«فرصت امروز» اما و اگرهای سفر در خزر را بررسی می کند / دریای شمال، همچنان چشم انتظار مسافران

باقی ماندن سعیدنژاد، مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در جایگاه خود پیش از آنکه در حوزه های اقتصادی تاثیر گذار باشد، یک معنی خواهد داشت و آن هم تداوم حرکت سه سال گذشته سازمان بنادر در ماه های آینده است. 

دوام سیاست های سال های گذشته در دریاهای ایران شاید در شعار اصلی وزیر راه و شهرسازی خلاصه می شود و آن توسعه دریامحور است. افزایش توجهات به محیط های دریایی، بازگرداندن ایران به سطح اول رقابت های اقتصادی دریایی و تلاش برای رسیدن به هدف طراحی شده در سند چشم انداز برای تبدیل کردن به ایران به قدرت دریایی منطقه پایه های اصلی توسعه را می سازد.

جدای از اهداف اقتصادی، بنادر ایران در طول سال های گذشته یک چالش جدید را نیز پیش روی خود دیده اند و آن تلاش برای بالا بردن تعداد مسافران دریایی بوده است. هرچند در طول این سال ها آمار مسافران دریایی رو به رشد بوده و آخرین آمار منتشر شده از سوی وزارت راه و شهرسازی نشان می دهد در چهارماه امسال از بنادر ایران ۷میلیون و ۲۲۲هزار و ۳۵۵ نفر با افزایش 1.6درصدی نسبت به چهار ماه سال گذشته بوده است، اما هنوز بسیاری از حوزه های دریایی ایران در حوزه جابه جایی مسافر ظرفیت هایی دارند که استفاده از آنها در دستور کار نبوده است. در طول این ماه ها با راه اندازی خطوط مسافربری جدید میان ایران و عمان، بخشی از این نقشه های آینده کلید خورده، اما شاید ظرفیت بسیار بالا تر از آن باشد.

در کنار آنچه تاکنون در خلیج فارس اتفاق افتاده، سوال درباره امکان استفاده از دریای خزر به عنوان قطب مسافرت دریایی در شمال کشور نیز در طول سال های گذشته مطرح بوده است. از خطرناک بودن سفر برای شناورهای مسافرتی به دلیل مواج بودن این دریا گرفته تا تلاش سازمان بنادر برای در نظر گرفتن تسهیلاتی جدید برای شکل دادن به مسیرهای دریایی در خزر هرچند در طول ماه های گذشته بحث های زیادی را به خود مشغول کرده اما هنوز در عمل خط مسافرتی در دریای شمال فعال نشده است و این امر سوالی مهم را به وجود آورده که آیا اساسا امکان برقراری خط های دریایی مسافرتی در این دریا وجود دارد یا باز هم دریای شمالی ایران باید در انتظار مسافران جدید بماند.

بخش خصوصی در دوراهی ورود یا انتظار

وضعیت نامشخص آینده خطوط مسافری باعث شده سرمایه گذاران بخش خصوصی نیز نظری قطعی درباره ورود به این حوزه نداشته باشند.

رئیس هیات مدیره انجمن کشتیرانی معتقد است در صورتی که شرایط مانند آنچه تاکنون بوده باقی بماند نمی توان انتظار داشت تغییری خاص در شرایط خطوط کشتیرانی مسافری در دریای خزر اتفاق بیفتد.

مسعود پلمه در گفت و گو با «فرصت امروز» تصریح کرد: شرایط مسافرت دریایی در ایران با بسیاری از نقاط جهان متفاوت است. با توجه به اینکه ما در ایران نقاط گردشگری و جاذبه اقتصادی و تجاری در نقاط دریایی نداریم، بسیاری از سفرهای دریایی کوتاه و به مقاصد نزدیک به ساحل است.

وی ادامه داد: در چنین شرایطی برای اینکه راه برای مسافرت دریایی در خزر بازشود، باید نوع نگاه به سفرها تغییر یابد که در کوتاه مدت چندان قابل تصور نیست. در چنین شرایطی نمی توان انتظار داشت سرمایه گذاران بخش خصوصی با توجه به هزینه بالایی که برای حفظ شناورهای خود باید بپردازند، به این حوزه ورود کنند.

پلمه با بیان اینکه امکان سفر دریایی در بسیاری از ماه های سال در دریای خزر وجود ندارد، گفت: با توجه به پایین بودن تقاضای سفر نوع شناورها چندان بزرگ نخواهند بود و در ایام سرد سال یا زمان هایی که دریا مواج است امکان سفر دریایی نیست. از این رو نمی توان انتظار داشت سرمایه گذار بخش خصوصی با هزینه ای بزرگ به دریای خزر بیاید و تنها در چند ماه سفرهای کوتاه گردشگری را دنبال کند.

هرچند رئیس هیات مدیره انجمن کشتیرانی نگاه چندان مثبتی به آینده سفرهای دریایی در خزر ندارد، اما مدیرعامل اتحادیه شركت های تعاونی حمل و نقل دریایی بار و مسافر معتقد است در صورتی که حمایت های لازم صورت گیرد می توان انتظار داشت سرمایه گذاران غیر دولتی در این حوزه فعال شوند.

فاضل دشتی زاده در گفت وگو با «فرصت امروز»، تصریح کرد: با وجود صحبت هایی که صورت گرفته تا شرایط برای ورود به عرصه های مسافربری در دریای خزر فراهم شود اما هنوز در عمل اتفاقی نیفتاده و ما در انتظار اجرایی شدن برنامه ها هستیم. به گفته وی در صورتی که حمایت های ابتدایی صورت گیرد و مقدمات کار فراهم شود می توان انتظار داشت شرایط برای افزایش تقاضای مسافرت در این حوزه آماده شود.

وی در پاسخ به این سوال که تا چه میزان امید آن وجود دارد که بخش خصوصی به عرصه مسافربری دریایی ورود کند، تاکید کرد: قطعا سرمایه گذاران به حوزه هایی که امکان ورود و سودآوردی در آن وجود دارد ورود خواهند کرد و از این رو باید دید سیاست ها چه زمانی اجرایی می شود و پس از آن شرایط سرمایه گذاری ها را رصد کرد. حضور مسافران در دریای خزر در سال های گذشته آن قدر با اما و اگر مواجه شده که به نظر می رسد چه سیاست گذاران و چه فعالان بخش خصوصی برای حضور در آن با ابهام روبه رو هستند و ابهام شاید تنها با یک سخن نهایی برطرف شود تا مشخص شود آیا امکان برقراری ظرفیت های کلان جابه جایی مسافر میان ایران و همسایه های خزر به وجود خواهد آمد یا همچنان تنها امید دریایی ایران در خلیج فارس فعال خواهد ماند.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com