نمیدانم چقدر با من موافقید که توضیح بعضی قاعدهها، دستورالعملها و قوانین، سختتر از رعایت خود آنهاست؟! بهخصوص وقتی بخواهیم درباره موضوع کسالتآوری مثل بیمه صحبت کنیم. اینکه میگویم کسالت آور، به خاطر این است که موضوع بیمه عموما درباره نگرانی است، آن هم نگرانیهایی که مربوط به آینده هستند نه حال حاضر.
مثل این میماند که بخواهیم از همین الان درباره احتمالات خطر بیآبی در پنج سال آینده صحبت کنیم، آن وقت حدس بزنید چه کسالتهایی که ایجاد نمیشود و چه حوصلههایی که سر نمیرود! در نتیجه به دلایلی ناچار میشویم به جای انتقال استرس و نگرانی به این و آن، از چیزهای خوب و قشنگ صحبت کنیم! تا بلکه، شاید سر صحبت اصلی باز شود و بشود کمی هم برنامهریزی علمی کرد.
یکی از این چیزهای خوب و قشنگ در بیمه، موضوع تخفیفات و انتقال آن است. اما متاسفانه گاهی، حتی همین توضیحات، آن هم در بیمهنامههای اشخاص ثالث، آنقدر مشکل و پیچیده به نظر میرسد که مشتری از خیر آن میگذرد و میگوید: «آقا جان خر ما از کرگی دم نداشت، لطف فرموده عطای تخفیف و بهخصوص انتقالش را به لقایش ببخشید!»آنوقت است که ما باید وارد عمل شویم و به مشتری خود خاطرنشان کنیم، اینطور نیست و موضوع بسیار ساده و از این قرار است که:
اولا، در بیمهنامههای اشخاص ثالث فقط یک نوع تخفیف داریم که به آن تخفیف عدم خسارت میگویند. یعنی اگر بیمهگذار محترمی در طول یک سال بیمهای، از کوپنهای بیمهنامه شخص ثالث خود استفاده نکند، در بیمهنامه متصل یا غیرمتصل سال دوم خود، میتواند مشمول یک سال تخفیف عدم خسارت شود و به همین ترتیب، اگر مثلا، پنج سال متوالی یا غیرمتوالی، از کوپنهای پنج بیمهنامه خود استفاده نکرده باشد، آنگاه میتواند از پنج سال تخفیف عدم خسارت، در ششمین بیمهنامه شخص ثالث خود، بهرهمند شود. دوم اینکه، سقف تخفیفهای عدم خسارت، 70درصد است. به عبارت دیگر، اگر بیمهگذاری مشمول حداکثر تخفیفات عدم خسارت هم شود، در هر حال نمیتواند کمتر از 30درصد حق بیمه پایه آن سال را پرداخت کند.
سوم اینکه، کل تخفیفات عدم خسارت، از یک سال تا هشت سال یا بیشتر در صورت استفاده حتی یک کوپن و برای پرداخت حتی 50 هزار تومان خسارت یا کمتر! از بین میرود و مشتری ناچار میشود، راه رفته را، دوباره و از ابتدا بپیماید. از این رو، حقوق «شهروندی- بیمهای» مشتری ایجاب میکند توجیه شود که قبل از تحویل کوپن بیمهنامه خود به خسارت دیده، حتما از مشاور بیمهای خود استعلام کند که صرفه، در تحویل کوپن است یا پرداخت نقدی خسارت، آنهم از جیب مبارک.
و چهارم اینکه مشتری باید بداند تمام تخفیفهای عدم خسارت وی، از یک شرکت بیمه به شرکت دیگر قابل انتقال است. (گرچه در برخی موارد بسیارخاص و بعضی زمانهای بسیار محدود، ممکن است شرکت بیمهای، به دلایلی، این انتقال را انجام ندهد که بایستی به اطلاع مشتری برسد و حق انتخاب وی محترم شمرده شود)اما آن بخشی از ماجرا، که بیش از سایر موارد خلق مشتری را تنگ میکند، ماجرای انتقال تخفیف عدم خسارت، از خودروی فروخته شده به خودروی خریداری شدهاش است.
