زور لیزینگ به رکود مسکن می رسد؟

«لیزینگ های کشور می توانند تا سقف ٧٠ درصد از قیمت کارشناسی شده مسکن را تسهیلات ارائه کنند. میزان تأمین تسهیلات مسکن از طریق صنعت لیزینگ، به منابع در اختیار آنها بستگی داشته و با سود ٢١ درصد ارائه خواهد شد.»

این خبری است که حمید ابدالی، رئیس هیأت مدیره انجمن لیزینگ ایران چند روز قبل اعلام کرد؛ موضوعی که هرچند خبر از به پایان رسیدن ماه های طولانی از چالش برای نهایی کردن ورود لیزینگ به این بخش دارد، اما ابهام هایی را در خود به وجود آورده که می تواند اثر گذاری آن را به طور جدی تحت تأثیر خود قرار دهد.

لیزینگ در حالی کار خود را به صورت رسمی در بازار مسکن ایران آغاز خواهد کرد که رقبای قدرتمندی را در کنار خود می بیند، از یک سو وام صندوق پس انداز مسکن یکم که توانسته با سود تک رقمی و مدت بازپرداخت نسبتا طولانی تعداد زیادی از متقاضیان خرید خانه را به خود جلب کند قرار دارد و در سوی دیگر وام هایی که تا سقف 60 میلیون تومان از سوی بانک مسکن و دیگر بانک ها ارائه می شوند که لااقل برای بخشی از جامعه آماری تقاضای خانه اهمیت دارند.

در چنین شرایطی، لیزینگ ابزار مالی است که می تواند اقشار پردرآمد جامعه را تحت تأثیر خود قرار دهد و از این رو بعید به نظر می رسد در به پایان رساندن رکود تأثیری جدی داشته باشد.

طبق اعلام بانک مرکزی، میانگین قیمت هر متر خانه در تهران 4میلیون و 500 هزار تومان تخمین زده می شود و اگر یک واحد 70 متری به عنوان متوسط انتخاب شهروندان تهرانی تلقی شود این واحد قیمتی حدود 315 میلیون تومان خواهد داشت. لیزینگ مسکن اعلام کرده تا سقف 70 درصد از بهای نهایی واحد مسکونی را با سودی 21درصد در طول دوره بازپرداختی پنج ساله به متقاضیان ارائه خواهد کرد.

این به معنای آن است که برای یک واحد 70 متری در تهران وامی 220 میلیون تومانی نیاز خواهد بود که قسط ماهانه 6میلیون تومانی دارد و در نهایت به سود 137 میلیون تومانی خواهد رسید. این یعنی قیمت نهایی خانه برای متقاضی از مرز 450 میلیون تومان نیز عبور خواهد کرد و قطعا شرایط هزینه های آن برای بخش قابل توجهی از جامعه غیر قابل تحمل خواهد بود.

کارایی لیزینگبرای اقشار خاص

رئیس انجمن انبوه سازان معتقد است با توجه به شرایطی که برای لیزینگ مسکن در نظر گرفته شده به نظر می رسد در اوضاع فعلی اقتصاد ایران نمی توان از آن انتظار تأثیر گذاری گسترده داشت، اما در عین حال می توان به عملکرد مثبت آن در میان بخشی از اقشار جامعه امید بست.

حسن محتشم در گفت وگو با «فرصت امروز» تأکید کرد: آنچه امروز به عنوان لیزینگ مطرح شده چند سال قبل نیز از سوی چند بانک خصوصی پیگیری شد که آنها نیز 70 درصد از بهای خانه را پرداخت  و در نهایت در 10 سال وام را تسویه می کردند. این وام ها هرچند برای بخشی از جامعه گران بود، اما توانست عده ای را خانه دار کند.

  به گفته وی، لیزینگ نیز همین مسیر را می تواند طی کند، اما این اتفاق دو شرط بسیار مهم خواهد داشت، نخست آنکه بانک ها از بحث لیزینگ دور باشند، زیرا حاشیه سودی که بانک ها برای خود متصور هستند پول تزریق شده به بازار را گران می کند و سود حاصل از آن بسیار بالا خواهد بود. از سوی دیگر نیاز به آن وجود دارد که شرایط دریافت لیزینگ قدری تسهیل شود.

محتشم درباره این شرایط توضیح داد: با توجه به سودی که بانک ها امروز به سپرده های شان می دهند، نمی توان انتظار داشت که سود لیزینگ کاهش پیدا کند، اما می توان روی افزایش مدت بازپرداخت فکر کرد، زیرا اقساط ماهانه در دوره پنج ساله بسیار بالا خواهد بود و اگر دوره آن مثلا به 10سال افزایش یابد، می توان انتظار تأثیرگذاری بیشتری داشت.

ایرج رهبر، عضو هیأت مدیره انجمن انبوه سازان تهران نیز در گفت وگو با «فرصت امروز» به شرایط خاص اثر گذاری لیزینگ مسکن اشاره کرد و گفت: امروز بازار مسکن ایران به این دلیل در رکود قرار گرفته که قدرت خرید مردم پایین است و نرخ سود بالای لیزینگ و دوره کوتاه بازپرداخت آنها نشان از آن دارد که نمی توان روی تأثیر گذاری لیزینگ برای اقشار کم درآمد حساب کرد.

به گفته وی، لیزینگ تنها برای گروه هایی مفید خواهد بود که با پول خود تجارت می کنند و علاقه ای به ثابت کردن پول های شان در خانه ندارند و توان بازپرداخت ماهانه چند میلیونی را خواهند داشت و از این رو این انتظار که لیزینگ روی بازار تأثیر بگذارد چندان محقق نخواهد شد.

رهبر معتقد است هرچند امکان آن وجود دارد که سرمایه گذاران عرصه مسکن و انبوه سازان صحبت هایی درباره تسهیل شرایط لیزینگ داشته باشند، اما با توجه به گزینه های ارزان تر دیگری که ارائه شده و البته سودی که لیزینگ کنندگان می خواهند قابل کاهش نیست. با این شرایط انبوه ساز باید برای تثبیت سود خود نرخی نزدیک به 40 درصدی را ارائه کند که با واقعیت های بازار چندان سازگار نیست.

هرچند می توان به لیزینگ نیز به عنوان ابزاری مالی در کنار دیگر ابزارهای مالی فعال در بازار مسکن نگاه کرد، اما شرایط خاص آن و گران بودن هزینه اش راه را برای استفاده بخش قابل توجهی از متقاضیان خانه خواهد بست. باید دید آیا تأمین 70درصد از منابع مالی خرید خانه می تواند روی متقاضیان خرید خانه تأثیر بگذارد یا نرخ بالای سود، استقبال از لیزینگ را به حداقل می رساند.

ارتباط با نویسنده: j.hashemi1992@gmail.com