اتصال سرمایه به سود

تصور عامه مردم بر اين است که بازار صنايع پتروشيمي و محصولات وابسته به آن همواره شرايط و اوضاع مناسبي دارد اما در سال‌هاي اخير با توجه به فضاي تحريم‌ها و نوسانات قيمت ارز و شرايط رکودي اقتصاد ايران بسياري از بازار‌ها و صنايع حال و روز خوشي ندارند. در اين ميان برخي بازار‌ها با چالش‌هاي جدي‌تري براي ادامه حيات خود مواجهند و سود‌آوري در آنها به سختي ميسر است. در شرايط فعلي بازار لوله و اتصالات يکي از اين بازار‌هاست که بايد با دقت بيشتري به سرمايه‌گذاري در آن اقدام کنيد. در ادامه جنبه‌هاي مختلف سرمايه‌گذاري در اين بازار را بررسي می‌کنیم.

ميزان سرمايه‌گذاري و امکانات لازم

براي شروع کار بايد يک سرمايه 100 ميلياردي در اختيار داشته باشيد البته شما با يک سرمايه بسيار کمتر نيز مي‌توانيد در اين حوزه توليد داشته باشيد اما از ديدگاه کارشناسان در فضاي فعلي بازار، توليد در سطوح پايين، اقتصادي نيست. مهم‌ترين بخش کار دفتر مرکزي فروش است. بهتر است دفتر فروش در بازار و در منطقه مناسبي باشد البته به شرط بازاريابي خوب مي‌توان از اين دفتر صرف نظر کرد. در قدم اول بايد حدود 40 ميلياردي را براي اين کار کنار بگذاريد که شامل خريد يا اجاره دفتر، قفسه‌بندي و دپوي محصول توليدي مي‌شود. حداقل بايد 500 متر فضا براي show room يا دفتر مرکزي در نظر بگيريد. براي احداث يک کارخانه مجهز و حرفه‌اي بايد 50 ميلياردي هزينه کنيد. حدود 10 ميليارد هم بايد براي خريد زمين و ساخت سوله‌ها و کارخانه در نظر بگيريد.

از اين 50 ميلياردي که براي احداث کارخانه و راه‌اندازي خطوط توليد در نظر گرفتيد حدود 10 ميليارد تومان بايد براي راه‌اندازي 10 خط توليد اينجکشن (تزريق مواد شيميايي) کنار بگذاريد به‌علاوه هشت خط توليد پي‌وي‌سي با قالب‌ها حدود 10 ميليارد تومان ديگر براي‌تان تمام مي‌شود. چهار میلیارد برای سه خط پلي‌اتيلن، 10 ميليارد برای کل قالب‌هاي اينجکشن، 5/2 ميليارد براي خط توليد لوله ساب‌داکت و5/2 ميليارد به‌منظور راه‌اندازي خط توليد کري گيت، ساير هزينه‌هايي است که براي تکميل خط توليد بايد در نظر بگيريد.

جدا از اين، دو ميليارد هم بايد براي هزينه برق کارخانه در نظر بگيريد که شامل خريد امتياز و ژنراتور براي تامين برق اضطراري با قابليت هزار آمپر مي‌شود، سيستم استابلايزسازي يا فرمول‌سازي نيز حدود دو ميلياردي براي‌تان آب مي‌خورد. حدود 300 تا 500 ميليون تومان هم براي طراحي و ساخت و تجهيز آزمايشگاه تخصصي در نظر داشته باشيد. بقيه هزينه‌ها تا 50 ميليارد شامل ليفت‌تراکت، سيستم خنک‌کننده کارخانه (شامل چيلر‌ها و برج‌هاي خنک کننده)، کمپرسورها، سيستم اطفای حریق، بيمه و... مي‌شود.

براي توليد در اين سطح باید زمينی 20 هزار متري در اختيار داشته باشيد که شامل پنج هزار متر سوله براي سالن توليد و دپوي مواد اوليه و محصول توليدي، محوطه‌سازي، ساختمان اداري و غيره مي‌شود. در رابطه با نيروي کار براي توليد در اين سطح به 80 تا 90 نفر نيروي انساني نياز داريد. در يک حالت متعارف مي‌توانيد روي 20 تا 25‌درصد سود احتمالي اين کار حساب باز کنيد اما درحال‌حاضر به گفته کارشناسان و فعالان بازار با شرايط رکودي فعلي بازار سود خاصي وجود ندارد و اکثر کار خانه‌ها طي يکي، دو سال اخير زيان‌ده بوده‌اند.

دوره بازگشت سرمايه در اين کار بين پنج تا هفت سال است يعني حداقل پنج سالي طول مي‌کشد تا سرمايه‌تان بازگشت داشته باشد. براي تامين مواد اوليه بايد به سراغ پتروشيمي‌ها برويد؛ هم مي‌توانيد از پتروشيمي‌هاي داخلي اين مواد را تهيه کنيد و هم به دنبال قراردادهاي خارجي براي تامين مواد اوليه باشيد. توجه داشته باشيد پول حرف اول و آخر را در بازار مي‌زند به خصوص در اين کار بايد سرمايه در گردش مناسبي در اختيار داشته باشيد تا در تامين مواد اوليه و دپوي محصول توليدي با مشکل مواجه نشويد. توليد بر اساس سليقه و نياز بازار انجام مي‌شود.

