طی دهههای گذشته، تئوری مدیریت از گسترش یک محیط رقابتی به گسترش یک محیط مشارکتی تحول یافته و به عنوان بخشی از این تحول، در دنیای کسبوکار تاکید زیادی بر ساختن تیم کاری شده که میتوان به مواردی همچون سپردن مسئولیتهای مختلف و انگیزه دادن به اعضای تیم تا افزایش عملکرد تیم اشاره کرد. یک تیم در محل کار همانند قطعات پازل است؛ قطعاتی که با یکدیگر تفاوتهایی دارند، اما اگر آنها را کنار هم بگذارید، معنا پیدا میکنند و تنها در صورتی کامل میشوند که در کنار هم قرار بگیرند. در این بین آنچه در ساختن یک تیم کاری اهمیت دارد این است که کارمندانتان قطعات کاغذی یا چوبی بیجانی که پازل را تشکیل میدهد، نیستند، آنها موجودات زندهای هستند که نیازها و انتظارات خاص خودشان را دارند.
بنابراین برای داشتن یک تیم تاثیرگذار، باید همزمان به هرکدام از آنها احترام بگذارید و برایشان ارزش قائل شوید، در عین حال باید راهی پیدا و شرایطی را فراهم کنید تا این اعضا در یک هارمونی فوقالعاده با یکدیگر کار کنند. به عنوان یک مدیر باید خودتان را همانند رهبر یک ارکستر سمفونی در نظر بگیرید و اجازه دهید هر کدامشان در جایگاهی که قرار دارند با تکنوازیهای کوتاه بدرخشند، در حالی که در همان لحظات هم لازم است دائما به آنها یادآوری کنید که بخشی از یک قطعه خارقالعاده هستند؛ قطعهای که از آنها بزرگتر است.
به عنوان یک مدیر، باید بدانید فقط در صورتی به موفقیت میرسید که هر یک از قطعات پازلتان بر اهمیت قطعه دیگر بیفزاید. باید به یادشان بیاورید که هرکدام از آنها را به دلیل مهارتهای خاصی که دارند، انتخاب کردهاید. باید احساسی در آنها برانگیزید که بدانند اعضای انتخابشده یک مدیر نابغه و زبده هستند که مهارت کافی در این زمینه دارد.
شرایط آشنا شدن اعضا با یکدیگر را مهیا کنید
فقط این دلیل که کارمندانتان را افراد جوانی تشکیل میدهند، به این معنا نیست که باید مثل بزرگترها با آنها رفتار کنید، به خصوص زمانی که قصد دارید یک تیم قدرتمند بسازید. همیشه کسانی هستند که میخواهند از بقیه پیشی بگیرند و بیشتر بدرخشند، کسانی که میخواهند جایگاهشان را حفظ کنند و در آخر کسانی هم هستند که قصد دارند بقیه اعضا را زیر پا بگذارند تا خودشان را مطرح سازند و برجستهتر کنند.
واضح است که اگر کارکنانی با این خصوصیات را به حال خودشان رها کنید، شما، کسبوکارتان و کارمندانتان شکست خواهید خورد. به همین دلیل است که روابط دوستانه اعضای یک تیم کاری باید برایتان اهمیت پیدا کند و جزو روابطی است که در کسبوکارتان به آن نیاز خواهید داشت. اولین قدم برای رسیدن به این هدف این است که آنها را در موقعیتی قرار دهید که یکدیگر را بشناسند. لازم نیست که تعطیلات آخر هفته را با آنها بیرون بروید، در واقع باید کاری کنید که در همان محیط کاری و در همان ساعات کاری با یکدیگر آشنا شوند.
جلسات دوستانهای برگزار کنید که در آن کارکنانتان بتوانند با شما صمیمانه در ارتباط باشند، شوخی کنید و سعی کنید در این جلسات از زندگی شخصیتان برایشان تعریف کنید. مثلا میتوانید خاطرهای از آخرین تعطیلاتی را که داشتهاید یا اتفاقات جالبی که در زندگی برایتان افتاده است برایشان تعریف کنید. هرچقدر شما به عنوان یک مدیر مواردی بیشتری را با آنها به اشتراک بگذارید، آنها به راحتی مسائلشان را با شما و با سایر اعضای تیم در میان خواهند گذاشت.
برگزاری چنین گفتمانهایی و دعوت کردن از اعضای تیم به حضور در چنین جلساتی راهی موثر برای ایجاد ارتباطی صمیمی بین کارمندان است. در این زمینه فعال باشید و بدانید که در نهایت اعضای تیمتان نسبت به علایق یکدیگر و عملکردی که هر یک از آنها دارند، آگاه خواهند شد. در نتیجه این آگاهی منجر به احترام گذاشتن به علایق یکدیگر و ایجاد روابط کاری موثرتری خواهد شد.
