تردد در جاده های ایران با سیستم های هوشمند رصد می شود / حمل و نقل عمومی ایران در مسیر استانداردهای جهانی

بازگشت به بازارهای جهانی و گرفتن سهم ایران از ترددهای منطقه، اصلی ترین شاخصی است که وزارت راه و شهرسازی در دستور کار خود قرار داده تا بتواند آنچه را که بالاترین مزیت نسبی کشور در حمل و نقل خوانده می شود پس از سال ها درجا زدن باز پس گیرد.

در طول سال های گذشته یکی از اصلی ترین مسائلی که دولت ایران دنبال کرده، رسیدن به درجه ای از استانداردهای بین المللی است که بتواند در چارچوب طرح کلان عبور از درآمدهای نفتی به کار کشور بیاید.

تکمیل خطوط حمل و نقل ریلی و جاده ای، انعقاد قراردادهای بین المللی با کشورهای همسایه و برنامه ریزی برای تامین نظر سرمایه گذاران، اصلی ترین شاخص هایی بوده که با استفاده از توان بخش های مختلف اقتصادی در دستور کار قرار گرفته و در آینده نیز می تواند با قدرت بیشتری ادامه پیدا کند.

یکی از اصلی ترین مسائل در این چارچوب به وجود آوردن توان رصد جاده های کشور برای برنامه ریزی های کلان و ایجاد جامعه های آماری دقیق است. سال گذشته سازمان راهداری ایران طرحی را کلید زد که در چارچوب آن تمام خودروهای بین جاده ای فعال در ناوگان عمومی باید برای دریافت سوخت و البته فعال ماندن در فضای رقابت اطلاعات دقیق خود را ثبت می کردند.

سامانه پیمایش هوشمند تردد ناوگان یا سپهتن با این هدف به وجود آمد که بتواند راه را بر نظارت دقیق بر عملکرد ناوگان باز کند و در گام نخست با کاهش مصرف سوخت و در گام  بعدی با نوسازی ناوگان شرایط را برای رسیدن ناوگان ایران به استانداردهای جهانی باز کند.

ثبت جزیی ترین تخلفات با کنترل هوشمند

آنچه در ایران سابقه ای چند ماهه دارد، در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان سابقه ای بسیار طولانی دارد و کشورهای اروپایی توانسته اند با بهره گیری از کنترل هوشمند بسیاری از مسائل و دغدغه  های موجود در ناوگان خود را برطرف کنند.

علی بهنود، کارشناس مسائل حمل و نقل درباره وضعیت کنترل هوشمند حرکت در ناوگان بین جاده ای کشورهای اروپایی اظهار کرد: این موضوع در تمام کشورهای توسعه یافته پذیرفته شده که باید زمان، مسافت و کیفیت تردد خودروهای عمومی به طور دقیق کنترل شود تا در صورت نیاز برنامه ریزی برای نظارت و برخورد وجود داشته باشد.

به گفته وی، مدیریت دقیق مصرف سوخت ناوگان، کیفیت تردد آنها و چگونگی فعالیت رانندگانی که در این خودروها فعال هستند، یکی از اصلی ترین شاخص هایی است که باید با استفاده از توان سیستم های کنترل هوشمند اجرایی شوند.

این کارشناس به گستردگی ضریب نفوذ سیستم های هوشمند در عرصه جاده ای اشاره کرد و گفت: این سیستم ها نه تنها توانسته اند مسائل کلان را رصد کنند که حتی در موارد جزیی نیز اظهار نظرهای قطعی صورت می دهند.

برای مثال اگر حادثه تصادفی برای یکی از خودروهای عمومی اتفاق افتد، سیستم نظارت به طور دقیق زمان حرکت و چگونگی طی شدن مسیر را نشان می دهد و مقصران حادثه با استفاده از این سیستم تعیین می شوند. البته این را نیز باید در نظر گرفت که امکانات زیرساختی کشور باید متناسب با دغدغه ها باشد و اگر عقب ماندگی در این حوزه دیده شود کار سخت خواهد شد.

احمدرضا عامری، دبیر انجمن تعاونی های مسافربری نیز در گفت و گو با «فرصت امروز» به بحث امکانات و زیرساخت های موجود در کشور پرداخت و گفت این طرح جامع هوشمند در شرایطی می تواند کارایی خود را نشان دهد که در تمام جاده ها امکان استفاده از آن به وجود بیاید و سراسر ناوگان را در برگیرد.

وی ادامه داد: طرح سپهتن که از چند ماه قبل در جاده های ایران کلید خورده ابتدا در مسیر اصفهان به شیراز به کار گرفته شد و بخشی از ناوگان اتوبوسی فعال در این مسیرها در پوشش آن قرار گرفتند. در حال حاضر هزینه مجهز شدن هر دستگاه اتوبوس به این سیستم یک میلیون و 700 هزار تومان است و با آمادگی راننده این اتفاق نهایی می شود.

به گفته وی، این سیستم کارایی مناسبی دارد و توانسته در طول ماه های گذشته رفت و آمد خودروها را کنترل کند اما با این وجود هنوز نمی توان به طور قطعی درباره اتصال کل جاده های کشور به این سیستم اظهارنظر کرد. قطعا نیاز به آن وجود خواهد داشت که امکانات ارتقا پیدا کنند و شرایط برای استفاده مطلوب از این شیوه های جدید فراهم شود اما سخن قطعی و ارزیابی نهایی را سازمان راهداری صورت خواهد داد که در نهایت تصمیم گیری در این زمینه را بر عهده خواهد داشت.

با وجود آنکه هنوز بخش زیادی از دغدغه های موجود برای به وجود آوردن امکانات لازم در تمام جاده های ایران باقی مانده است و مشخص نیست چند درصد از ناوگان ایران توانسته اند خود را با سیستم های جدید وفق دهند اما آمار وزیر راه و شهرسازی از کاهش قابل توجه مصرف سوخت پس از اجرای این طرح نشان از آن دارد که سپهتن در گام نخست عملکرد موفقی از خود نشان داده و در صورت نهایی شدن حرکت در مسیری که کشورهای توسعه یافته طی کرده اند، می توان انتظار داشت دیگر اهداف مدنظر نیز محقق شوند.

ارتباط با نویسنده: j.hashemi1992@gmail.com