واردات 5/5 میلیارد دلاری محصولات تراریخته به کشور در سالهای اخیر، محل بحث بسیاری از مخالفان و موافقان محصولات دستکاریشده ژنتیکی شده است. درحالیکه سازمان حفاظت از محیطزیست مخالف ورود و تولید این محصولات در کشور است، وزارت جهاد کشاورزی و پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی تحقیقات و حتی تولید محصولات دستکاری شده ژنتیکی را دوباره از سرگرفتهاند.
بهزاد قره یاضی، رییس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی پیش از این در گفتوگو با «فرصتامروز» از تولید انبوه و رهاسازی برنج تراریخته تا پایان امسال در کشور خبر داده بود. وی صراحتا اعلام کرد که براساس قانون ایمنی زیستی برای این کار نیازی به گرفتن مجوز از سازمان حفاظت محیطزیست ندارند و هر کسی جلوی تولید محصولات تراریخته در کشور را بگیرد باید پاسخگو باشد.
در همین حال عباس کشاورز، معاون زراعت وزیر جهاد کشاورزی که از جمله موافقان انجام تحقیقات و پژوهش در زمینه تولید محصولات تراریخته است، در پاسخ به گفتههای قرهیاضی تصریح کرد: ما باید به آییننامهها و قوانین در این زمینه احترام بگذاریم و برای تولید محصولات تراریخته برخی برنامهریزیها مانند گرفتن مجوز از سازمان محیطزیست الزامی است. همچنین تولیدکنندگان این رقم محصولات باید گزارش فنی ارائه دهند. استفاده از محصولات تراریخته در کشور منوط به کنترل سه موضوع؛ دریافت مجوز مصرف این محصولات از سازمان حفاظت محیطزیست، مقاومت به آفات مهم و مزیت عملکردی مناسب است. پس از گرفتن مجوز از سازمان محیطزیست، محصول معرفی شده باید به آفات و بیماریهای مهم حتماً مقاوم باشد نه آفات غیرمهم.
واردات تراریخته و ارتباط آن با شیوع بیماری ها
یکی دیگر از استدلالهای ریــیـس پــژوهـشـکـده بیوتکنولوژی کشاورزی، واردات 5/5 میلیارد دلاری محصولات تراریخته به کشور است. این یعنی ریسک دیگری برای جامعه ما که با انواع سرطانها روبهروست و در این زمینه مقام نخست را در منطقه به خود اختصاص داده است. این چالشی است میان وزارت بهداشت که وظیفه حفظ سلامت جامعه را بر عهده دارد و وزارت جهاد کشاورزی که متولی تأمین امنیت غذایی کشور است. نقش سازمان حفاظت از محیطزیست نیز در این میان برای حفاظت از تنوع زیستی و محیطزیست انسانی جای خود دارد.
دیروز، سوم شهریورماه، سومین همایش بینالمللی توسعه تجارت و بازار محصولات ارگانیک با حضور مسئولان داخلی، اندیشمندان و متخصصان بینالمللی ارگانیک در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد. معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت از محیطزیست با حضور در این همایش و ایراد سخنرانی به بیان مشکلات زیستمحیطی در ایران پرداخت.
تولید تراریخته بدون مجوز سازمان محیطزیست؟
معاون رییسجمهوری در پاسخ به ادعای رییس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران مبنی بر اینکه برای رهاسازی و تولید انبوه محصولات تراریخته (برنج) نیازی به مجوز سازمان محیطزیست ندارند، به «فرصت امروز» گفت: برای این کار حتما به اجرای قانون نیاز دارند و اگر مقررات به آنها چنین اجازهای را میدهد، خوب بروند تولید کنند. وی همچینن درخصوص آغاز تولید برنج تراریخته از اسفندماه امسال، تأکید کرد: پژوهشکده بیوتکنولوژی اگر توانسته مجوز این کار را دریافت کند، با رعایت قانون، این کار را انجام دهد. ابــتـکـار درخــصـوص محصولات تراریخته تصریح کرد: افزون بر چالشهای زیست محیطی که در منابع آب و خاک کشور با آنها مواجه هستیم و تغییرات اقلیمی، موضوع تراریخته یا GMO هر روز بیشتر در کشور مطرح میشود.
تشکیل شورای عالی انجمن زیستی در معاونت ریاست جمهوری
معاون رییسجمهوری با اشاره به واردات بدون نظارت برخی محصولات تراریخته اظهار کرد: این یک زنگ خطر جدی است و با توجه به شیوع بیماریهای سرطانی در کشور واردات ذرت و روغن سویای تراریخت از نظر ما قابل قبول نیست. بر همین اساس و با توجه به رویکردهای زیست محیطی دولت یازدهم، شورای عالی انجمن زیستی در معاونت ریاست جمهوری زیر نظر آقای جهانگیری (معاون اول رییسجمهوری) تشکیل شده که وظایف آن بر عهده سازمان محیطزیست گذاشته شده است.
وی علاقهمندی خود را به کشاورزی ارگانیک ابراز و تأکید کرد: کشاورزی ارگانیک بدون استفاده از سم و کود و دستکاری ژنتیک (GMO) بهترین نوع کشاورزی است که به تنوع زیستی که منشا دامداری و بذرهای ما است لطمه وارد نمیکند. همچنین منابع آب و خاک ما را آلوده نمیکند و از همه مهمتر تولید غذای سالم است.
تولید غذای سالم در برند حلال
ابتکار موضوع برند حلال همراه با تولید غذای پاک و سالم را از جمله راهکارهایی برای دستیابی به کشاورزی ارگانیک دانست و افزود: در این زمینه باید از نگاه علمی روز دنیا استفاده کنیم و مدیریت جدی در نظارت بر GMOها داشته باشیم. بر همین اساس از سازمانهای مردم نهاد و تشکلهایی که در این زمینه کار میکنند حمایت میکنیم و نیازمند حمایت آنها هستیم.
رییس سازمان حفاظت از محیطزیست از دولت خواست تا برنامهریزی جدی در این زمینه داشته باشد و اضافه کرد: برای امنیت غذایی در سفره ایرانی باید به همراه جامعه جهانی، حفظ محیطزیست و تنوع زیستی را نیز بگنجانیم و برای رسیدن به این مهم، نیاز به همکاری همه سازمانها، مسئولان و تشکلهای مربوط داریم.
پایش سم و کود با کمک وزارت جهاد کشاورزی
معاون رییسجمهوری با اشاره به بحرانهای جدی در حوزه آب، اظهار کرد: آلودگی آب به دلیل استفاده بیش از اندازه از سم و کود منجر به از دست رفتن بخشی از منابع آبی و آلودگی خاک بهویژه در استانهای شمالی کشور شده است. ما برای تغییر این رویکرد اقداماتی انجام دادهایم. وی ادامه داد: پایش سم و کود در منابع آبی با همکاری وزارت جهاد کشاورزی در دست انجام است. همچنین از این وزارتخانه خواستهایم از برخی از سموم که آثار نامناسبی روی تنوع زیستی و محیطزیست دارند، استفاده نکنند.