هند ، در آستانه چین شدن

اقتصاد هند با 2تریلیون و 40میلیارد دلار در سال 2016 هفتمین اقتصاد قدرتمند جهان از نظر رقم تولید ناخالص داخلی و با 8تریلیون و 642میلیارد دلار سومین کشور دنیا از نظر برابری قدرت خرید (PPP)  است. این کشور پهناور همچنین یکی از قدرت‌های نوظهور دنیا در زمینه اقتصادی به‌شمار می‌آید.

یکی از اعضای گروه 20 (G20) تشکیل‌شده از وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی 20 قدرت اقتصادی برتر دنیا و  BRICS (انجمن پنج اقتصاد نوظهور جهان) است و به عنوان یکی از کشورهای درحال‌توسعه دنیا به طور متوسط نرخ رشد تقریبا 7درصدی در دو دهه گذشته داشته است.

چشم‌انداز درازمدت رشد در اقتصاد هند باعث شده بسیاری از کارشناسان اقتصادی این کشور را آینده اقتصاد جهان بدانند. براساس آمار بانک جهانی جمعیت هند اکنون بیش از یک میلیارد و 250میلیون نفر است که 70درصد از آنها زیر 36 سال سن دارند. این امر به‌خوبی قدرت نیروی کار کشوری را نشان می‌دهد که به‌نظر می‌رسد برای گرفتن جای چین در اقتصاد جهان دورخیز کرده است.

نرخ بیکاری در هند اکنون 3درصد در مناطق شهری و 2درصد در مناطق روستایی است. مهم‌ترین صنایع هندی‌ها نیز نرم‌افزار، فرآورده‌های نفتی و مواد شیمیایی، محصولات دارویی، کشاورزی، پارچه، فولاد، تجهیزات حمل‌ونقل، ماشین‌آلات، چرم، سیمان، معدن‌داری و ساختمان‌سازی است.

دورخیز هند برای گرفتن جای چین

دنیا حالا توجه بیشتری به توانمندی‌های اقتصادی هند کرده است. به‌ندرت پیش آمده که صندوق بین‌المللی پول درباره کشوری که تا همین 25 سال پیش در مناسبات بین‌المللی در حاشیه قرار داشت، تا این‌اندازه امیدوارکننده سخن بگوید.

اما برای رئیس صندوق بین‌المللی پول، خانم کریستین لاگارد، که ماه گذشته میلادی به هند سفر کرد، هند نه‌تنها حالا بحران‌زده نیست بلکه دانش‌آموز ممتازی است که توانست هنگام مواجه شدن با بحران مالی آن را حل‌وفصل کند.

براساس آمار دفتر مرکزی آمار دهلی، انتظار می‌رود رشد اقتصادی هند در سال 2016 به 7/6درصد برسد که این رقم بالاتر از رشد اقتصادی 7/2درصدی سال 2014 است. رشد اقتصادی سه‌ماهه منتهی به دسامبر 2015 در این کشور با پیش‌بینی‌ها برابری کرد و به 7/3درصد رسید. هند توانست در پایان سال 2015 با این رشد اقتصادی از چین با رشد اقتصادی 9/6درصد پیشی بگیرد.

ظرفیت کنونی اقتصاد هند طوری است که می‌تواند تا سال 2019 از مجموع ظرفیت اقتصاد ژاپن و آلمان نیز پیشی بگیرد. از سویی سازمان توسعه اقتصادی برآورد می‌کند که رشد اقتصادی امسال هند به 8درصد برسد که با نرخ فوق‌العاده رشد اقتصادی این کشور در سال‌های اوج خود یعنی 2004 تا 2012 برابری خواهد کرد.

سود هند از سقوط قیمت نفت

سقوط قیمت نفت در یک سال گذشته بسیاری از کشورهای دنیا را با بحران‌های عجیب‌وغریب مواجه کرده است. ونزوئلا شاخص‌ترین قربانی کاهش قیمت نفت است که با اقتصادی ازهم‌پاشیده دست‌وپنجه نرم می‌کند. برخی از کشورهای خاورمیانه هم با مشکلات بزرگی در اقتصاد خود مواجه شده‌اند. اما سقوط قیمت نفت در این میان بیشتر از همه به نفع دومین کشور پرجمعیت جهان است. هندی‌ها توانستند با کمک کاهش روزافزون قیمت نفت، تورم سنگین قیمت مواد‌غذایی را که سال‌ها گرفتار آن بودند، کنترل کنند.

