محمد فطانت‌فرد، رییس سازمان بورس / دولت از بازار سرمایه حمایت می‌کند

محمد فطانت‌فرد، رییس سازمان بورس اوراق بهادار، عصر روز سه‌شنبه، 22 اردیبهشت 1394 در برنامه «پیشخوان خبر» شبکه خبر حاضر شد و درباره مسائل بازار، ابهامات در صنایع مختلف، نرخ خوراک پتروشیمی‌ها در سال‌های 91 و 92 و نقش حمایتی مجلس شورای اسلامی از بورس سخن گفت. مشروح این گفت‌وگو در زیر آمده است:

مدتی است بورس تهران با نوسان همراه شده، عمده‌ترین علل افت‌های چند وقت گذشته بورس چیست؟

معمولا بازار سرمایه در طبیعت خودش نوسان و بالا و پایین به‌صورت ویژه دارد و بسیار تحت تاثیر بخش واقعی اقتصاد و اتفاق‌های بخش‌های صنعت و تصمیم‌های اقتصادی و سیاسی در کشور قرار می‌گیرد. این بازار، تابع نوسانات منفی یا مثبت است، به هر حال افرادی که در بازار به فعالیت مشغولند به علت دانش بالایی که نسبت به سرمایه‌گذاران در سایر بازارها دارند، همچنین با تحلیل و مشاوره‌هایی که از افراد صاحب صلاحیت می‌گیرند معمولا از طرق مختلف با توزیع ریسک و تنوع بخشیدن پرتفوی‌شان به نحوی ریسک‌های خود را پوشش می‌دهند. به هرحال بازار با پتانسیل‌های بسیار خوبی رو‌به‌روست و از لحاظ قیمتی و تحلیل‌های بنیادی که کارشناسان و مشاوران سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهند، بسیاری از نمادها و سهم‌ها از وضعیت خوبی برخوردارند؛ با این حال تابع شرایط پیرامونی و بیرونی تحت نوسان قرار می‌گیرند.

مثل چه مواردی؟

بسیاری از موارد تابع ابهاماتی است که عمدتا در کلیت صنایع مختلف ممکن است وجود داشته باشد، ازجمله یکی از محورهایی که همواره مدنظر بوده، بخش پتروشیمی است که حجم بالایی از بازار را از لحاظ درصدی به خود اختصاص می‌دهد. سازمان بورس در این مدت بسیاری از ابهاماتی را که مربوط به صنایع مختلف بود، برطرف کرده است. به علاوه با هماهنگی‌هایی که با قوه‌مقننه، بخش‌های اجرایی، سیاست‌گذاران و خود دولت به عمل آمد بسیاری از این موارد برطرف شد. برخی هم کماکان باقی مانده است،

به‌عنوان مثال یکی از تهدیدهای بازار که شرایط ابهام‌آلودی را ایجاد کرده بود، نرخ خوراک صنعت پتروشیمی مربوط به سال‌های قبل از 1393 بود. به‌طوری‌که در سال 1393 نرخ خوراک براساس مصوبه مجلس به 13 سنت افزایش پیدا کرد که قبل از آن هفت سنت بود، اما به علت اینکه مصوبه‌ها و ابلاغیه‌ها، عطف به ماسبق شده بود، بازار و صنعت پتروشیمی را تحت تاثیر قرار داده بود، زیرا گزارش‌های حسابرسی که در حال استخراج است به‌صورت عطف به ماسبق منتشر می‌شد. خوشبختانه با هماهنگی‌های صورت گرفته این مسئله با درصد قاطعیت بسیار بالایی برطرف شده و نرخ گاز به همان حالتی که انتظار فعالان بخش پتروشیمی بوده برگشته که این خبر بسیار خوشی است که صنعت پتروشیمی از فشاری که در این زمینه بود نجات پیدا می‌کند.

از دیگر مشکلات بازار سرمایه، صنعت پالایشگاه‌ها و نرخ سود بانکی بود. در این باره چه اقداماتی صورت گرفته است؟

پالایشگاه‌ها مقدار بسیار زیادی تحت تاثیر قیمت نفت بوده و در سال گذشته نیز پایین آمدن قیمت نفت تا 40 دلار پالایشگاه‌ها را تحت تاثیر قرار داد که در حال حاضر قیمت نفت تا حدی به روند قبل بازگشته و امیدواریم دست‌کم در همین قیمت 60 دلار باقی مانده یا افزایش پیدا کند. در کالاهای مختلف مانند روی، مس و دیگر فلزات مانند فولاد، بازارهای جهانی روند مثبتی به خود گرفت که آثار و تبعاتش را روی نمادهای مختلف گذاشته است. درخصوص نرخ سود بانکی با اراده‌ای که وجود دارد و کاهش نرخ سود بانکی اعلام شده امیدواریم این روند ادامه داشته باشد، البته هنوز این مصوبه از نظر ما دچار ابهاماتی است که امیدواریم در جلسه بعدی شورای پول و اعتبار این ابهامات هم رفع شود.

