دنیای زنانه دیجیتال

هروقت نامی از تکنولوژی برده می‌شود اذهان به سمت شخصیت‌هایی چون استیو جابز  (بنیانگذار فقید کمپانی اپل)، بیل گیتس  (بنیانگذار کمپانی مایکروسافت) و مارک زاکربرگ  (بنیانگذار شبکه اجتماعی فیس بوک) می‌رود. نکته مشترک همه این افراد تأثیرگذار بر دنیای تکنولوژی، جنسیت آنهاست. بله همگی مرد هستند. البته اگر تصور می‌کنید جهان دیجیتالی کامپیوتر، دنیایی مردانه است، تصورات شما درست نیست و عصر غلبه مردان بر مفهوم صفر و یک به اتمام رسیده است. زنان به سرعت در موقعیت‌های شغلی و در تمام درجه‌ها  (از رده‌های پایین تا عالی‌ترین سطوح) در شرکت‌های فناوری استخدام می‌شوند.

بنا بر آمار هشت شرکت عمده تکنولوژی، نرخ رشد اشتغال زنان در سال‌های اخیر در کمپانی‌های دیجیتالی 238درصد بیشتر از مردان بوده است و 20درصد کمپانی‌های تکنولوژی در دنیا توسط بانوان بنیانگذاری شده‌اند. به‌عنوان مثال اگر تنها زنان کارآفرین و صاحبان مشاغل در کشور آمریکا در نظر گرفته شوند، تولید ناخالص ملی توسط زنان در این کشور، رتبه پنجم جهانی را از آن خود می‌کند.

آمار رو به‌رشد اشتغال زنان در عرصه تکنولوژی

رشد اشتغال زنان در دنیای تکنولوژی و رشد بنیانگذاربودن زنان در این عرصه با آمار و ارقام، قابل اثبات است. شهرهایی که بالاترین تعداد کمپانی‌های تکنولوژی با بنیانگذار زن را دارند، شامل موارد زیر است: شیکاگو  (30درصد)، بوستون  (29درصد)، سیلیکون ولی  (27درصد)، لس آنجلس  (22درصد)، مونترال کانادا  (22درصد)، پاریس  (21درصد)، تورنتو  (19درصد)، کوالالامپور  (19درصد)، سنگاپور  (19درصد)، لندن  (18درصد) و مسکو  (17درصد).اگر دقیق‌تر به این آمار نگاه کنیم متوجه می‌شویم که آمریکا بیشترین سهم را در این بنیانگذاری دارد و کانادا در رتبه دوم است.

جالب است که چین جایی در این رنکینگ ندارد و این مسئله ناخودآگاه آدم را به یاد آن جمله معروف آمریکایی‌ها می‌اندازد که می‌گویند: چین شاید بتواند اپل بسازد اما هیچ‌گاه نمی‌‌تواند استیو جابز بسازد! در ادامه این گزارش می‌بینیم که فقط در ایالات متحده آمریکا طی پنج‌سال گذشته تعداد شرکت‌های فعال در عرصه تکنولوژی با حداقل یک بنیانگذار زن، دو برابر شده است که نشان می‌دهد علاقه و سمت و سوی ورود زنان به بازار دیجیتالی آمریکا به‌صورت روزافزونی در حال گسترش است.

238درصد؛ سهم زنان از دنیای تکنولوژی

در هشت کمپانی بزرگ تکنولوژی موقعیت‌های شغلی که توسط بانوان اشغال شده است 238درصد سریع‌تر از مردان در حال رشد است. شریل سند برگ  (مدیر ارشد عملیات فیس‌بوک)، سوزان وجسیکی  (مدیرعامل یوتیوب)، جینی رومتی  (مدیرعامل‌ ای‌بی‌ام)، مگ ویتمن  (مدیرعامل اچ پی) و مریسا مایر  (مدیرعامل یاهو) همگی از ورود پرقدرت زنان در دنیای دیجیتالی نشان دارد؛ زیرا آنها توانسته‌اند بالاترین سطوح مدیریتی در شرکت‌های تأثیرگذار را از آن خود کنند.

مثالی دیگر در این رابطه مقایسه تعداد مدیران ارشد فناوری اطلاعات در 500شرکت مختلف آمریکایی در سال‌های اخیر است. در سال 2012 میلادی تنها 61 زن این موقعیت شغلی را به‌دست آورده بودند درحالی‌که دو سال بعد  (2014) این تعداد به 87نفر رسیدکه نشان‌دهنده رشد بالاتر از 17درصدی اشتغال بانوان به‌عنوان مدیر ارشد فناوری اطلاعات است.

