تلاش دولت برای برطرف کردن نگرانی انبوه سازان / زمین های صفر قیمت؛ گره نوسازی بافت های فرسوده را باز می کند

شهرهای بزرگ دیگر امکان ساخت و سازهای جدید را ندارند. این شاید یکی از اصلی ترین گزاره هایی است که در تشریح آینده بازار مسکن تردیدی در آن وجود ندارد. 

هجوم سودجویان به سمت اراضی، جنگل ها، کوه ها و دریاها زنگ خطری را به صدا درآورد که نپرداختن به آن می توانست شرایط بازار مسکن را به طور قابل توجهی تغییر دهد. هرچند در این بین پیگیری برای افزایش توان نهادهای نظارتی اهمیت بسیاری دارد اما در عین حال افزایش این سودجویی ها یک پیام دیگر را نیز مبادله می کند و آن به پایان رسیدن ظرفیت ساخت و سازهای جدید در شهری مانند تهران است.

رسیدن به این نقطه به معنای لزوم اندیشیدن به راه حلی جدید است؛ موضوعی که خیلی زود به راه حلی قطعی رسید و آن نوسازی بافت های فرسوده و استفاده از ظرفیت موجود در این بافت ها برای تأمین نیاز شهرهای بزرگ به خانه های جدید است. در شرایطی که طبق اعلام وزیر راه و شهرسازی حدود 10میلیون ایرانی در بافت های فرسوده زندگی می کنند، قطعاً استفاده از تنها بخشی از ظرفیت های موجود در این عرصه می تواند به معنی باز شدن گره ای جدی در عرضه مسکن باشد.

رسیدن به این جمع بندی باعث شد وزارت راه و شهرسازی سال گذشته در تفاهم نامه ای رسمی با انبوه سازان بحث ساخت واحدهای جدید در این عرصه را پیگیری و از سوی دیگر با افزایش وام نوسازی، ساکنان این بافت ها را نیز به تغییر در شرایط خانه های شان ترغیب کند.

با وجود اندیشیدن به این راه حل ها اما همچنان یک ابهام جدی باقی ماند و آن چگونگی برنامه ریزی برای تملک اراضی بافت های فرسوده و ساخت طرح هایی کلان در محوطه هایی است که عبور و مرور از آنها دشوار است. موضوعی که پیگیری آن بسیار دشوار بود و همین امر سبب شد این طرح برای چند ماه در اغما فرو رود و حالا وزارت راه و شهرسازی طرحی جدید برای عبور از این چالش ارائه کرده است.

ایزدی، مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی شهری در این رابطه گفته در حال نهایی کردن یک مدل جدید هستیم که می تواند امتیاز خوبی برای ورود انبوه سازان برای مشارکت با دولت باشد و آن مدل زمین صفر است. بدین صورت که ما اراضی و املاکی را که در محدوده های هدف در اختیار داریم با قیمت صفر در دوره مشارکت ساخت در اختیار انبوه سازان قرار می دهیم و با آنها توافق می کنیم که با رقم ثابت سود در پایان دوره سهم خود را بردارند و هرچه باقی ماند عایدی دولت شود تا از طریق آن پروژه های بعدی را تعریف کنیم.

انبوه سازان آماده مشارکت در بافت های فرسوده هستند

با وجود آنکه معاون آخوندی گفته به نظر می رسد انبوه سازان نقش مربوط به خود را تقبل نمی کنند اما صحبت های عضو هیأت مدیره کانون انبوه سازان نشان از آن دارد که آنها آماده هستند در صورت ارائه پیشنهادی نهایی، کار خود را با جدیت پیگیری کنند.

ایرج رهبر در گفت وگو با «فرصت امروز» تصریح کرد: در نگاه مشترکی که از چند سال قبل میان انبوه سازان و مسئولان وزارت راه و شهرسازی شکل گرفت، استفاده از ظرفیت بافت های فرسوده به عنوان یکی از اولویت های موجود در کلانشهرها مطرح شد و از این رو حتی طرح هایی ابتدایی نیز برای آن شکل گرفت.

وی با اشاره به طرح انجام گرفته در منطقه سیروس تهران، اظهار کرد: طرح ابتدایی این بود که با تملک محدوده ای از بافت های فرسوده و نوسازی آن، امکان جابه جایی کلید به کلید به وجود آید، در عمل اما این کار بسیار دشوار بود، زیرا حتی با تملک بخش قابل توجهی از اراضی، امکان باقی ماندن برخی خانه ها وجود داشت و این امر طرح کلی را برهم می ریخت.

ایرج رهبر با بیان اینکه انبوه سازان از ورود به بافت های فرسوده استقبال می کنند اما این امر نیاز به برطرف شدن مشکلات در عرصه عمل دارد، گفت: در نظر گرفتن اراضی که قابلیت ساخت و ساز در آن وجود دارد، امری بسیار مهم و کلیدی است و در صورتی که وزارت راه اعلام کرده زمین هایی دارد که امکان ساخت و ساز در آنها وجود دارد، قطعاً انبوه سازان نیز از آن استقبال می کنند.

احسان رجبی شاد، فعال بازار مسکن نیز درگفت وگو با «فرصت امروز»، تملک کامل اراضی را یکی از اصلی ترین دغدغه های موجود در بافت های فرسوده دانست و افزود: نوسازی بافت های فرسوده در سطح کلان نیاز به یک برنامه ریزی کلان و همه جانبه دارد. ما باید با در نظر گرفتن تصویر دقیقی که از آینده بازار مسکن داریم، نسبت به ورود به بافت های فرسوده و در نظر گرفتن منابع مالی لازم برای آنها تصمیم گیری کنیم.

به گفته وی نوسازی بافت های فرسوده باید به طراحی شهرک های جدید مسکونی بینجامد و از این رو نمی توان انتظار داشت این راه با باقی ماندن برخی واحدها به شکل قبل معنی پیدا کند. به همین دلیل در ابتدا باید مکانیزمی برای راضی کردن ساکنان این بافت ها به نوسازی املاک شان طراحی شود و از سوی دیگر شرایط برای سرمایه گذاران طوری در نظر گرفته شود که حداقل صرفه اقتصادی تضمین شده باشد. با وجود تمام ابهام های باقیمانده در این زمینه، به نظر می رسد نگاه دولت و وزارت راه وشهرسازی حمایت از سرمایه گذاران و انبوه سازان است و طرح زمین های صفر می تواند یکی از مهم ترین ابهام های موجود در این عرصه را برطرف کند. انبوه سازان آماده اند با رفع ابهام ها به نوسازی این واحدها اقدام کنند و شاید طرح جدید دولت بتواند این آمادگی را به عمل برساند.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com