ایران پس از تحریم، از چشم غربی

در پی اعلام آمادگی تهران بر محدود کردن‌ فعالیت‌های هسته‌ای‌اش، تحریم‌های اقتصادی اعمالی بر ایران برداشته شد. سوال اینجاست که لغو تحریم‌ها چه تاثیری بر ایران و سایر کشورهای جهان خواهد داشت؟

بحران بزرگ در حال حاضر رفع شده ‌است

از نظر ایران تمام بحران ایجاد شده در چند سال گذشته غیر‌ضروری بوده‌ است. ایران همیشه اعلام کرده ‌است که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست. اما قدرت‌های بزرگ یا همان گروه 1+5 متشکل از آمریکا، چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آلمان معتقدند که حالا و پس از اجرایی شدن طرح برجام دنیا جای امن‌تری برای زندگی است.

جایگزین طرح برجام می‌توانست حمله نظامی باشد که ممکن بود منجر به جنگ منطقه‌ای و درگیر کردن قدرت‌های بزرگ شود. منتقدان این طرح از جمله بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم اشغالی ادعا می‌کنند که توافق هسته‌ای، ایران را طی 15 سال آینده تبدیل به قدرت هسته‌ای می‌کند و توانایی‌های اقتصادی این کشور را تا حد بالایی افزایش می‌دهد.

نگرانی همسایگان عرب

بیش از 10 سال طول کشید تا توافق هسته‌ای ایران و قدرت‌های بزرگ جهانی به نتیجه رسید. این توافق به ایران اجازه داد تا دوباره به عضوی فعال در جامعه بین‌الملل تبدیل شود. بدون تردید، این موضوع جایگاه ایران را در منطقه‌ای که همسایگان عرب در آن نگران قدرتمندتر شدن ایران هستند، قوی‌تر می‌کند. سران عرب منطقه خلیج فارس توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها را یک تهدید و نشانه‌ای از نزدیکی ایران و غرب به ازای از دست رفتن فرصت‌های آنها می‌دانند. ترس آنها این است که ایران قدرتی بیش از پیش در منطقه داشته‌ باشد. 

آمریکا و سایر کشورهای غربی چشم امید به کمک ایران برای مقابله با گروه تروریستی داعش و خاتمه دادن به بحران سوریه دوخته‌اند. اما عربستان سعودی و متحدانش در حوزه خلیج فارس مخالف این همکاری‌ها هستند. ارزش سهام این کشورهای عربی بعد از لغو تحریم‌های ایران با کاهش شدید روبه‌رو بود‌ه است، این در حالی است که چیزی حدود یک سوم واردات ایران از امارات متحده عربی است.

ایران شاهد جهش اقتصادی خواهد بود

لغو تحریم‌ها درهای اقتصاد ایران را به بازار تجارت و سرمایه‌گذاری جهانی باز کرده ‌است. ایران حالا می‌تواند به بازار نفت بازگردد و انتظار می‌رود بلافاصله 300 هزار بشکه بیشتر در روز صادر کند. در شرایط کنونی که بازار نفت با مازاد تولید روبه‌رو است، افزایش تولید و صادرات نفت ایران سبب کاهش بیشتر قیمت نفت و محصولات مربوط به آن خواهد شد. علاوه بر این ایران به بیش از 100 میلیارد دلار از دارایی‌های بلوکه شده‌اش در خارح از کشور دسترسی پیدا می‌کند. این سرمایه ممکن است در جهت واردات کالا و خدمات برای به‌روز کردن و مدرن کردن بسیاری از بخش‌های اقتصادی ایران به کار رود. در حال حاضر ایران در حال مذاکره برای خرید هواپیماهای مسافربری ایرباس است. لغو تحریم‌های بانکی همچنین به معنی اتصال دوباره ایران به شبکه مالی جهانی است.

بهبود چشمگیری در روابط ایران و آمریکا ایجاد نخواهد شد

پس از حدود چهار سال مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم بین ایران و آمریکا، در نهایت به توافق هسته‌ای انجامید. این دو کشور که پس از به پیروزی رسیدن انقلاب اسلامی روابط سیاسی نداشتند حالا شاید در برخی موارد تنش‌ها را از بین برده باشند اما اختلافات بزرگ بین این دو همچنان باقی است. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران به روشنی اعلام کرده‌اند که توافق هسته‌ای به معنی بازشدن راه برای سایر همکاری‌ها با آمریکا نخواهد بود.

محبوبیت روحانی در پی توافق هسته‌ای

حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، روز لغو تحریم‌ها را «برگی طلایی» در تاریخ کشور خواند.وی افزود این اتفاق می‌تواند تحولی بزرگ در اقتصاد ایران باشد. روحانی در کمپین انتخاباتی خود اعلام کرده بود که تحریم‌های اقتصادی را برخواهد داشت. با این حال طرح برجام منتقدانی نیز در داخل ایران دارد. برخی روزنامه‌های داخلی نیز به انتقاد از این توافق پرداخته و برخی نیز گفته‌اند که آقای روحانی بر به نتیجه رسیدن برجام قبل از انتخابات دوره جدید مجلس اصرار داشته تا بر نتایج آن تاثیر بگذارد. با آنکه تحریم‌ها از سر راه برداشته شده‌اند، بعید به نظر می‌رسد که بلافاصله شاهد تاثیر لغو تحریم‌ها در اقتصاد باشیم. پیش‌بینی می‌شود تاثیر واقعی به نتیجه رسیدن توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها تا یکی دو سال دیگر خود را نشان ندهند.

منبع: بی‌بی‌سی