دومین غول هواپیمایی جهان پس از 4 دهه بازگشت

اجرایی شدن برجام برای صنعت هواپیمایی ایران یک پیام روشن داشت؛ صنعتی که در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی زیر سایه سنگین تحریم‌ها و محدودیت‌های اقتصادی بخش قابل توجهی از توان خود را از دست داده بود و امکان کوچک‌ترین معامله در سطح بین‌المللی را نداشت، حالا توان آن را پیدا کرده تا بار دیگر در عرصه‌ای جهانی قدرت‌نمایی کند.

اجرای برجام با نهایی شدن پیش‌قرارداد ایران با شرکت فرانسوی ایرباس مقارن شد. تنها به فاصله چند هفته پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای، ایران توانست قرارداد خرید 118 فروند ایرباس را با این شرکت فرانسوی به امضا برساند تا پس از دوره‌ای طولانی از رکود و رخوت، صنعت هوایی ایران با دستی پر به عرصه جهانی بازگردد. اما این پایان کار نبود. ایران برنامه‌ریزی کرد تا در افق 10سال آینده 500 هواپیمای مسافرتی جدید به ناوگان خود اضافه کند که قطعا این رقم جز با ورود به مذاکره با دیگر طرف‌های فعال در این بازار ممکن نمی‌شد.

در این فضا تنها نامی که قابل اتکا بود، شرکت هواپیماسازی بویینگ بود. این شرکت آمریکایی که پس از برجام تلاش‌های بسیاری برای دریافت مجوز از دولت ایالات متحده کرد تا بتواند مذاکرات خود را با ایران آغاز کند، سرانجام خردادماه امسال به یک تفاهم‌نامه ابتدایی با ایران‌ایر دست یافت که نتیجه آن فروش تعدادی هواپیما در به‌روزترین مدل‌های طراحی شده از سوی این شرکت خواهد بود؛ مدل‌هایی که از یک سو ایران ایر را در صف مدرن‌ترین ایرلاین‌های جهان قرار می‌دهد و از سوی دیگر فضا را برای رقابتی جهانی به‌خصوص در کنار ایرلاین‌های قدرتمند منطقه باز خواهد کرد.

پایین‌ترین مصرف سوخت در کنار مدرن‌ترین طراحی

براساس اطلاعاتی که شرکت هواپیمایی ایران ایر ارائه کرده، بویینگ از دو خانواده 737جدید و 777 به ایران هواپیما خواهد فروخت. مدل بویینگ 737 که در طراحی جدید از آن به‌عنوان MAX یاد می‌شود هنوز در اختیار هیچ ایرلاینی قرار نگرفته است. این هواپیما که بناست با مدل‌های جدید ایرباس 320 رقابت کند از سال 2017 در اختیار چند ایرلاینی که پیشنهاد خرید آن را مطرح کرده‌اند قرار خواهد گرفت. بویینگ اعلام کرده برای ساخت این هواپیمای جدید تاکنون بیش از 3 هزار درخواست دریافت کرده است.

براساس اطلاعات منتشر شده از سوی این هواپیماساز آمریکایی، این مدل از بویینگ در سه رده MAX7، MAX8 و MAX9 ساخته می‌شود که می‌تواند در کلاس‌های مختلف پروازی از 126 تا 220 مسافر را در خود جای دهد. همچنین تلاش شده برای افزایش رقابت با ایرباس این هواپیما نسبت به مدل‌های گذشته این شرکت فرانسوی 16 درصد و نسبت به مدل‌های جدید 4درصد صرفه‌جویی در مصرف سوخت داشته باشد. قرار گرفتن این مدل در کنار تعداد بالایی از ایرباس‌های 320 جدیدی که ایران‌ایر سفارش داده، می‌تواند ناوگان ایران را در پروازهای منطقه‌ای بیمه کند، زیرا این هواپیمای میان‌برد با تعداد مسافر متوسطی که در خود جای می‌دهد، امکان پوشش تمام پروازهای منطقه‌ای را خواهد داشت.

در کنار این هواپیما، ایران ایر بر سر خرید تعدادی هواپیمای بویینگ 777 نیز به توافق دست یافته است. مدل‌های 777 خریداری شده از سوی ایران نیز از دو خانواده300 ER و 900 خواهد بود. این دو هواپیما نیز از نظر پرواز مستقیم به مسافت‌های طولانی توان بسیار بالایی دارند. براساس اطلاعات ارائه شده از سوی بویینگ، این دو مدل بیش از 14هزار کیلومتر پرواز مستقیم را پوشش خواهند داد و بیش از 400 مسافر را در کلاس‌های مختلف پروازی جابه‌جا می‌کنند. این مدل از بویینگ که پرطرفدارترین هواپیمای پهن‌پیکر دو موتوره در طول یک دهه گذشته به حساب می‌آید، رقیبی سرسخت برای ایرباس 380 خواهد بود که راه را برای حضور قدرتمند ایران در پروازهای بلند به اروپا و آمریکا فراهم خواهد کرد.

زنگ خطر برای ایرلاین‌های منطقه

یک کارشناس صنعت هوانوردی معتقد است با خرید این هواپیماها از سوی ایران می‌توان اعلام کرد که حرکت جدی کشور برای بازپس‌گیری جایگاه از دست رفته خود در رقابت با ایرلاین‌های منطقه آغاز شده و ایران می‌تواند بخشی از 4 میلیون مسافری را که از دست داده بار دیگر به کشور بازگرداند.

علیرضا بحیرایی در گفت‌وگو با «فرصت امروز» تأکید کرد: با توجه به جایگاهی که ایران از نظر جغرافیایی در منطقه دارد، قطعا هر قدر ظرفیت صنعت هوایی کشور افزایش پیدا کند، راه برای پیشرفت وجود خواهد داشت. ما درسال‌های دهه 50 هیچ رقیبی در منطقه نداشتیم، ولی حالا برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس به‌شدت در این حوزه قدرت پیدا کرده‌اند.

این کارشناس با بیان اینکه پروازهای مستقیم تهران – کانادا یا تهران – آمریکا می‌تواند با استفاده از هواپیماهای جدید به سرعت در دستور کار قرار گیرد، تأکید کرد: ما در طول این سال‌ها پول‌های بسیاری را به جیب ایرلاین‌های عربی ریخته‌ایم، اما در صورتی که با پیگیری دولتمردان و فراهم شدن شرایط، این هواپیماها به ایران بازگردد، می‌توان امید داشت که این جایگاه پس از مدتی طولانی بار دیگر به ایران برگردانده شود.

هرچند آنچه از سوی ایران‌ایر و بویینگ به امضا رسیده یک تفاهم‌نامه ابتدایی است که باید با مجوز نهایی دولت‌های دو طرف اجرایی شود اما با توجه به موقعیت مطلوب ایران در بازارهای جهانی و علاقه‌ای که بویینگ به رقابت با ایرباس بر سر به دست آوردن این بازار دارد، می‌توان انتظار داشت این شرکت آمریکایی به راحتی از تفاهم‌نامه خود عقب نکشد؛ تفاهم‌نامه‌ای که اجرایی شدنش برگ برنده ایران در بازپس‌گیری قدرت منطقه‌ای و بین‌المللی خود به شمار می‌رود.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com