در رابطه با ميزان توليد هم همه چيز وابسته به تقاضاي بازار است: در صورت وجود تقاضاي مناسب در بازار کارخانه‌اي در اين سطح توان توليد تا 20 هزار تن را دارد، با افزودن شيفت‌هاي کاري حتي ظرفيت نهايي توليد بالاتر از اين رقم خواهد بود اما در شرايط فعلي که بازار‌ها در رکود است اکثر کارخانه‌هاي توليدي با نصف ظرفيت خود توليد مي‌کنند. مجوز‌ها نیز از وزارت صنايع و معادن اخذ مي‌شود که حدود يک سالي زمان مي‌برد.

اوضاع نامناسب بازار لوله و اتصالات 

درحال‌حاضر بازار فرآورده‌هاي پتروشيمي به طور کلي و بازار محصولات لوله و اتصالات به طور خاص حال و روز خوشي ندارد و فضاي رکودي همچنان در گوشه و کنار اقتصاد ايران مشاهده مي‌شود. کاظم رزاقي يکي از فعالان بازار و مدير بازار‌يابي و فروش شرکت لوله و اتصالات رزاقي در اين رابطه با اشاره به نامناسب بودن فضاي بازار می‌گوید: يک عامل مهم فضاي تحريم‌ها بود که در اقتصاد ايران بسيار اثر‌گذار بوده است. عامل ديگر خود تحريمي و شيوه نادرست سياست‌گذاري مديريت کلان کشور در سال‌هاي گذشته بوده است. علاوه براين پيله‌وران و متقاضيان اين بازار با انتخاب محصولات بي‌کيفيت بازار را از حالت طبيعي و استاندارد خارج کردند.

وي ادامه می‌دهد: بازارهاي صادراتي کشور‌هاي همسايه تحت تاثير فضاي تحريم‌ها و افزايش نرخ ارز در سال‌هاي گذشته به کلي از ميان رفت. رانت‌هاي ديگري که در فضاي صادراتي وجود دارد يک عامل مهم ديگر در رکود بازار است علاوه براين سخت‌گيري نهاد‌هاي بين‌المللي در تاييد استانداردهاي محصول نيز يک عامل مهم ديگر است که توان صادراتي توليدکنندگان را محدود کرده است. رزاقي می‌افزاید: بازار‌هاي داخلي محصولات نيز به کلي متاثر از فضاي رکود است و با کاهش تقاضا بازار به حالت اشباع رسيده است. اين فعال بازار با اشاره به اقدامات دولت يازدهم اظهار می‌کند: ادعاي دولت در بهبود فضاي کار تاثيري در بازار نداشته و عملا اقدامي در جهت بهبود شرايط توليدکنندگان لااقل در بخش ما صورت نگرفته است. 

رزاقي با بیان اینکه شهرهاي اصفهان، شيراز و اهواز که به عنوان قطب‌هاي توليد اين محصولات مطرح هستند، می‌گوید: کشور ما به‌لحاظ منابع و نيروي انساني پتانسيل‌هاي زيادي دارد اما متاسفانه با مديريت نادرست و عدم توجه به توليد، بازار‌هاي صادراتي خود را از دست داده‌ايم. اين فعال بازار شرکت‌هاي دولتي را به عنوان يک رقيب مهم و يک عامل تهديد در بازار در جهت کاهش فضاي رقابتي عنوان می‌کند و می‌افزاید: نوسانات قيمت ارز و مسائل گمرکي از ديگر تهديد‌هاي بازار است؛ علاوه بر اين تسهيلات دولتي به عنوان يک تهديد در بازار است، چرا که توليدکنندگان ما نمي‌توانند از پس بازپرداخت اين وام‌ها برآيند و اين يک عامل مهم در شکست توليدکنندگان است.

توصيه‌هاي فعالان بازار 

رزاقي در توصيه به تازه واردها می‌گوید: در شرايط فعلي بازار که سود‌هاي آنچناني در کار نيست  علاقه‌مندي به توليد مهم‌ترين شرط ورود به بازار است. بازاريابي مناسب و توانايي فروش محصول مهم ترين عامل در موفقيت در اين کار است، چرا که در شرايط رکود فعلي تحقق سود بيشتر در گرو بازاريابي قوي و ارائه محصول باکيفيت است. مدير بازاريابي و فروش شرکت لوله و اتصالات رزاقي دانش فني را يک عامل مهم در توليد محصول با کيفيت و استمرار حضور در بازار معرفي می‌کند و می‌افزاید: تحقيق و توسعه و نوآوري در بازار مي‌تواند تضمين‌کننده فعاليت شما در بازار باشد، بنابراين ارائه محصول جديد در بازار بسيار اهميت دارد.

چند نکته مهم در رابطه با توليد در اين بازار وجود دارد که در پايان به آن اشاره مي‌کنيم:

 نکته اول اينکه شما مي‌توانيد توليد را با راه‌اندازي يک خط توليد يا در هر سطح ديگري شروع کنيد اما با توجه به شرايط فعلي بازار توصيه «فرصت امروز» به شما اين است که براي شروع در شرايط فعلي بازار تنوع در توليد را حفظ کنيد. 

نکته دوم در چيدمان و انتخاب ترکيب خط توليد است که پيشنهاد کارشناسان در اين زمينه توجه به نياز بازار و تقاضاي مشتريان است بنابراين قبل از شروع کار تحقيقات بازار را از دست ندهيد. 

نکته سوم اینکه بازار لوله و اتصالات درحال‌حاضر شرايط مناسبي ندارد بنابراين براي ورود به این بازار فعلا دست نگه داريد.