اینترنت اشیا دنیا را متحول می‌کند / دستگاه‌های دیجیتال هوشمندتر می‌شوند

چند سالی است که نام فناوری جدیدی به نام «اینترنت اشیا» بر سر زبان سازندگان دستگاه‌های دیجیتال افتاده است و گهگاهی نمونه‌ای از محصولاتی که از این فناوری پشتیبانی می‌کنند رونمایی می‌شود اما به تولید انبوه نمی‌رسد. اما هدف این فناوری این است که اشیا و وسایلی که ما در طول روز از آنها استفاده می‌کنیم به اینترنت وصل شوند تا بتوانیم از این طریق از فواصل دور بر کارایی آنها نظارت و دخالت داشته باشیم.

فرض کنید تا چند سال آینده خانه هوشمندی را خریداری کرده‌اید و گوشی همراهتان خبر نزدیک شدن شما را به دستگاه‌های خانه گزارش دهد و به‌طور خودکار وسایل سرمایشی و گرمایشی فعال شده و دمای خانه را مطابق میل شما تنظیم کند. قهوه یا چای به‌صورت اتوماتیک آماده و گرم شود و با رسیدن شما به خانه در‌ها به‌طور خودکار باز شده و دستگاهی سخنگو ورود شما را خوشامد بگوید.

این رویا که دیگر زمان چندانی به وقوع آن باقی نمانده است تنها با وسیله اینترنت اشیا (Internet of Things) امکان‌پذیر است. همین امر باعث شده تا شرکت‌های بزرگ فناوری علاقه زیادی به پیشرفت این فناوری نشان دهند و اخیرا بی‌کی‌یون مدیرعامل سامسونگ از علاقه‌مندی شرکتش به ورود به این فناوری و توسعه آن خبر دهد. در واقع ایده سامسونگ این است که در نهایت تمامی وسایل و اشیای جهان به یکدیگر متصل شده و با هم سخن می‌گویند و آن وسیله حتی می‌تواند یک صندلی ساده باشد که به‌صورت عادی انتظار دیدن فناوری در آن را ندارید.

تصور سامسونگ این است که در یک سطح مبنا، روزی می‌رسد که پس از ورود به منزل هدفون‌های خود را از گوشتان برمی‌دارید و بلافاصله همان موسیقی‌ای که در حال گوش دادن به آن بودید به‌صورت خودکار شروع به پخش شدن خواهد کرد. اما به اعتقاد سامسونگ داستان به منزل شما ختم نخواهد شد و به فضای خارج از آن نیز امتداد می‌یابد. برای نمونه زمانی که به یک کیوسک دیجیتالی مراجعه می‌کنید یا نقشه‌ای را در یک مرکز خرید می‌بینید، تلفن همراه شما به‌صورت خودکار به آن متصل شده و زبان تصویر را به زبان مادری شما تغییر خواهد داد. اینترنت اشیا از پتانسیل‌های بالایی برای استفاده برخوردار است و ساختن آینده‌ای به‌مراتب هوشمند تر، همان دیدگاهی است که سامسونگ نسبت به این فناوری دارد.

تصور اینکه کلیه وسایل خانه، زندگی و دنیا به یکدیگر متصل می‌شوند بسیار زیباست با این حال، اجرایی شدن آن مستلزم تلاش بی‌وقفه توسعه‌دهندگان است تا موجبات سخن گفتن اشیا با یکدیگر فراهم شود! خوشبختانه سامسونگ به تازگی تصمیم گرفته که همه محصولات مبتنی بر این فناوری را باز بگذارد و این بدان معناست که این دستگاه‌ها محصور در اکوسیستم آن کمپانی نخواهند بود که این مسئله از دیدگاه اقتصادی بسیار جالب توجه است. اما این ایده در نهایت می‌تواند به انحصاری شدن محصولات سامسونگ بینجامد چراکه در این صورت مشتریان مجبورند برای بهره‌مند شدن از کلیه مزایای این امکان، همه کالاهای مورد نیاز خود را از سامسونگ خریداری کنند.

