مسئله بهزراعی باغهای چای سالهاست که با مشکل جدی مواجه است. این در حالی است که با کمی توجه و تغییر نگرش میتوان این مشکل را حل کرد. فرآیند بهزراعی، شامل آزمایش خاک و کوددهی، شخم و آرایش بوتههاست و نهتنها در بهبود کیفیت محصول تولیدی بسیار موثر است بلکه میتواند در کاهش آسیبدیدگی مزارع چای در اثر خشکسالی و مشکلاتی از این دست نیز نقش قابلتوجهی را ایفا کند. از سوی دیگر شاخههای اضافی یا پنجه تلاقی، مصرف آب و مواد غذایی را برای گیاه افزایش میدهد. به همین دلیل دولت مشوقهایی برای حمایت از چایکاران در راستای انجام عملیات بهزراعی در نظر میگیرد. اگرچه سال گذشته تسهیلاتی برای بهزراعی باغهای چای در نظر گرفته نشده بود اما امسال 60 میلیارد تومان به این امر اختصاص یافت. مساله مهمتر در این زمینه این است که دولت با پرداخت تسهیلات بهزراعی به چایکارانی که خواهان اجرای این عملیات در باغهای خود هستند و باغدارانی که از این تسهیلات استفاده نمیکنند، در زمان خرید برگ سبز چای یکسان عمل میکند و محصول مرغوب و نامرغوب را به یک قیمت از چایکاران میخرد.
مسئله دیگر قیمت پایین خرید تضمینی برگ سبز چای است که در حال حاضر در نظر گرفته شده و نمیتواند پاسخگوی هزینههای تمام شده تولید برای باغداران و بهرهبرداران باشد، بنابراین انگیزهای در کشاورزان برای بهزراعی و تولید محصول بهتر ایجاد نمیکند.
اگر این تفاوت قیمت بین برگ مرغوب و نامرغوب در خرید تضمینی برگ سبز چای رعایت شود و دولت به جای اینکه برگ مرغوب و نامرغوب را به یک قیمت (1000 تا 1500 تومان) بخرد، امکانی را فراهم کند که برگ مرغوب به قیمت 4000 تومان از چایکاران خریداری شود در نتیجه کشاورز انگیزه لازم را برای تولید محصول بهتر پیدا میکند. همچنین رقابتی در میان چایکاران در تولید محصول با کیفیتتر ایجاد میشود، البته این امر نیازمند ارائه یک طرح هدفمند و اراده جدی است که در حال حاضر در مسئولان وجود ندارد.
توجیه دولت در برخورد با مساله چای و خرید تضمینی برگ سبز این است که اگر برگ مرغوب به قیمت 4000 تومان از کشاورز خریداری شود قیمت تمامشده چای خشک بالا میرود و بین 20 تا 30 هزار تومان برای مصرفکننده تمام میشود. این در حالی است که هماکنون نیز بهای چای خشک داخلی در هر کیلوگرم حدود 10 هزار تومان است. حال آنکه قیمت متوسط هر کیلوگرم چای خارجی در بازار که کیفیت قابل توجهی هم ندارد حدود 30 هزار تومان است که این روزها تبلیغات گستردهای هم برای فروش این محصولات انجام میشود.
راهکار عملی در این زمینه این است که دولت یارانه پرداختی را به برگ مرغوب بپردازد و به جای خرید تضمینی با هر کیفیت و توجه به کمیت، مرغوبیت محصول تولیدی را ملاک عمل قرار دهد. در گام بعدی برنامهریزی به منظور تنظیم بازار صورت گیرد. بنابراین انتخاب یک قیمت جهشی میتواند چایکاران را توجیه کند که برگ مرغوب تولید کنند.
در حال حاضر هزینههای زیادی برای حمایت از چایکاران صورت میگیرد و دولت میتواند متوسط دریافتی چایکاران را محاسبه و همان مبلغ را به آنها پرداخت کند و در ازای آن برگ مرغوب بخواهد. اگرچه این عمل در سالهای اول میتواند سطح محصول را تا 70 درصد کاهش دهد اما از سال دوم و سوم به بعد تفاوت چشمگیری هم در میزان برداشت و هم در کیفیت محصول خواهیم داشت.