ایران دارای اقتصادی متنوع و چند وجهی است؛ اقتصادی که میتواند از حوزههای پربازدهی مثل کشاورزی، صنایع و معادن، گردشگری، نفت و... تاثیر پذیرد. این تاثیر بنا بر اقتضای شرایط سیاسی و منطقهای تغییراتی مثبت یا منفی را تجربه میکند. با این حال، پتانسیل بالای ایران برای رشد در شرایط پساتحریم باعث شده هر از گاهی برخی پیشبینیهای رسمی و غیررسمی برای امید به رشد اقتصادی این کشور منتشر شود. یکی از این پیشبینیها که اخیرا منتشر شده، در خصوص رشد 6درصدی اقتصاد ایران است. گمانهزنیهای زیادی در خصوص تحقق یا عدم تحقق این نرخ رشد وجود دارد.
آغاز مناسبات سیاسی و اقتصادی متنوع ایران با کشورهای اروپایی مثل فرانسه و ایتالیا و عقد قراردادهای تجاری گسترده ایران با این کشورها، در سایه این مناسبات، باعث شده، احتمالات در خصوص تسریع روند رو به رشد اقتصاد ایران بیشتر شود.
توسعه صادرات نفتی مفید اما ناکافی
اگرچه قیمت جهانی نفت رو به افول است و مدتهاست که ایران به سبب این کاهش قیمت متضرر شده است، اما لغو تحریمهای ایران باعث شده است پتانسیل ایران برای صادرات نفت توسعه یابد. از سوی دیگر، عقد قراردادهای تولید، پخش و صادرات نفت میتواند پاشنه آشیل بودجه نفتی ایران را بهبود بخشد. بنا بر نظر کارشناسان وبسایت ترینینگ اکونومی، ایران نهتنها در بخش نفتی بلکه در بخشهای کشاورزی، املاک و مستغلات، تجارت، رستورانداری و هتلداری، انرژی زیادی دارد که میتواند صرف بالا بردن شاخصهای اقتصادی ایران شود.
درواقع، مهم کاهش وابستگی ایران به درآمدهای نفتی است، چرا که درآمدهای نفتی همانقدر که نجات بخش هستند، میتوانند سرکوبگر و نزولدهنده اقتصاد ایران باشند. با تمام اینها، در یک جمعبندی کلی، پیشبینی این وبسایت اقتصادی برای رشد اقتصادی ایران در سال آینده میلادی مثبت ارزیابی میشود.
رشد اقتصادی آرزو نخواهد بود، اگر...
بخش اقتصادی خبرگزاری سی ان ان، با اشاره به اظهار نظرهای مقامات رسمی ایران در خصوص رشد اقتصادی آتی ایران، مینویسد: مقامات ایرانی مدتها بود در انتظار کاهش تنشهای دیپلماتیک با غرب و رفع تحریمها بودند، اکنون با لغو تحریمها، پیشبینیهای رشد 6 تا 8 درصد چندان بعید به نظر نمیرسد.چراکه ایران اکنون آماده استقبال از فرصتهای سرمایهگذاری است.
از سوی دیگر مقامات بسیاری از کشورهای اروپایی نیز به طور خودکار در ایجاد مسیری مثبت برای رشد ایران نقش ایفا خواهند کرد. خروج پولهای بلوکه شده ایران نیز مورد دیگری است که از دید تحلیلگران این خبرگزاری در رشد اقتصادی ایران بیتاثیر نیست. اما تحقق تمامی اهداف ایران برای رشد اقتصادی مستلزم عقد قراردادهایی است که با اهداف رشد اقتصادی از نوع بلندمدت مرتبط باشند. در واقع تصمیمات شتابزده پس از شرایط لغو تحریمها میتواند به جای نتیجه مثبت، اثر معکوس داشته باشد.
بورس و اوراق بهادار
بنا بر نظر کارشناسان اقتصادی نشریه تایمز، ایران در بخش بورس و اوراق بهادار مدتها از شرایط تحریم ضربه خورده است. اکنون که تحریمهای بانکی و تجاری ایران لغو شده است، این کشور برای فعالیت در بخش بینالمللی و توسعه زمینههای فعالیت بازار بورس شرایط ایدهآلی دارد. توسعه بازارهای صادرات و واردات و ایجاد فرصتهای تولید و تجارت، یکی از مسیرهای مناسب برای رونق گرفتن بازار بورس خواهد بود.
تشویق مردم به سرمایهگذاری در بازارهای بورس موردی است که از دید بخش اقتصادی تایمز میتواند با کمک توسعه بازار بورس در بخش خصوصی پررنگتر باشد. درواقع خروج بازار بورس از انحصار بخش دولتی میتواند ظرفیتهای جذب سرمایه را افزایش دهد. افزون بر این، ایجاد فرصت حضور بخش خصوصی در بخشهای صنعت، تولید و تجارت میتواند نرخ رشد اقتصادی را بیش از حد انتظار دولت ایران ارتقا بخشد.
از لغو تحریمها تا نوشداروهای موقتی
بنا بر نظر برخی کارشناسان اقتصادی، لغو تحریمها، پیروزی بزرگی برای دولت ایران محسوب میشود؛ موفقیتی که میتواند به رشد 6درصدی اقتصاد ایران یاری رساند. اما اثرات لغو تحریم تنها در اقتصاد کوتاهمدت ایران تاثیر چشمگیر خواهند داشت، تغییر بلندمدت پساتحریم، نیاز به جذب سرمایههای داخلی و خارجی، توسعه روابط تجاری و اقتصادی با کشورهای توسعهیافته، تلاش برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و توسعه زیرساختهای تولید و صادرات غیرنفتی دارد.
تاکید کابینه ریاست جمهوری فعلی ایران برای ترمیم روابط با کشورهای توسعهیافته، یکی از نشانههای اهمیت این مسئله برای اقتصاد ایران است. اگر تمامی این موارد مورد توجه قرار گیرد، شاید بتوان به رشد اقتصادی قابل توجه ایران در طول سال آینده امیدوار بود. رشدی که حتی میتواند از رشد اقتصادی چین فراتر باشد. اگرچه تحولات منطقهای، مشکلات در بهای نفت و برخی مسائل دیپلماتیک میتواند معادلات اقتصادی را تحت تاثیر قرار دهند ولی با توجه به شرایط فعلی ایران در منطقه خاورمیانه میتوان به تحقق این پیشبینی امیدوار بود.