با شروع فصل پاییز و زمان بازگشایی مدارس و دانشگاهها، هر شهروند ساکن یک شهر بزرگ، مشکل مشترکی را با دیگر شهرنشینهای هر نقطه از دنیا تجربه خواهد کرد: «حجم سنگینتری از ترافیک». در شهرهای بزرگ و با نوع زندگی مدرن امروزی، مردم همیشه عجله دارند وهمه وقت ندارند؛ بهخصوص با شروع فصل پاییز هرچه زودتر از خانه بیرون میروند، دیرتر به مقصد میرسند.
مسئولان، در همه جای دنیا، سالهاست که به دنبال پیدا کردن راهحلی بر این معضل ترافیک شهری و فصلی هستند. در حال حاضر، یکی از راهحلها، افزایش تعداد اتوبوس، مترو، قطارهای شهری همزمان با بازگشایی مجدد مدارس و در ساعتهای پرترافیک صبح و بعدازظهر است. همچنین برای تشویق مردم به استفاده از وسیله نقلیه عمومی، برای تمام دانشآموزان و دانشجویان، کارتهای ماهانه/سالانه با قیمتهای بسیار کم و تخفیف ویژه ارائه میشود.
صرفهجویی در مصرف انرژی و سوخت و کمکردن هزینههای رفتوآمد در زندگی شهری نقش مهمی دارند، اما مهمترین سرمایه انسان امروز، استفاده درست از وقت و زمان است. «زمان صرفشده» در انجام کارها، هزینه و گزینه بسیار مهمی در زندگی مدرن است.
در اروپا، شهروندان برای مسیرهای دورتر، تا جای ممکن بهصورت تکسرنشین تردد نمیکنند. تقریبا تمام کارمندان اروپا از مشکل ترافیک صبحگاهی، کمبود جای پارک و گرانبودن قیمت سوخت شکایت دارند. کنار خروجی بسیاری از بزرگراههای اصلی، پارکینگهای فراوان و مجانی وجود دارد که کارمندان با هم آنجا قرار گذاشته و یک یا دو نفر ماشین خود را پارک کرده، بقیه مسیر تا کارخانه یا اداره را باهم و با یک خودرو میروند.
در بسیاری از مدارس آلمان، از بچهها خواسته میشود که طریقه آمدن خود به مدرسه (پیاده، دوچرخه، وسیله نقلیه عمومی یا خصوصی) را علامت زده و اطلاع دهند. در آخر هر فصل به کلاسی که بچهها کمتر از خودرو برای آمدن به مدرسه استفاده کرده باشند، جایزهای تعلق میگیرد.
بچهها، والدین خود را به استفاده کمتر از خودرو شخصی تشویق کرده و از آنها میخواهند برای همراهی تا مدرسه در صورت امکان پیاده یا با دوچرخه بروند یا با وسیله نقلیه عمومی راه مدرسه را طی کنند. سالهاست مادری که فاصله دو خیابان یا یک چهارراه را با ماشین شخصی یا تاکسی کرایه بهدنبال فرزند خود میرود، معمولا بهجای خوشحالی و تشکر، با انتقاد شدید و دلخوری فرزندش روبهرو میشود.
نمیتوانیم برای کنترل ترافیک شهر، از دانشآموزان و دانشجویان بخواهیم به مدرسه نروند، اما میتوانیم بهخصوص در هفتههای اول بازگشایی مدارس و دانشگاهها، از رفتوآمدهای غیرضروری بکاهیم؛ یا در ساعت و برنامه رفتوآمد خود تا جای ممکن تغییر مناسبی ایجاد کنیم. خرید و پرداختهای آنلاین و از طریق اینترنت یا استفاده بیشتر از تلفن، بهجای مراجعه در این روزها کمکهای موثری هستند که به کاهش ترافیک و صرفهجویی در صرف وقت کمک زیادی خواهند کرد.
قبل از برداشتن سوئیچ ماشین و بیرون رفتن از خانه باید به مسیرمان فکر کنیم. به مشکلهایی مثل پیدا کردن جای پارک یا ماندن در ترافیکهای سنگین، یا پشت چراغقرمزهای طولانی... و بعد بهترین روش برای رسیدن به مقصد را قبل از حرکت انتخاب کنیم. در دنیای مدرن امروز، هنوز هم برای مسیرهای کوتاه، طی کردن مسیر پیاده یا درصورت امکان با دوچرخه، همیشه یکی سریعترین و بهترین گزینهها برای رسیدن به مقصد است.
در نهایت، اروپاییها به این نتیجه رسیدند که با شروع فصل پاییز و کوتاهشدن روزها و بیشتر شدن ترافیک، «هرچه زمان برای فرد کمتر میشود، باید زمان مشارکت در جمع خود را بیشتر کند.» با هم برانند، برای هم خرید کنند یا بچه دیگری را هم به خانه برسانند. همکاری و مشارکت راهی برای صرفهجویی در زمان است.
* روزنامه نگار و جهانگرد