در اینگونه موارد کافی است به مشتری یادآوری کنیم که انتقال تخفیف از یک خودرو به خودروی دیگر، تنها زمانی امکانپذیر است که اولا نقل و انتقالات در دفتر اسناد رسمی انجام شود و ثانیا بیمه گذار، تعداد سیلندر، نوع و مورد استفاده خودرو - در هر دو بیمهنامه، تغییر نکند. در این صورت مشتری میتواند به نمایندگی صادرکننده بیمهنامه خودروی فرخته شده مراجعه کرده، مابهالتفاوتی را پرداخت کند و الحاقیه پرداخت آن را تا زمان انتقال تخفیف به بیمهنامه خودروی جدید، نزد خود نگهدارد.
برای اینکه مشتری نگران مبلغ مابهالتفاوت نشود نیز بدترین و بهترین حالت ممکن را برای او محاسبه کنید، زیرا همه مبالغ دیگر بین این دو مبلغ حداقلی و حداکثری قرار میگیرد. سپس این مبلغ را با مبلغ تخفیفی که از دست میدهد (در صورتی که عملیات انتقال تخفیف را انجام ندهد) مقایسه کنید و حق انتخاب را به عهده خود مشتری بگذارید. والسلام، نقل و انتقال تخفیف بیمهنامه شخص ثالث هم، تمام. مثالی از بدترین و بهترین حالت ممکن: فرض کنید مشتری قصد دارد A سال تخفیف عدم خسارت بیمهنامه شخص ثالث خودروی فروخته شده خود را، به بیمهنامه شخص ثالث خودروی خریداری شده خود، انتقال دهد، بهترین حالت ممکن این است که تاریخ انقضای بیمهنامه خودروی فروخته شده، پس از تاریخ انقضای بیمهنامه خودروی خریداری شده باشد. در این صورت مبلغ تخفیفی که عاید مشتری میشود، قطعا بیش از مبلغ مابهالتفاوت است و این به نفع مشتری است.
بدترین حالت ممکن نیز زمانی است که بیمهنامه خودروی فروخته شده، نزدیک به 12 ماه قبل از انقضای بیمهنامه خودروی خریداری شده، منقضی شود، یا اینکه اقدام برای خرید خودروی جدید، بیش از یک سال طول بکشد. در این صورت مشتری ناچار میشود علاوه بر پرداخت مابهالتفاوت، جریمه نزدیک به 12 ماه دیرکرد انتقال تخفیف را البته در زمان صدور بیمهنامه خودروی جدید، پرداخت کند.
در این صورت ممکن است در سال اول، سودی عاید مشتری نشود و حتی ضرر کند، اما در اکثر مواردی که این فاصله زمانی، کمتر از 12 ماه باشد، این ضرر در همان سال اول یا از سال دوم به بعد جبران خواهد شد و بایستی محاسبه و مقایسه شود.
در هر حال حق انتخاب با مشتری خواهد بود. البته ریزه کاریهای فراوان دیگری نیز وجود دارد که باید مورد توجه مشاور بیمه قرار گیرد، مثلا در نظر گرفتن محاسبات مربوط به کهنگی خودرو (از 15 سال به بعد) یا اضافه نشدن یک سال تخفیف عدم خسارت در خصوص بیمهنامههایی که سه ماهه یا شش ماهه یا کمتر از یک ساله، صادر شدهاند یا... بنابراین، نتیجهای که میگیریم این است: بهترین روش فروش بیمهنامه، عبارت است از اطلاعرسانی درست و بهنگام به مشتری، به علاوه رعایت دقیق دستورالعملها و قوانین بیمهای. (و البته بدون توضیحات اضافی)!