نشریه Doing Business اخیراً فهرستی منتشر کرده که در آن کشورهای گوناگون از جهت جذابیت اقتصادی رده بندی شده اند. در این فهرست ونزوئلای بحران زده بین 190 کشور در رتبه 187 قرار دارد.
این کشور از زمان سقوط آزاد قیمت نفت، روز به روز وضعیت اقتصادی وخیم تری پیدا می کند. تورم در ونزوئلا سربه فلک می کشد و مردم درخطر گرسنگی و قحطی هستند. اخیراً البته مواد غذایی در این کشور تأمین می شود، اما آنقدر گران است که مردم عادی توان خرید ندارند.
در چنین شرایطی طبعا یک کشور نمی تواند چندان جذابیتی از لحاظ اقتصادی داشته باشد. در کشوری که مردمش برای دست یافتن به مواد غذایی، کمبودهای دارویی و تورم سربه فلک کشیده در کشمکش هستند، راه اندازی کسب وکار بیشتر به رؤیا می ماند.
حال خراب اقتصاد ونزوئلا را می توان در چهار بخش ریشه یابی کرد:
1- بحران اقتصادی: سه سال رکود
ونزوئلا سومین سال رکود اقتصادی خود را تجربه می کند. پیش بینی صندوق بین المللی پول نشان می دهد که اقتصاد این کشور امسال 10درصد کوچک تر می شود. به پیش بینی این نهاد مالی رکود اقتصادی در ونزوئلا دست کم تا سال 2019 ادامه خواهد داشت.
درحالی که اقتصاد این کشور کوچک تر می شود، قیمت مواد غذایی بالا و بالاتر رفته و تورم بازهم طبق اعلام صندوق بین الملی پول 475درصد است. ارزش پول ملی ونزوئلا یا بولیوار به پایین ترین سطح خود نسبت به دلار رسیده است.
چند سال هزینه های بیش از حد برای برنامه های رفاهی، مدیریت ضعیف امکانات و ویران شدن مزارع همگی دست به دست هم دادند تا بحران همنشین همیشگی اقتصاد ونزوئلا شود.
2- نفت، موتور از کار افتاده ونزوئلا
از زمانی که در میانه های سال 2014 قدرت های جهان تصمیم گرفتند قیمت نفت را در مسیر سقوط آزاد قرار دهند، مشکلات ونزوئلا شروع شد. این کشور بزرگ ترین ذخایر نفتی جهان را در اختیار دارد، اما مشکل اینجاست که نفت تنها دارایی ونزوئلاست. بیش از 95درصد درآمد ونزوئلا از صادرات نفت به دست می آید. ونزوئلا اگر نفت نفروشد یا با قیمت کم بفروشد، پولی برای خرج کردن ندارد.
قیمت نفت که در نیمه های سال 2014 یعنی دو سال پیش بشکه ای 100 دلار بود، حالا به نصف کاهش یافته و 50 دلار معامله می شود. قیمت این فرآورده زمانی به 26 دلار هم رسیده بود. مقامات ونزوئلا در زمان نفت 100 دلاری پول نفت را به درستی مدیریت نکردند، بنابراین با ارزان شدن آن در اداره امور کشور درمانده اند.
3- پرواز بلند قیمت مواد غذایی و اوضاع نابسامان بیمارستان ها
کمبود مواد غذایی در ونزوئلا امسال بسیار بدتر از سال گذشته است. البته اخیراً مواد غذایی از کانال هایی برای این کشور تأمین می شود، اما قیمتش آنقدر بالا است که هرکسی توان خرید آن را ندارد. جبران کمبود مواد غذایی گاهی هفته ها و در مواردی ماه ها زمان برده است. مردم ونزوئلا در این مدت زمان های زیادی بدون مایحتاج اولیه از جمله شیر، تخم مرغ، شکر و صابون سر کرده اند.
براساس چندین برآورد، در نیمه اول سال 2016 قیمت مواد غذایی، واردات آن نزدیک به 50 درصد در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن کاهش یافت. تا همین اخیراً نظارت و کنترل دولت بر قیمت ها وجود داشت، اما به تازگی دولت دست از این کار کشیده تا قفسه های خالی در سوپرمارکت ها پر شوند، هرچند قیمت ها بسیار بالا رفته است.
دارو نیز در ونزوئلا وضعیت جالبی ندارد و کشور با کمبود عرضه مواجه است. مردم از این داروخانه به آن داروخانه به دنبال پنیسیلین و سایر داروهای موردنیاز خود هستند و کمتر موفق به خرید آنها می شوند. وضعیت بیمارستان ها واقعاً نابسامان است و بیماران که کودکان هم بخشی از آنها هستند، به خاطر کمبود داروهای مهم و اصلی جان خود را از دست می دهند.
4- تمام شدن پول نقد و طلا
پول نقد در ونزوئلا به سرعت درحال تمام شدن است. دولت آنقدر پول ندارد که از عهده مخارجش بربیاید. محاسبات ریاضی دارایی ها و بدهی های ونزوئلا چندان سخت نیست. این کشور 15میلیارد دلار بدهی دارد، درحالی که کل دارایی بانک مرکزی 8/11میلیارد دلار است. همزمان تنها منبع دیگر پول نقد این کشور یعنی شرکت نفتی دولتی، کمتر از گذشته نفت استخراج می کند و این کشور در خطر از دست رفتن منابع مالی نیز است.
بخش بزرگی از ذخیره های ونزوئلا طلا است. بنابراین دولت برای اینکه بدهی را پرداخت کند، کشتی کشتی طلا به سوییس می فرستد.
چین مدت ها به ونزوئلا وام می داد، اما حالا حتی چین هم پا پس کشیده و اعلام کرده دیگر به این کشور وام نمی دهد.
در نتیجه وضعیت اقتصادی در این کشور وخیم است و بعید به نظر می رسد به این زودی ها شاخص های اقتصادی به این کشور آمریکای لاتین روی خوش نشان دهند.