برقراری قانونهای شفاف و قابلدرک
تیمهایی بزرگ هستند که هر یک از اعضای آن بتوانند بخش کوچکی از خودشان را نیز وارد تیم کرده و آن را تاثیرگذارتر کنند. در واقع باید هر یک از اعضای تیم را به دلیل ویژگی خاصی که دارد انتخاب کنید تا آنها را از رقابت دور نگه دارید. علاوه بر این، کاری که باید انجام دهید این است که از آن ویژگی خاص در متن تیم استفاده کنید؛ یعنی از آن در جهت منافع تیم بهره ببرید. به عنوان مثال، زمانی که قصد دارید اعضای تیم را انتخاب کنید، یکی از این افراد رزومهای ساختاریافته و فوقالعاده دارد که نظرتان را به خودش جلب کرده است.
مشخص است که این فرد خودش را به نوعی سازمانیافته تربیت کرده، بنابراین چرا نباید برای هدایت هر کار سازمانیافتهای انتخاب شود. در این زمینه به این فرد اتکا و برایش هم مشخص کنید که در چه زمینهای و به چه دلیل روی او حساب کردهاید. همه وظایف را به طور یکسان بین اعضای تیم تقسیم کنید و یادآور شوید از آنها هم در زمینه فردی و هم تیمی انتظاراتی دارید. هرگز هیچیک از اعضا را خارج از این محدوده قرار ندهید، زیرا هیچچیز نمیتواند به اندازه رفتار غیرمنصفانه یک تیم را نابود کند.
یک اجتماع بسازید
تحقیقات بارها و بارها نشان داده افرادی که در محل کارشان دوستانی دارند، بهرهوری بالاتری را از خود نشان میدهند. در حقیقت، این مسئله ثابت شده کارکنانی که دوست صمیمی در شرکت یا محل کارشان دارند، هفت برابر بیشتر از سایرین خودشان را نسبت به کارشان متعهد و مسئول میدانند. در نتیجه اینگونه روابط فقط به سود شما به عنوان مدیر مجموعه و کسبوکارتان خواهد بود، اگر تیم کاری شادی داشته باشید که در روابط دوستانهای با یکدیگر قرار بگیرند.
بنابراین ساختن یک اجتماع، جایی که افراد به یکدیگر اطمینان کنند و در برقراری ارتباط احساس امنیت کنند، امری ضروری است. در حالی که شاید انجام دادن چنین کاری به ظاهر امری ساده برایتان به نظر میرسد، اما واقعیت این است که به عنوان یک مدیر باید فعالیت لازم را نیز در این زمینه داشته باشید، به خصوص زمانی که فرهنگ شرکتتان را پایهریزی میکنید یا زمانی که قصد دارید این فرهنگ را ارتقا دهید.
راههای بسیار زیادی برای انجام این کار وجود دارد و این راهها واقعا به آنچه تیم کاریتان علاقه دارد یا از آن بیزار است، بستگی دارد. کاری که لازم است انجام دهید این است، اطمینان حاصل کنید با علایق هر یک از اعضای تیمتان هماهنگ هستید. بهعنوان مثال، اگر اعضای تیمتان از پختن کباب در فضای باز لذت نمیبرند، آنها را مجبور به انجام چنین کاری نکنید. در واقع اگر کارمندانتان دارای سلایق مختلف هستند، نباید آنها را در بیرون از محل کار وادار به انجام کارهایی کنید که سلیقه آنها نیست.
ساختن یک تیم کاری باید در محیط و ساعات کاری اتفاق بیفتد، در غیر این صورت میتواند حس تحمیل و اجبار را برای بعضی از اعضای تیم به همراه داشته باشد. در بازار رقابتی امروزه دنیای تجارت، به وجود آوردن استراتژیهای نیرومند جهت مشارکت کارکنان به آنها کمک میکند تا قابلیتهای سازمانیافتهای برای رقابت داشته باشند. تحقیقات زیادی انجام شده که ثابت میکند مشارکت نیرومند کارمندان تاثیر بسزایی در موفقیت کسبوکار دارد.
در واقع مشارکت کارمندان یک استراتژی موثر برای موفقیت در بازار است. با وجود اینکه بسیاری این نکته را میدانند که ساختن یک مجموعه نیرومند برای دستیابی به موفقیت امری ضروری است، تعداد مدیرانی که خودشان را برای استفاده از چنین روشهایی به دردسر میاندازند، زیاد نیست. در واقع انجام چنین کاری تلاش زیادی لازم ندارد، فقط باید از راهکارهایی که باعث فراهم آوردن یک محیط آرامتر و دوستانهتر در شرکتتان میشود، بهره ببرید و آنچه کارمندانتان به آن علاقه دارند و زمینههایی را که نسبت به آن بیعلاقه هستند در نظر بگیرید و با آنها هماهنگ باشید.