شش کمپانی مهم و معتبر فورد، ‌ای تی‌اند تی، والمارت، مکسون، گروه متحد سلامتی و والرو، مدیر ارشد فناوری اطلاعات خانم دارند. براساس پژوهش‌های مؤسسه آنیتابورگ سه عرصه خدمات مالی، ساخت وساز و انرژی بهترین شاخه‌هایی اقتصادی هستند که خانم‌های علاقه‌مند به علوم کامپیوتر در آن موفق به اشتغال به‌عنوان مدیر ارشد فناوری اطلاعات شده‌اند.

میلیون‌ها دلار درآمد، حاصل مدیریت زنان آمریکا

مورد دیگری که نشان‌دهنده موفقیت بالای بانوان در دنیای دیجیتال است، بررسی شرکت‌های با سرعت رشد و توسعه بالا در ایالات متحده آمریکاست. شرکت دارویی آولا با مدیریت ربکا شانان در سال 2014 درآمدی حدود 800میلیون دلار داشته است و مقایسه آمار نشان می‌دهد که رشد اقتصادی سه سال گذشته این شرکت حدود 470میلیون دلار بوده است. همچنین گروه تحقیق و توسعه پناکل با مدیریت نینا واکا در سال 2014 از درآمد 667میلیون دلاری برخوردار بوده و در سه سال گذشته 455/8میلیون دلار رشد اقتصادی داشته است.

مثالی دیگر در این زمینه کمپانی کوالیتی با مدیریت پاملا ایوت است که توانسته در سال 2014میلادی بیش از 907میلیون دلار درآمد کسب کند و رشد اقتصادی سه ساله‌ای بالغ بر 300میلیون دلار را نشان می‌دهد. اما بانوان موفق از پول‌سازترین‌ها هم بوده‌اند. در آمار 100میلیاردر اول دنیا، نام هفت‌زن هم به چشم می‌خورد.

مگ ویتمن مدیرعامل کمپانی اچ پی  2/2میلیارد دلار، جودی فالکنر بنیانگذار و مدیرعامل کمپانی اپیک 2/6میلیارد دلار، دنیس کوتس مدیر و بنیانگذار شرکت 365بت 2/9میلیارد دلار و ژن کونفی بنیانگذار کمپانی لنز 7/5میلیارد دلار ثروت دارند. این چهار زن از میلیاردرهای خودساخته‌ هستند که ثروت خانوادگی نداشته‌اند و با ورود به عرصه تکنولوژی توانسته‌اند به افرادی ثروتمند تبدیل شوند.

سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر

زنان فعال در سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر رتبه پایین‌تری نسبت به مردان دارند و 4/2درصد از این سرمایه‌گذاران را در ایالات متحده آمریکا می‌توان دید. در لیست 100سرمایه‌گذار برتر خطرپذیر در دنیا که توسط مجله فوربس منتشر شده، تنها نام پنج زن دیده می‌شوند. جنی لی از همکاران مدیریت کمپانی جی جی وی کپتال، یکی از محترم‌ترین سرمایه‌گذاران کشور چین و شماره 10 در بین کل سرمایه‌گذاران و رتبه اول در بین زنان سرمایه‌گذار و در شرکت‌های گروه استعدادهای چین، یودود وان، چوکنگ تکنولوژی، سرمایه‌دار است.

همچنین مری میکر، مدیر شرکت مالی رشد دیجیتالی کی پی سی بی ‌است که در شرکت‌های معروف و معتبر دیگری مانند توییتر، ساندکلود، اسپاتی فای سرمایه‌گذاری کرده است. در این لیست نام ربکا لین هم به چشم می‌خورد که از بنیانگذاران و همکار شرکت مالی کانواس و موفق‌ترین عرضه‌کننده اولیه سهام در سال 2014 است. شرکت‌های داکسیمیتی، فیوچر ادوایزر، هلت لوپ و ویویکس همگی به‌گونه‌ای تحت سرمایه‌گذاری او هستند. آنا لموند و بت سایدنبرگ هم از دیگر چهره‌های مهم در عرصه سرمایه‌گذاری خطرپذیر هستند.

به هر حال آمارها ثابت می‌کنند که شرکت‌ها با مدیریت زنان از 35درصد بازگشت سرمایه بالاتر و 12درصد درآمدزایی بیشتر برخوردارند. جالب است بدانید شرکت‌هایی که توسط خانم‌ها هدایت می‌شوند در مقایسه با همکاران مردشان به ازای 50درصد سرمایه‌گذاری پایین‌تر، 20درصد درآمدزایی بالاتر کسب می‌کنند.

