از کوه‌های آلپ تا مذاکرات پشت درهای بسته

مجمع داووس نخستین‌بار در ژانویه 1971 برای جمع شدن رهبران اقتصادی و سرمایه داران اروپایی تشکیل شد. از آن تاریخ تاکنون، این مجمع سیر تغییرات و فراز و نشیب‌های متعددی را تجربه کرده است و در طول سال‌های اخیر سمت و سوی اقتصادی پررنگ‌تر به خود گرفته است. کشورهای شرکت‌کننده در این مجمع فارغ از مناسبات اقتصادی، گاه بر مبنای حواشی سیاسی مورد توجه قرار می‌گیرند. در این میان حضور ایران در این اجلاس پس از لغو تحریم‌ها و توافق هسته‌ای، اهمیت زیادی داشته است. روزنامه گاردین در مقاله‌ای به بررسی دلایل اهمیت داووس پرداخته و با اشاره به رقم 2500 نفری که برای شرکت در کنفرانس سالانه به کوه‌های آلپ سفر کرده‌اند، به بررسی این نکته پرداخته که اساسا چرا این اجلاس مهم است.

در بخشی از این گزارش می‌خوانیم: در ظاهر داووس یک کنفرانس چهار روزه در پیست اسکی در سوییس است، اما کارت‌های دعوت، تشریفات مجلل و سلسله مراتب مورد توجه مسئولان داووس نشان می‌دهد این همایش چیزی بیش از یک گردهمایی ساده است. بیش از 2500 نفر سیاستمدار، رهبران کسب‌و‌کار و افراد دیپلمات و قدرتمند در این کنفرانس شرکت کرده‌اند و گرچه حضور زنان با رقم 17درصد کمی ناامید‌کننده به نظر می‌رسد، اما موضوع جدید امسال یعنی  «چارچوب جهانی جدید» در نوع خود بسیار جالب توجه به نظر می‌رسید.

نکته مهم در مورد این اجلاس اهداف و نقاط مورد توجه مسئولان برگزاری آن است، اجلاس داووس در طول سال‌های برگزاری اتفاقات و جریان‌های سیاسی متعددی را تجربه کرده است، از کمپین مبارزه با ایدز و یک لپ‌تاپ برای هر کودک گرفته تا سخنرانی نلسون‌ماندلا و مشکلات در سخنرانی رجب طیب اردوغان. با این همه تناقض و جذابیت این مجمع همچنان از جذاب‌ترین گردهمایی‌های جهانی محسوب می‌شود. بر همین اساس است که حضور ایران در کنفرانس داووس مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفته و سخنرانی‌های مسئولان ایرانی در رسانه‌های مختلفی بازتاب داشته است.

ایران و نگرانی دیگران

خبرگزاری سی ان ان با تیتر «ایران نیازی به رویارویی با عربستان ندارد» به برخی حواشی اخیر پیرامون روابط ایران و عربستان پرداخته است. در این گزارش با نقل‌قول‌هایی از وزیر امور خارجه ایران که نشان می‌دهند ایران درهای گفت‌وگو و مصالحه را باز گذاشته است، نتیجه می‌گیرد دولتمردان ایرانی با زیرکی توجه جامعه جهانی را به بی‌طرف بودن خود و غرض‌ورزی عربستان جلب می‌کنند. در واقع بنابر عقیده تحلیلگران بخش اقتصادی سی ان ان، حضور در داووس فرصتی مناسب برای نشان دادن چهره‌ای متفاوت از ایران در جامعه جهانی است.

این درواقع دنباله‌ای از سری تلاش‌های اخیر دولت در راستای آنچه که ریاست جمهوری این کشور با عنوان پرهیز از افراطی‌گری در منطقه از آن یاد می‌کند تلقی می‌شود. به نظر می‌رسد تحقق هدف ایران در پیروزی مذاکرات، سیر تحول ایران به سمت پیشرفت را بسیار هموار کرده است. از سوی دیگر پایگاه خبری دیلی میل در گزارشی با بازتاب سخنان بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی و انتقادهای همیشگی وی از باز شدن باب اقتصادی ایران با جامعه جهانی به اهمیت حضور ایران در اجلاس داووس اشاره کرده است.

در این گزارش با توجه به نگرانی‌های نتانیاهو در خصوص پیشرفت ایران در حوزه اقتصاد چنین نتیجه‌گیری می‌شود که آنچه از سوی نتانیاهو به‌عنوان تهدید یاد شده از سوی برخی کشورهای حاضر در داووس فرصت است. به عبارت دیگر، قدرت گرفتن ایران در حوزه اقتصاد و گسترش همکاری‌های تجاری و اقتصادی این کشور با قدرت‌های جهانی نه‌تنها برای ایران بلکه برای برخی کشورهای اروپایی زمینه همکاری خوشایندی را فراهم می‌کند. به نظر می‌رسد، این همان نقطه مشترکی است که دولت عربستان و رژیم صهیونیستی را به نوعی هم نظر می‌کند.

مذاکرات محرمانه و امیدهای پرشمار

نشریه تلگراف در گزارش اخیر خود در خصوص داووس می‌نویسد: یکی از نکاتی که بین افراد بدبین وخوش‌بین به اجلاس داووس مشترک است، برخی مذاکرات محرمانه و غیرعلنی است که گاه و بیگاه در طول این سفر بین دیپلمات‌ها و اشخاص سرشناس سیاسی و اقتصادی صورت می‌گیرد. اگرچه موضوعاتی چون تغییرات آب و هوا، بی‌ثباتی جهانی، موضوعات اقتصادی و. . . محورهای مورد بحث این اجلاس بودند، اما سیاست و اقتصاد بنا بر پیوند دیرینه شان همچنان به‌عنوان موضوع اصلی بسیاری از گزارش‌های خبری این اجلاس برگزیده می‌شوند.

بخش اقتصادی نشریه گاردین با اشاره به سخنان ریاست جمهوری ایران در خصوص آمادگی کشورش برای تعامل با جهان، معتقد است انجمادی که فضای اقتصادی ایران را در طول دوران تحریم در بر گرفته بود در سایه لغو تحریم‌ها و حضور ایران در اجلاس‌های معتبر جهانی در حال ذوب شدن است. درواقع اگر حضور ایران در داووس را فارغ از هر نتیجه مورد بررسی قرار دهیم مهم‌ترین دستاورد حضور در داووس برای ایران قرار گرفتن در بین قدرت‌هایی است که می‌توانند در پیشرفت سریع ایران مؤثر باشند. اظهارت امیدوارانه مقامات ایرانی و لحن مطمئن آنها در خصوص آینده این کشور، می‌تواند برای برخی سرمایه‌گذاران حاضر در این اجلاس امید همکاری‌های آتی را ایجاد کند.