فرش نقدی سوخت، فرودگاه ها را بر هم ریخت / ایرلاین ها: پرواز ها را متوقف می کنیم

چند ماه پس از اوج گرفتن اختلافات ایرلاین ها با شرکت فرودگاه ها بر سر نحوه تسویه بدهی های معوق خدمات فرودگاهی سال های گذشته این بار نوبت به شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی رسیده تا با شرکت های هواپیمایی به مشکلاتی بزرگ بخورد و تداوم این اختلاف شاید در آینده ای نزدیک تأثیری جدی بر عملکرد صنعت هوانوردی کشور بگذارد. 

مشکــلات حـــاصل از تحریم و فشارهای اقتصادی سال های گذشته باعث شده ایرلاین های ایران که برای مدتی طولانی درگیر این محدودیت ها بوده اند بیش از هر بخش دیگری نیاز به ترمیم توانایی های خود و حرکت به سمت اهداف جدید داشته باشند؛ اهدافی که تنها تأمین ناوگان جدید به عنوان یکی از محورهای آن به منابع مالی گسترده ای احتیاج دارد و این امر نیاز به تجدید ساختار خواهد داشت.

لمس کردن این نیاز وزارت راه و شهرسازی را بر آن داشته طرحی کلان برای اصلاح ساختار مالی ایرلاین ها طراحی کند و قطعاً یکی از گام های مهم این طرح، تسویه بدهی های سابق این شرکت ها خواهد بود؛ بدهی هایی که پس از مدت ها کش و قوس تا حد زیادی حل شده است و حالا نوبت به شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی رسیده تا به عنوان دومین ضلع طلبکار از ایرلاین ها وارد عمل شود. هرچند ایرلاین ها اعلام کرده اند از ابتدای سال براساس سررسید تمام بهای سوخت را پرداخته اند و با تقسطی بدهی های سال های گذشته معوقات نیز در حال تسویه هستند، اما شرکت پخش طرحی را از اول شهریورماه امسال کلید زده که براساس آن ایرلاین ها برای سوخت گیری در شش فرودگاه کشور باید نقدا هزینه را پرداخت کنند و تا آخر ماه جاری این برنامه به تمام فرودگاه ها تسری خواهد یافت.

سجادی مدیرعامل این شرکت گفته همه زیرساخت ها، امکانات و تجهیزات لازم در فرودگاه های سراسر کشور به منظور پرداخت نقدی بهای سوخت از طریق کارت های بانکی فراهم شده است و در صورت رعایت نکردن و اجرای این دستورالعمل از سوی شرکت های هواپیمایی همه مسئولیت ها و تبعات ناشی از این اقدام به عهده شرکت ها بوده و شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران هیچ گونه مسئولیتی در قبال مشکلات ایجاد شده نخواهد داشت.

این جدیت در اجرای قطعی سیاست جدید از سوی ایرلاین ها با انتقاداتی مواجه شده است. مدیرعامل شرکت هواپیمایی زاگرس در این باره گفته: براساس قواعد فعلی پول بلیت هر پرواز به فاصله ۱۵ روز به ایرلاین تحویل می شود و این فرآیند حتی می تواند طولانی تر شود. در چنین شرایطی قطعاً شرکت هواپیمایی نیاز به زمانی خواهد داشت که برنامه های سفری خود را نهایی کرده و با آژانس تسویه حساب کند تا امکان آن وجود داشته باشد که پول سوخت پرداخت شود.

این موضع خیلی زود با پاسخ سخنگوی شرکت پخش فرآورده های نفتی مواجه شد و وی گفته است که شرایط اقتصادی ایرلاین ها باید از سوی خودشان اصلاح شود و این شرکت سیاست های خود را در این حوزه تغییر نخــواهــد داد. پـــافشـاری طرفین بر لزوم اجرایی شدن سیاست های مدنظرشان شاید تنها یک قربانی داشته باشد و آن صنعت هوانوردی ایران خواهد بود. حال ایرلاین ها در اعتراض به این اقدام شرکت پخش و پالایش نفتی اعلام کرده اند که امکان اجرای این طرح را ندارند و امکان کنسل شدن پروازها وجود دارد.

سوخت نقدی خلاف اصول جهانی است

دبیر انجمن شرکت های هواپیمایی معتقد است با توجه به آنکه ایرلاین ها از ابتدای سال جاری به طور دقیق شرایط پرداخت هزینه های سوخت گیری خود را شفاف کرده اند، به نظر می رسد نگرانی در این زمینه وجود ندارد و می توان با استفاده از مدل های موجود در جهان با همین شیوه ادامه داد.

مقصود اسعدی سامانی در گفت وگو با «فرصت امروز»، تصریح کرد: از اول فروردین ماه امسال، همه ایرلاین ها تمام هزینه های مربوط به سوخت را براساس سر رسید پرداخت کرده اند. درباره بدهی های گذشته نیز با تصمیم گیری هایی که صورت گرفته همه آنها تقسیط شده اند و از این رو نگرانی وجود ندارد.

به گفته وی، در شرایطی که می توان به تداوم روال فعلی فکر کرد، تصمیم جدید شرکت پخش به عنوان تصمیمی که شبیه به آن در صنعت هوانوردی جهانی وجود ندارد این نگرانی را ایجاد کرده که شاید ایرلاین ها در پروازهای خود با محدودیت مواجه شوند؛ موضوعی که تلاش بر این است با مذاکراتی که در آینده نزدیک صورت خواهد گرفت راه حلی برای آن پیدا شود.

این روند که شاید در طول روزهای آینده با تغییراتی جدی روبه رو شود قطعاً نیاز به اندیشیدن به راه حل هایی جدی تر خواهد داشت؛ موضوعی که غوابش، کارشناس صنعت هوانوردی و دبیر سابق انجمن شرکت های هواپیمایی بر آن تأکید دارد.

وی در گفت وگو با «فرصت امروز» اظهار کرد: آنچه در بسیاری از کشورهای جهان اجرایی می شود، توافقی است که ایرلاین ها با فروشندگان سوخت انجام می دهند و با توجه به اینکه برای بسیاری از این شرکت ها امکان پذیر نیست درآمد پروازی خود را به شکل روزانه تسویه کنند، براساس سررسید هزینه سوخت را می پردازند.

غوابش با اشاره به زمانبر بودن دریافت درآمد پروازهای چارتری اظهار کرد: وقتی ایرلاینی پس از مدت چند هفته ای به درآمد خود می رسد قطعاً نمی تواند همان روز نرخ سوخت را پرداخت کند و حتی در شرکت سوخت نیز حسابرسی دقیق در همان روز سخت است. از این رو شاید طراحی ضمانت هایی که از سوی شرکت های هواپیمایی ارائه شده و مورد قبول باشد، بسیاری از دغدغه های امروز را حل کند.

هرچند با توجه به مخالفت سازمان هواپیمایی و خبر رسمی ادامه مذاکرات به نظر می رسد رویه ای که از سوی فروشندگان سوخت اجرایی شده لااقل با تغییراتی مواجه خواهد شد اما صرف تزریق شوک های اینچنینی شاید ضرباتی بزرگ به صنعت هوایی ایران بزند، صنعتی که پس از سال ها در جا زدن، این روزها آماده شده تا جهشی جدید را تجربه کند.

ارتباط با نویسنده : j.hashemi1992@gmail.com