آخرین وضعیت و ارقام

4/19درصد از شرکت‌های تازه تأسیس، 13درصد از شرکت‌هایی که مدت زمان قابل‌توجهی از بنیانگذاری آنها می‌گذرد و 11/8درصد از شرکت‌هایی که برای مدت طولانی‌تری است که مشغول به‌کار هستند، توسط زنان تأسیس شده‌اند. این آمار نشان می‌دهد که نرخ کارآفرینی بانوان به‌صورت کلی در حال افزایش است و با وجود چنین رشد و شرایطی به نظر می‌رسد که در حق زنان فعال و خلاق موقعیت‌های شغلی، کم‌لطفی می‌شود، زیرا بنابر آمار و اطلاعات  (تهیه شده در کشور آمریکا)، تنها 7درصد منابع مالی سرمایه‌گذاران به کسب‌و‌کارهایی می‌رسد که از وجود یک مدیرعامل زن بهره می‌برند.

در برابر هر زن که یک سرمایه‌گذار برای تأسیس یک شرکت می‌یابد، شش سرمایه‌گذار مایل هستند که منابع مالی خود را در اختیار شرکت‌هایی با تیم‌های مردانه قرار بدهند. البته این وضعیت در حال بهبود است و آمار اقتصادی نشان می‌دهد که احتمال دریافت منابع مالی از سرمایه‌گذاران در شرکت‌هایی که مدیران زن دارند در مقایسه با 15سال گذشته سه برابر شده است.

ترک دنیای دیجیتال و دلایل آن

باوجود همه آمار مثبت و انرژی بخش در این گزارش اما پدیده‌ای منفی نیز به‌چشم می‌خورد زیرا نکاتی نه‌چندان مثبت هم در این گزارش وجود دارد. از جمله اینکه 56درصد از زنان شاغل در شرکت‌هایی که در زمینه تکنولوژی فعالیت می‌کنند، در اواسط دوره حرفه خود، شغل خود را ترک می‌کنند. دلایل مختلفی برای این امر یاد شده که شامل مواردی از این دست است: 30درصد شرایط سخت کاری را مسئول این مسئله می‌دانند؛ ساعات طولانی کار، عدم امکان پیشرفت یا دستمزد پایین. در این میان 27درصد معتقد هستند که نمی‌توانند بین کار و زندگی شخصی تعادل لازم را برقرار کنند.

دوره‌های زمانی سفر طولانی دارند یا فشار کار به‌گونه‌ای است که نمی‌توانند به خانواده خود برسند.همچنین 22درصد علاقه خود به کار را به دلیل روزمرگی از دست می‌دهند و 17درصد هم علاقه‌ای به ادامه کار با همکاران یا رؤسای خود ندارد و می‌خواهند کسب‌وکارهای خود را راه‌اندازی کنند. 24درصد از زنانی که با شغل خود در دنیای دیجیتال خداحافظی می‌کنند، در شرکت‌های غیرمرتبط با تکنولوژی مشغول به‌کار می‌شوند.

22درصد به صورت خوداشتغالی و مستقل در دنیای صفر و یک می‌مانند، 20درصد تا دوره‌ای بعد از جدایی از دنیای دیجیتال، کار نمی‌کنند و 10درصد عضو کسب‌و‌کاری تازه‌تاسیس یا همان استارتاپ‌ها می‌شوند. مورد آخر البته بسیار قابل‌توجه است، زیرا این زنان با آشنایی کامل با دنیای دیجیتال و شناخت فرصت‌های ایجاد کسب وکار در این حوزه به سمت ایجاد کسب وکار شخصی خود می‌روند و معمولاً راه‌اندازهای استارتاپ‌ها شاغلان سابق دنیای دیجیتال هستند.

جذب زنان در دنیای دیجیتال

اما چگونه می‌توان دنیای دیجیتال را به دنیایی قابل‌تحمل‌تر برای زنان تبدیل کرد و از انصراف‌شان از کار جلوگیری کرد؟ مدیران ارشد شرکت‌های دیجیتالی با توجه به بازدهی تجربه شده کار زنان در این فضا، معتقد هستند که می‌توان با استفاده از راهکارهایی که در ادامه می‌آید از خروج زنان جلوگیری کرد: در نظرگرفتن ساعات کاری که با زندگی شخصی بانوان فعال در عرصه تکنولوژی قابلیت انطباق داشته باشد، موقعیت‌های شغلی شبکه‌ای، امکان پیشرفت، محیط کار دوستانه و متنوع و انتقال تجربیات و راهنمایی تازه‌کارها همگی دلایل خوب و تشویق‌کننده برای زنان است تا دنیای صفر و یک را رها نکرده و به شغل خود ادامه دهند.