یار مهربان الکترونیکی

تعداد افرادی که معتقد بودند «کتاب الکترونیکی» هرگز نمی‌تواند جای کتاب کاغذی را بگیرد، تا دو یا سه سال پیش بیشتر از کسانی بود که به آینده روشن کتاب‌های الکترونیکی یا «ای‌– بوک»(E-book) خوش‌بین بودند، اما امروز‌ فقط عده کمی هنوز کتاب الکترونیکی را رقیب و دشمن کتاب کاغذی می‌دانند. 

 از سوی دیگر، در سال‌های اخیر حتی درکشورهای توسعه‌نیافته هم قیمت گوشی‌های موبایل و خدمات مخابراتی و هزینه‌های نصب و وصل اینترنت نسبت به گذشته کاهش‌یافته و رفته‌رفته دستیابی به اینترنت برای همه ممکن شده است؛ با بیشترشدن امکان همگانی استفاده از اینترنت، هر روز به تعداد خوانندگان کتاب‌های الکترونیکی افزوده می‌شود. در سال گذشته بسیاری از نویسندگان و مترجمان سراسر دنیا اثر جدید خود را به‌صورت الکترونیکی منتشر کردند و فقط تعداد محدود و کمی را روی کاغذ چاپ و به بازار عرضه کردند. 

البته همیشه امکان خرید کتاب کاغذی وجود دارد، اما بالا رفتن قیمت کاغذ، همراه با مشکلات چاپ و پخش کتاب‌های کاغذی همه دست به دست هم دادند که قیمت کتاب بالا برود. از محاسن کتاب‌های الکترونیکی صرفه‌جویی در مصرف کاغذ و پایین بود قیمت آنهاست. 

بسیاری از کتاب‌ها، مجله‌ها‌ یا بعضی از کتاب‌های درسی «یکبار مصرف» بوده یا فقط یک مدت زمان محدود از آنها استفاده شده و اگر این کتاب‌ها اهدا نشوند، عملا بدون استفاده انبار می‌شوند. 

با توجه به کوچک شدن فضای داخلی خانه‌ها نمی‌توان هر کتاب و مجله خریداری شده را آرشیو کرد و نگه داشت. کتاب الکترونیکی فضای خانه و حتی کیف را هم اشغال نمی‌کند. 

ای‌– بوک‌ها را می‌توان روی دستگاه کتابخوان‌ یا روی انواع گوشی‌های موبایل هوشمند‌ یا تبلت‌ها به راحتی خواند. حمل‌و‌نقل کتاب‌ الکترونیکی هم بسیار آسان است و می‌توان چند کتاب را هم زمان روی گوشی یا تبلت (درحالی که سنگین هم نیستند) همه‌جا همراه خود حمل کرد، تا مثلا در سفر یا در مترو یا وقت انتظار در مطب آن را خواند. 

با استفاده از اینترنت، علاوه بر خرید، امکان استفاده از کتابخانه‌های آنلاین، کار را برای اهل مطالعه بسیار آسان کرده است. 

کتاب الکترونیکی را می‌توان از کتابخانه‌های مختلف دنیا، به‌راحتی قرض گرفت. در کتابخانه‌های آنلاین می‌توان بعضی کتاب‌ها را فقط به‌صورت آنلاین خواند ‌یا این امکان هم هست تا یک پاراگراف را کپی یا فقط یک فصل را ذخیره کرد. 

کتابخانه آنلاین امکان بسیار به‌صرفه‌ای برای دانشجویان دنیاست که به کتاب‌های زبان اصلی یا تنها یک فصل از یک کتاب احتیاج دارند. امکان جست‌وجو در بین متن در کتاب‌های الکترونیکی راحت و سریع‌ است. وقت خواندن یک کتاب وقتی به منابع آن اشاره می‌شود، با چند کلیک به راحتی می‌توان به منبع اصلی دسترسی پیدا کرد. 

وقت خواندن ای- بوک هم می‌توانیم مثل کتاب‌های کاغذی زیر جمله‌ها خط بکشیم، با خیال راحت گوشه کتاب یادداشت بنویسیم و حتی امکان آن وجود دارد وقت ورق زدن مجازی کتاب صدای ورق خوردن کاغذ را بشنویم. 

تا چند سال پیش، خواندن کتاب الکترونیکی چشم را خسته می‌کرد. یا وقتی نور محیط اطراف زیاد بود، صفحه نمایشگر آنقدر تیره می‌شد که ادامه خواندن ممکن نبود. 

امروز صفحه نمایشگر به‌صورت اتوماتیک میزان روشنی ‌یا تیرگی خود را با نور محیط تطبیق داده و وضوح کلمات کتاب یا مجله بیشتر شده؛ با هر‌میزان روشنایی محیط و هر میزان دید، بدون خستگی می‌توان صفحه را مدت طولانی نگاه کرد و متن‌های طولانی را به راحتی خواند. می‌توان متن را بزرگنمایی کرده یا قلم (فونت) متن کتاب را به دلخواه عوض کرد. 

یکی دیگر از محاسن ای- بوک امکان دسترسی همزمان از همه‌جای دنیا و همه شهر‌های یک کشور و امکان خرید و استفاده از کتاب به‌صورت یکسان است. دیگر کسی نگران شنیدن «فلان کتاب را نداریم» ‌یا «تمام شد» هم نیست.