بحران ناشی از کمبود پول نقد در هند که در پی از رده خارج شدن بخشی از اسکناس های رایج توسط دولت این کشور ایجاد شده است زمینه را برای کاهش رشد اقتصادی دهلی فراهم کرده است. این کاهش در شرایطی محقق می شود که پیش از این هند به عنوان یک اقتصاد عمده و نوظهور جهانی رکورددار سریع ترین رشد اقتصادی در جهان محسوب می شد، اما این روزها با بحران خودساخته کمبود اسکناس دست وپنجه نرم کرده و براساس پیش بینی های صورت گرفته توسط صندوق بین المللی پول در آینده از رشد اقتصادی آن کاسته خواهد شد.
براساس گزارش رسمی منتشر شده از سوی صندوق بین المللی پول، هند اخیراً و در پی بروز بحران اقتصادی ناشی از کمبود شدید پول نقد در این کشور از همسایه شمالی خود چین عقب افتاده است. بررسی آمارهای اقتصادی موجود نشان می دهد که رشد اقتصادی هند در سال 2016 میلادی 6/6 درصد بوده و چین همسایه شمالی و قدرتمند دهلی نو با ثبت رشد اقتصادی 6/7 درصدی در مدت زمان مشابه شرایط اقتصادی بهتری را تجربه کرده است.
در ادامه گزارش صندوق بین المللی پول، کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی این صندوق در پیش بینی های خود آورده اند که یک درصد از میزان رشد اقتصادی هند در سال مالی جدید میلادی کاسته و دلیل آن را بحران اقتصادی ناشی از حذف دو اسکناس رایج و پراستفاده این کشور عنوان کرده اند. گفتنی است تصمیم دولت هند مبنی بر حذف دو اسکناس پراستفاده این کشور سبب بروز صف های طولانی در مقابل بانک ها و خودپردازها شده و مردم برای خرید احتیاجات روزانه شان با مشکلات جدی مواجه شدند.
این تصمیم جنجالی و عجیب دولت هند توسط نارندرا مودی نخست وزیر این کشور در تاریخ 8 نوامبر سال 2016 میلادی اعلام شد. به گفته نخست وزیر هند این تصمیم به رغم تمامی مشکلات و دشواری هایی که این اقدام ایجاد کرده است، تنها راه مبارزه با فساد مالی و فرار مالیاتی شرکت ها و کسب و کارها در هند حذف دو اسکناس پراستفاده است.
شایان ذکر است که این اقدام دولت هند برای مبارزه با فساد هزینه سنگینی را به اقتصاد این کشور تحمیل کرده و 86 درصد از پول نقد موجود در کشور را عملا بی استفاده کرده است. این موضوع در نهایت سبب شد تا اقتصاد هند که شدیدا به پول نقد وابسته است با بحران مواجه شده و از میزان رشد آن کاسته شود.
براساس آمارهای منتشر شده از سوی دولت هند، میزان رشد اقتصادی هند در سه ماهه چهارم سال 2016 میلادی و پیش از حذف دو اسکناس رایج و پراستفاده در این کشور 7/3 درصد بوده است. هم اکنون نیز همزمان با ادامه کمبود پول نقد در یکی از بزرگ ترین اقتصادهای نوظهور جهان کارشناسان و تحلیلگران فعال در موسسات تحقیقاتی و اقتصادی در پیش بینی های خود در رابطه با آینده اقتصاد شبه قاره هند، با لحاظ کردن بحران موجود از میزان رشد اقتصادی این کشور در سال مالی جدید میلادی کاسته اند.
کاهش رشد اقتصادی هند در پیش بینی های صورت گرفته در شرایطی تحقق می یابد که اقتصاددانان معتقدند که کند شدن رشد اقتصادی هند بسیار وسیع تر از آنچه پیش بینی شده است خواهد بود. نکته قابل تأمل آن است که حتی بررسی ها و مطالعات صورت گرفته توسط صندوق بین المللی پول نیز این تحلیل بدبینانه را به نوعی تصدیق می کند.
به رغم این پیش بینی ها، کارشناسان معتقدند که اقتصاد هند در نهایت می تواند خود را بازیابی کرده و به سلامت از این دوره رکود خارج شود. به باور این کارشناسان اقتصاد شبه قاره در نهایت و در سال 2017 مجددا قادر خواهد بود تا رشد اقتصادی خود را به 7/2 درصد رسانده که این میزان در سال 2018 نیز می تواند با ادامه دادن به روند صعودی خود به 7/7 درصد برسد. پیش بینی ای که در صورت تحقق اقتصاد هند را مجددا رکورددار سریع ترین میزان رشد اقتصادی در جهان خواهد کرد.
با این حال و به رغم تمامی تحلیل ها و گمانه زنی های صورت گرفته توسط کارشناسان و تحلیلگران شاغل در نهادهای مالی، دولت هند انتظار دارد که به سلامت از بحران کمبود نقدینگی در این کشور عبورکرده و بتواند به سرعت اقتصاد خود را بازیابی کند.
در همین راستا بانک مرکزی هند در روز چهارشنبه گذشته اعلام کرد که براساس مطالعات صورت گرفته توسط کارشناسان این بانک، میزان رشد اقتصادی هند در سال مالی جدید و تا ماه مارس سال 2018 میلادی به 7/4درصد خواهد رسید که این موضوع بیانگر بهبود وضعیت این اقتصاد نوظهور پس از صدور فرمان نخست وزیر این کشور برای ممنوعیت استفاده از دو اسکناس پراستفاده برای مقابله با فساد و فرار مالیاتی است. فرمانی که سبب بروز بحران گسترده پولی در بخش های مختلف اقتصاد هند شده و 86 درصد از اسکناس های موجود در هند را عملا بدون استفاده کرده است.
این موضوع سبب شده است تا بانک مرکزی هند در پیش بینی های خود از وضعیت اقتصادی این کشور محتاطانه عمل کرده و به میزان یک درصد از پیش بینی خود برای رشد اقتصادی هند تا ماه مارس سال 2017 میلادی کاسته و آن را از 7/1درصد به 6/9 برساند. با وجود این کاهش بانک مرکزی هند نسبت به بهبود سریع اوضاع اقتصادی این کشور امیدوار بوده و معتقد است اقتصاد شبه قاره به زودی به روند رو به رشد پیشین خود بازخواهد گشت.
در بیانیه بانک مرکزی هند آمده است: انتظار داریم تا رشد اقتصادی کشور به سرعت به روند رو به رشد خود بازگشته و فعالیت های اقتصادی که به دلیل کاهش شدید حجم پول نقد قابل استفاده به میزان قابل توجهی کاسته شده بود به روال گذشته باز خواهد گشت.» در ادامه این بیانیه به موضوع کاهش تقاضا به دلیل کمبود پول نقد پرداخته شده و پیش بینی شده است که به زودی تقاضا در اقتصاد این کشور با افزایش چشمگیری مواجه خواهد شد.