در عوض محصولات سامسونگ که بر اینترنت اشیا (که تعدادشان هم کم نیست) مبتنی هستند می‌توانند با هر محصول دیگر پشتیبانی‌کننده از این فناوری که تقاضای برقراری ارتباط داشته باشد صحبت کنند. اما ایده برقراری ارتباط میان وسایل و اشیای مختلف از سوی شرکتی مطرح شده است که می‌تواند هر چیزی را بسازد و از ماشین‌های ظرفشویی گرفته تا اسمارت‌فون‌ها، همه همه در سبد کالاهای تولیدی‌اش قرار دارند. یون در این رابطه گفت که بدون این سطح از باز بودن چیزی به نام اینترنت اشیا وجود نخواهد داشت چراکه دیگر اشیای مختلف تناسب و سازگاری لازم را با یکدیگر نخواهند داشت.

البته ناگفته نماند که هنوز هم موانع بسیاری برای عملی شدن این مسئله سر راه سامسونگ قرار دارد. برای مثال، اینکه یک شیء قابلیت اتصال به ابزارهای دیگر را داشته باشد صرفا به معنای آن نیست که می‌تواند با اشیای دیگر ارتباط برقرار کند. روشن است که عاقبت یکی از شرکت‌های دنیا روشی متداول را برای تعامل این دستگاه‌ها با یکدیگر ابداع خواهد کرد که با در نظر داشتن امور مختلفی که شرکت‌ها در تلاش برای انجامش هستند، این کار بسیار دشوار خواهد بود. سامسونگ راهکار این مسئله را یافته است، اما به نظر می‌آید که این راه‌حل موقتی است. پیشنهاد سامسونگ برای اجرایی شدن این ایده SmartThings نام دارد.

این شرکت در ماه اوت گذشته توسط سامسونگ خریداری شد و در واقع نوعی هاب خانگی هوشمند می‌سازد که نقش یک مترجم را ایفا می‌کند. این هاب با استانداردهای مختلفی در حوزه خانه هوشمند سازگاری دارد و می‌تواند پلی باشد برای تعامل آنها با یکدیگر. در حال حاضر ایده هاب کمپانی SmartThings راهکار خوبی به نظر می‌آید اما طولی نمی‌کشد که کارایی خود را از دست بدهد. اما این مسئله فقط به چشم بادامی‌ها ختم نمی‌شود و شرکت‌های بزرگ‌تری مثل مایکروسافت و اپل هم با تولید ساعت‌های هوشمند، علاقه وافر خود را به ساخت دستگاه‌های مبتنی بر اینترنت اشیا یا همان IOT نشان داده‌اند.

حسن میرفلاحی، کارشناس شبکه درباره علت عدم تولید انبوه دستگاه‌های مبتنی بر این فناوری به «فرصت امروز» گفت: ساخت این محصولات مشکل چندانی برای شرکت‌های تولیدکننده ندارد اما تنها مشکلی که بر سر توسعه این فناوری در حال حاضر وجود دارد کمبود آدرس‌های اینترنتی یا همان IPV‌ها است. وی افزود: البته اغلب کشورهای پیشرفته و در حال توسعه با ورود به نسل جدید آدرس‌ها (IPV6) این مشکل را برطرف کرده‌اند و آماده عرضه این فناوری هستند.

میرفلاحی درباره وضعیت آدرس‌های اینترنتی در ایران گفت: حدود سه سال پیش وزیر ارتباطات وقت از مهاجرت به نسل جدید آدرس‌های اینترنتی خبر داد و قول داد تا بخش عمده این پروژه را تا آخر سال 91 تکمیل کند که تا به امروز خبری از اجرای این طرح به گوش نرسیده است و با روی کار آمدن دولت یازدهم قرار بر آن شد تا سال 1400 این مهاجرت به‌صورت کامل صورت بگیرد. این کارشناس یادآور شد: برای استفاده از فناوری IOT حتما به نسل جدید آدرس‌های اینترنتی نیاز است چرا که نسل فعلی، ظرفیت پاسخگویی به اینترنت اشیا را ندارد.