ورزش؛ تجارتی به وسعت دنیا

ابتدای همین هفته، نواك جوكوویچ تنیسور سرشناس صرب با قهرمانی در رقابت‌های اوپن استرالیا، نه تنها برای ششمین بار جام قهرمانی این رقابت‌ها را به خانه برد كه جایزه  3.8 میلیون دلاری نفر اول را هم در جیب گذاشت. نه زمانی كه رقابت‌ها شروع شد، و نه حتی وقتی كه بازی‌ها با قهرمانی جوكوویچ و آنجلیك كربر در بخش زنان به پایان رسید، ‌هیچ كس درباره پولی كه این ستاره‌ها با خود به خانه می‌برند صحبت نكرد، اما وقتی كه قرار باشد بوی پول را از فاصله دور بشنویم، رقابت‌های ورزشی دست كمی از تجارت‌های میلیونی و حتی میلیارد دلاری ندارند.

زیر سایه همه آن ستاره‌های ورزشی، همه آن هیجان‌ها، همه آن شادی‌ها و غم‌ها، دنیای پنهان اما شفاف سود و منفعت مالی قرار دارد. ورزش به واسطه سودده‌بودنش، به هدف جذاب و مطلوبی برای سرمایه‌گذاری تبدیل شده است. این جذابیت مالی البته همیشه زیر سایه جذابیت ذاتی ورزش قرار می‌گیرد. هر چه رشته‌های ورزشی پرطرفدارتر باشند، گردش مالی آنها هم بیشتر است. طرفداران بیشتر، یعنی مخاطب بیشتر، یعنی فعالیت‌های اقتصادی بیشتر و در نهایت سود بیشتر.

در فوتبال مثلا در تمام دنیا، تیم‌های پرطرفدارتر موقعیت مالی بهتر و مناسب‌تری دارند. لیورپول كه سال‌هاست قهرمان فوتبال انگلیس نشده است، به واسطه همین طرفداران است كه بیشترین سهم را از حق پخش تلویزیونی در انگلیس می‌گیرد. رئال مادرید ثروتمندترین باشگاه دنیا، نه تنها در اسپانیا كه در سراسر جهان هواداران زیادی دارد. همه این هواداران مشتری‌های بالقوه برند باشگاه هستند و بی‌دلیل نیست كه رئال مادرید در صدر ثروتمندترین باشگاه‌های دنیا قرار دارد. این پتانسیل مالی، رقابت‌های ورزشی را هم در سراسر دنیا جذاب‌تر كرده است. قهرمانی هر ورزشكار یا تیمی در یك رقابت معتبر، نه تنها افتخار ورزشی بزرگی به شمار می‌رود كه سود مالی سرشاری هم به همراه دارد.

همین جذاب بودن جنبه اقتصادی افتخارات ورزشی، انگیزه تیم‌ها و ورزشكاران را برای موفقیت بیشتر كرده است. هرچند هیچ ورزشكار و تیمی حتی به ترجیح دادن منفعت مالی به افتخار ورزشی فكر هم نمی‌كند، اما انگیزه‌های مالی نقشی مهم در موفقیت ورزش در دنیای مدرن بازی می‌كنند. با همه این انگیزه‌های مالی، دنیای ورزش می‌تواند به خودش افتخار كند كه هرگز همچون دیگر بازارهای بزرگ دنیا، شاهد فساد و تبانی‌های گسترده نبوده است.

هر جا كه ورزش با این واقعیت تلخ رو به رو شده، خودش اقدام به پاكسازی خودش كرده است. با وجود همه خبرها درباره تبانی در فوتبال آسیای جنوب شرقی و حتی اخیرا دنیای تنیس، تصور اینكه جوكوویچ با وعده‌های مالی قهرمان اوپن استرالیا نشود، واقعا سخت و غیرممكن است.