جذابیت خودش به همه چیز اضافه می‌کند. این، به اضافه اخلاق کاری منضبطانه و سخت‌کوشانه او –در بیشتر تصویرهایی که از او در دست است یک هندزفری در گوش اوست و او در تمام بیست و چهار ساعت با تلفن صحبت می‌کند- بازیکنان و مدیران باشگاه‌ها را مثل میخ به آهن‌ربا به او جذب می‌کند. 

روبیو که برای نوشتن کتاب زندگی‌نامه مندس با 30 نفر از موکلان فعلی و قبلی او صحبت کرده، می‌گوید: «طوری که او با شما صحبت می‌کند و به شما نگاه می‌کند ویژه است. او کسی است که دوست دارید با او وقت بگذرانید. او با بازیکنان بسیار مهربان و نزدیک است. بازیکنان این طور فکر می‌کنند که مندس در تمام اوقات به مشکلات آنها فکر می‌کند. او تا وقتی که کار به نتیجه برسد استراحت نمی‌کند.»

روبیو این نکته ظریف را هم اضافه می‌کند: او دوست ندارد با بازیکنان قراردادهای بلندمدت ببندد چون دوست دارد به آنها این آزادی را بدهد که هر وقت دوست دارند بروند و با ایجنت دیگری قرارداد ببندند.این چیزی است که خود مندس هم در گفت و گو با بی‌بی‌سی به آن اشاره کرده است: «من به قرارداد نیاز ندارم چون معمولا ‌می‌توانید از بازیکنان بپرسید، نخستین قرارداد را (با بازیکن) امضا می‌کنم و بعد در 10سال بعد، شاید هرگز دوباره با هم قرارداد امضا نکنیم. ما مثل یک خانواده کار می‌کنیم.»

حتی مخالفان مندس -مثل نانی مهاجم سابق منچستریونایتد که همکاری‌اش را با او قطع کرد- در این باره با ملایمت صحبت می‌کنند. آنتونیو مصطفی دایی نانی به سی‌ان‌ان گفته است: «نانی خودش می‌داند که این مندس بود که او را به دنیای فوتبال معرفی کرد. آنها همچنان با هم صحبت می‌کنند. بازیکنی که یک استعداد طبیعی نباشد نمی‌تواند بدون مندس بدرخشد.»

آنتونی مارسیال 19 ساله استعداد دارد و فعلا در طرف مندس است. بنابراین حتی اگر دوران حضور او در منچستریونایتد درخشان نباشد، احتمالا به یک باشگاه دیگر که با مندس روابط خوبی دارد می‌رود، سوژه خبرهای داغ دیگری می‌شود، هواداران بیشتری را خوشحال می‌کند و البته، دستمزد زیادی هم می‌گیرد.

***

بزرگ‌ترین ایجنت‌های فوتبال دنیا

مجله فوربس در ماه سپتامبر گزارشی از پرنفوذترین و بزرگ‌ترین ایجنت‌های ورزشی دنیا را منتشر كرد.همان‌طور كه انتظار می‌رفت خورخه مندس در این لیست، در رده‌های بالا قرار دارد و به بیان دقیق‌تر، دومین ایجنت پردرآمد دنیاست. او در رشته فوتبال، بافاصله بزرگ‌ترین ایجنت دنیاست. از دیگر ایجنت‌های سرشناسی كه در این لیست هستند می‌تواند به جاناتان بارنت، ایجنت گرت بیل گران‌ترین بازیكن تاریخ فوتبال اشاره كرد.

خورخه مندس

مندس امسال 95.6‌میلیون دلار درآمد داشته است و بزرگ‌ترین موكل او كریستیانو رونالدو ستاره سرشناس رئال مادرید است. از دیگر موكلان سرشناس او می‌تواند به ژوزه مورینیو، ‌دیه‌گو كاستا، ‌رادامل فالكائو، خامس رودریگز و آنخل دی‌ماریا اشاره كرد. جمع قراردادهایی كه مندس در نهایی شدن آنها دخالت داشته است 956.4‌میلیون دلار است.

جاناتان بارنت

44‌میلیون دلار از كارش درآمد داشته و سرشناس‌ترین موكلش گرت بیل است. دیگر بازیكنان این ایجنت سرشناس لوك شاو و جو هارت بازیكنان تیم ملی انگلیس هستند. جمع قراردادهایی كه بارنت در نهایی شدن آنها دخالت داشته است 6/ 439‌میلیون دلار است.

ولكر اشتروث

اشتروث 42.4‌میلیون دلار از طریق كارش درآمده داشته است و سرشناس‌ترین موكل او تونی كروس هافبك آلمانی رئال مادرید است. دیگر موكلان سرشناس او ماریو گوتسه و ماركو رویس مهاجمان بایرن مونیخ و بوروسیا دورتمون هستند. جمع قراردادهایی كه اشتروث در نهایی شدن آنها نقش داشته 42.4‌میلیون دلار بوده است.

خوزه اوتین

اوتین از این راه 29.3‌میلیون دلار درآمد داشته است و سرشناس‌ترین موكل او پدرو مهاجم چلسی است.دیگر موكلان سرشناس این ایجنت فرناندو تورس، خاوی مارتینس، خسوس ناواس و رائول گارسیا هستند. جمع قراردادهایی كه اوتین در نهایی شدن آنها نقش داشته 293.4‌میلیون دلار بوده است.

مینو رایولا

رایولا امسال 28.6 میلون دلار درآمد داشته است و سرشناس‌ترین موكل او زلاتان ابراهیموویچ است. از دیگر موكلان سرشناس او می‌تواند به پل پوگبا، رولمو لوكاكو و ماریو بالوتلی اشاره كرد. جمع قرارداد‌هایی كه رایولا در نهایی شدن آنها نقش داشته 285.7‌میلیون دلار بوده است.

فرناندو فلیسویچ

فلیسویچ امسال از این راه 22.8 میلون دلار درآمد داشته است. سرشناس‌ترین موكل او الكسیس سانچز مهاجم آرسنال است. دیگر موكلان سرشناس او آرتورو ویدال و كلودیو براوو هستند. جمع قراردادهایی كه او در نهایی شدن آنها نقش داشته 227.7‌میلیون دلار بوده است.

توماس كروث

كروث امسال از این راه 22.4 میلیون دلار درآمد داشته است. سرشناس‌ترین موكل او مانوئل نویر دروازه‌بان بایرن مونیخ و تیم ملی آلمان است. دیگر موكلان سرشاس كروث الكساندر دراگوویچ و شینجی كاگاوا هستند. او امسال در نهایی شدن 224.2 میلیون دلار قرارداد نقش داشته است.