از سوی دیگر، در ماه مه ‌سال 2014 انتخاب دولتی که هواداری خود از توسعه بازارهای هند را نشان داده بود به این کشور کمک کرد تا راه پس از چند سال بحران را به‌خوبی طی کرده و حالا به یکی از قدرت‌های اقتصادی جهان تبدیل شود.

نارندرا مودی قول داده است اصلاحاتی چون اصلاح مالیات کالا و فروش را انجام داده و سرمایه‌‌های عظیم خارجی را در کشورش جذب کند. چالش بزرگ مودی و دولتش اما زیرساخت‌های ضعیف در این کشور است.

با‌این‌حال اما هند همچنان آینده اقتصاد دنیا است. این کشور با جمعیت جوان، سیاست‌های اصلاح‌شده بانک مرکزی و دولتی که رشد اقتصادی در محوریت برنامه‌هایش قرار دارد، امید نخست سرمایه‌گذاران دنیا است. این‌درحالی‌است که چین با سوء‌مدیریت در حال باختن به هند در زمین بازی پرتنش اقتصاد جهانی است.

بحران، بیخ گوش هندی‌ها؟

ستاره درخشان تازه اقتصاد دنیا اما این روزها با مشکلاتی نیز مواجه است. کارشناسان اکنون نگران بحرانی هستند که دامنگیر صنایع مهم و حیاتی هند شده است. فروش خودرو، پیشرو بودن در خدمات بانکی و سرمایه‌گذاری از جمله حوزه‌هایی هستند که کارشناسان اقتصادی در ماه‌های اخیر با نگرانی درباره آنها صحبت می‌کنند. آنها برخلاف پیش‌بینی‌های جهانی حرف‌های امیدوارکننده‌ای درباره هند نمی‌زنند.

ریتیکا مانکار موخرجی، اقتصاددان برجسته در بمبئی دراین‌باره چنین می‌گوید: «هند پرسرعت‌ترین رشد اقتصادی را در جهان ندارد.»

او اینطور ادامه می‌دهد: «اما وقتی بخش‌های مشخصی از اقتصاد هند مثل فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک، به‌عنوان بخش بزرگی از قدرت اقتصادی کشور، در شرایط نامطلوبی به‌سر می‌برند، چندان مهم نیست که دیگران چه می‌گویند.»

در اینکه هندی‌ها ازجمله کشورهای پیشرو در تجارت الکترونیک هستند، هیچ تردیدی وجود ندارد، اما خریدوفروش آنلاین در این کشور هنوز هم است. این رقم در سال گذشته 16میلیارد دلار بود. این یکی از مسائلی است که باعث نگرانی کارشناسان اقتصادی در هند شده است.

البته این بحران به سال‌های 2013 و 2014 بازمی‌گردد که در آن زمان این کشور با بحران توازن در پرداخت‌ها مواجه بود که مودی در سال 2014 توانست با مدیریت خود وضعیت را بهتر کند.

نتیجه اینکه

هند اکنون چه دنیا دوست داشته باشد و چه نه، یکی از مهم‌ترین قطب‌های اقتصادی دنیا است. این کشور اگرچه با بحران‌هایی روبه‌رو است اما پیش‌بینی‌های نهادهای مهم مالی جهان حاکی است که هند به‌زودی می‌تواند قلب تپنده اقتصاد جهان شود.

در این کشور نیروی کار و زمینه سرمایه‌گذاری به‌وفور یافت می‌شود. اگرچه 3/12درصد از جمعیت این کشور زیرخط فقر با تعریف‌های کنونی زندگی می‌کنند و کارشناسان اقتصادی در این کشور چندان دل خوشی از بحران‌ها ندارند، اما برای هند اکنون بهترین فرصت است که جای چین را در اقتصاد جهان گرفته و بر آن آقایی کند.

هند حالا جایگاه ممتازی در اقتصاد دنیا دارد و بیشتر از همه چین باید از این موضوع بترسد.در هند همه چیز آماده است تا سرمایه‌گذاران از خارج از این کشور به شبه‌قاره وارد شده و حضور پررنگ‌تری در اقتصاد این کشور داشته باشند.