روزهای آخر تیرماه برای ایرلاین های ایرانی یک معنی خاص دارد. پایان تیر ماه برای این شرکت ها به معنی پایان یافتن زمانی است که سازمان هواپیمایی کشوری برای آنها در نظر گرفته و باید تا آن زمان اوضاع خود را به شکلی کامل تغییر دهند.
ایرلاین های ایرانی که در طول سال های گذشته با تحریم های بین المللی گسترده و محدودیت های سنگین روبه رو بوده اند، در شرایطی فرصت آن را به دست آورده اند تا از اجرای برجام بهره ببرند که هنوز با مشکلات و مسائل اقتصادی بزرگ دست و پنجه نرم می کنند. بدهی قابل توجه برخی از شرکت ها به شرکت فرودگاه ها و شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی به خوبی نشان می دهد ایرلاین های ایرانی از نظر مالی در شرایط استانداردی قرار ندارند.
این تصمیم در حالی از سوی وزارت راه و شهرسازی گرفته شده که نگاهی به وضعیت ناوگان ایرلاین های ایرانی نشان از آن دارد که نمی توان در آینده نزدیک به اجرایی شدن این اتفاق امیدوار بود.
گزارش ها حاکی از آن است که هشت ایرلاین ایرانی در حال حاضر کمتر از 10فروند هواپیما دارند و از این بین درصد قابل توجهی از هواپیماهای آنها نیز زمینگیر هستند. از شرکت تازه تأسیس تهران ایر که یک هواپیما ثبت کرده و همان هواپیما نیز توانایی پرواز ندارد تا شرکت هایی مانند ایران ایرتور، اترک و پویا ایر که هواپیماهای فعال شان حتی از تعداد قانونی پنج هواپیمای ملکی نیز کمتر است به خوبی نشان می دهد اوضاع ایرلاین ها با آنچه در اهداف بلندمدت در نظر گرفته شده فاصله ای طولانی دارد.
ادغام ظلم به ایرلاین های کوچک است
وقتی با وجود تمام این مشکلات وزارت راه وشهرسازی فشار خود برای اجرایی شدن این طرح را ادامه می دهد، گمانه زنی هایی درباره راهبرد نهایی این طرح شکل می گیرد که یکی از پرقدرت ترین آنها، طرح ادغام ایرلاین های کوچک با یکدیگر است؛ موضوعی که وزیر راه و شهرسازی نیز از آن به عنوان گزینه ای در دسترس یاد کرده و گفته در صورت نیاز شرکت ها می توانند به این گزینه نیز فکر کنند.
این راهکار البته از سوی بخش خصوصی و فعالان این حوزه چندان با استقبال همراه نشده است. کامبیز بابایی نعمتی، مدیرعامل سابق هواپیمایی آسمان در گفت وگو با «فرصت امروز»، درباره گزینه های پیش روی ایرلاین ها در اجرای دستورالعمل سازمان هواپیمایی، اظهار کرد: متأسفانه شرایط در صنعت هوانوردی ما به شکلی شده که از ایرلاین ها حمایت نمی کنیم، تسهیلاتی برای آنها در نظر نمی گیریم، شرایط را برای فعالیت آنها بهبود نمی دهیم و در عین حال از آنها انتظار داریم که پیشرفت کنند. این موضوع قطعا اجرایی نخواهد بود و نمی توان انتظار داشت در این اوضاع شرایط متفاوت شود. به گفته وی، سیاست های فعلی تنها یک نتیجه را به ذهن متبادر می کند و آن حرکت به سمت ادغام شرکت های کوچک است؛ موضوعی که قطعا در اجرا با مخالفت ایرلاین ها روبه رو خواهد شد.
بابایی با بیان اینکه نمی توان انتظار داشت شرکتی پس از سال ها تلاش و فعالیت، تمام نماد و برند خود را با شرکتی دیگر به اشتراک بگذارد، اظهار کرد: ما در صنعت هوایی خود دچار یک خودتحریمی بزرگ هستیم. در شرایطی که باید با اجرایی کردن سیاست های جدید، اوضاع ایرلاین ها تسهیل شود، همواره به سمتی حرکت می کنیم که اوضاع شرکت ها بدتر از قبل شود و این امر قطعا به صلاح نخواهد بود.
پیشنهاد تعویق دستور سازمان به دو سال آینده
در چنین شرایطی شاید تنها گزینه ای که پیش روی ایرلاین های کوچک قرار دارد، درخواست برای تمدید زمان اجرای دستور وزارت راه و شهرسازی در افزایش کفایت سرمایه این شرکت هاست؛ موضوعی که دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی آن را تأیید می کند.
مقصود اسعدی سامانی در گفت وگو با «فرصت امروز» اظهار کرد: با توجه به شرایط سختی که ایرلاین ها در طول این سال ها با آن دست و پنجه نرم کرده اند این انتظار که در مدتی کوتاه طرح کفایت سرمایه از سوی آنها اجرایی شود قدری سخت است. از این رو شرکت ها در قالب درخواستی رسمی از وزارت راه و شهرسازی درخواست افزایش زمان اجرای این دستور را داده اند.
به گفته وی، هرچند هنوز وزارت راه وشهرسازی درباره این درخواست اظهارنظر رسمی نکرده است، اما هنوز مذاکرات ایرلاین ها ادامه دارد و این شرکت ها درخواست کرده اند تا دو سال زمان اجرای دستور سازمان هواپیمایی به تعویق بیفتد.
در چنین فضایی شاید راهبرد اصلی سازمان هواپیمایی حمایت از ایرلاین ها باشد تا بتوان در شرایط سخت موجود و باوجود کارشکنی های دائم، ورود هواپیماهای جدید به ایران کلید بخورد و شاید این موضوع جدیت سازمان هواپیمایی در اجرای دستورالعملی را که به نقطه پایان آن تنها چند هفته باقی مانده تأخیر بیندازد؛ مسئله ای که با توجه به درخواست رسمی ایرلاین ها، توپ را به زمین وزارت راه انداخته و باید دید در چنین شرایطی مسئولان ارشد صنعت هوانوردی ایران چه تصمیمی اتخاذ خواهند کرد. این تصمیم قطعا تأثیری مستقیم بر ادامه حیات شرکت هایی دارد که تعداد هواپیماهای فعال شان از عدد انگشتان یک دست نیز کمتر است.
ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com