جلسه وزیر اقتصاد با بانک‌ها و حمایت آنها از بورس چه نتایجی در بر داشت و سازوکار دولت در جهت حمایت از بازار سرمایه به چه شکلی خواهد بود؟

وزیر اقتصاد با همه فعالان بازار سرمایه و فعالان اقتصادی جلسات مختلفی را برگزار می‌کند و بسیاری از اتفاقات مثبتی که صنایع با آن مواجه بودند، مانند تعویق پنج ساله کیفی‌سازی پالایشگاه‌ها، با تلاش و زحمات فراوان دکتر طیب‌نیا به ثمر رسید. درخصوص اینکه بانک‌ها چه نقشی می‌توانند داشته باشند، بانک‌ها دو نقش اساسی دارند، یکی اینکه نمادشان در بورس مورد معامله قرار می‌گیرد. هر خبر مثبتی در جهت کاهش بهای تمام شده پول و اینکه بتوانند حجم بالاتری تسهیلات بپردازند و فعالیت‌شان را گسترش بدهند در عملکردشان تاثیر می‌گذارد که تاثیرش به‌صورت مستقیم روی بازار و قیمت سهام‌شان منعکس می‌شود. اما بخش دوم، به هر حال از گذشته بانک‌ها در بورس فعال بودند و سهم خریدوفروش می‌کردند، به نظر من این کار منعی برای بانک‌ها ندارد و در واقع بانک‌ها از بنگاه‌داری منع شده‌اند و خریدوفروش سهام توسط بانک‌ها اگر به قصد شرکت‌داری یا بنگاه‌داری نباشد مانعی ندارد.

در جلســـه‌ای کــه با نمایندگان مجلس داشتید چه تصمیم‌گیری‌هایی صورت گرفت؟

موضوع اصلی جلسه یاد شده صرف رونق بخشیدن به بازار سرمایه نبود بلکه دستیابی به یک وضعیت شفاف در کلیت بازار در جهت رونق‌بخشی، مورد بحث طرفین قرار گرفت. این جلسات به یک کار و فعالیت دائمی و روزمره تبدیل شده است تا دو بخش سازمان بورس و قوه‌مقننه تفاهم و دیالوگ خود را افزایش دهند. سازمان بورس در تلاش است از نظرات نمایندگان مجلس نهایت بهره را برده و سعی در جهت رفع ابهامات و خلأ‌های موجود به منظور هماهنگی بیشتر دارد.

برخی از وجود رانت اطلاعاتی برای برخی افراد یا معامله‌گران خبر می‌دهند، شما چنین گزارش‌هایی دریافت کرده‌اید؟

اطلاعات نهانی و سوء‌استفاده از این اطلاعات در جهت منافع شخصی جرم محسوب می‌شود و ما در جهت افزایش شفافیت در بازار در اقدامی که به اطلاع تمامی سهامداران و فعالان بازار و رسانه‌ها رسید، اطلاعاتی که به‌صورت مشخص توسط ناشران، شرکت‌ها و بنگاه‌ها تولید می‌شود، با سیستم مکانیزه به نحوی طراحی کردیم که به‌صورت همزمان در سایتی با نام کدال افشا می‌شود.پیش از این نظارت‌هایی که انجام می‌گرفت قبل از انتشار اطلاعات بود که در جای خود به‌صورت درست انجام می‌شد اما با این امکان جدید الکترونیکی از ابتدای خردادماه تمام شرکت‌ها اطلاعات را به‌صورت مستقیم به مردم ارائه خواهند داد و کنترل‌های نظارتی به‌صورت پسینی خواهد بود.

در نشست خبری‌تان از بداخلاقی‌های سهامداران حقوقی صحبت کرده بودید، در این خصوص توضیح دهید.

سهامداران حقوقی و حقیقی دو بازیگر اصلی در بازار سرمایه هستند که نسبت به خریدوفروش سهام اقدام می‌کنند. از ابتدای سال جاری بیشترین حجم فعالیت در بازار سهام بر دوش حقیقی‌های بازار بوده است؛ افرادی که سرمایه‌های خود را وارد این بازار کرده و نسبت به خریدوفروش سهام اقدام می‌کنند.