حجتالاسلام و المسلمین حسن روحانی در آستانه نخستین سفر اروپایی خود، در گفت وگو با شبکه تلویزیونی فرانس 2 و رادیو یک اروپا به سوالات این رسانهها پاسخ گفت.
آیا این سفر شروع جدیدی در روابط بین دو کشور است؟ آیا شما فرانسه را بهعنوان یک دوست محکم و شریک جدید برای ایران تلقی میکنید؟
از فرصتی که برای دیدار مسئولان ارشد و مردم بزرگ فرانسه فراهم شده، خرسندم و امیدوارم این دیدار به نفع دو ملت و دو کشور باشد.
آیا با آغاز نظارتهای جدید در چارچوب توافق هستهای، ایران تعهدات مربوط به سایتهای هستهای را رعایت خواهد کرد؟
ایران سالهاست که به معاهده منع گسترش تسلیحات اتمی (انپیتی) پیوسته و در چارچوب پادمان با آژانس همکاری داشته و همه گزارشهای آژانس در سالهای گذشته نیز نشان میدهد که همواره همکاری خوبی داشته و امروز هم ایران کاملا مصمم است که به توافقات مطروحه در برجام پایبند باشد و به آن عمل کند؛ مشروط بر اینکه 1+5 نیز کاملا به تعهداتش پایبندی نشان دهد.
باتوجه به مخالفت عدهای از سیاسیون با این توافق در تهران، آیا این امکان وجود دارد که آنها مانع از انجام تعهدات ایران شوند؟
ما در توافق موقت ژنو بیش از دو سال تعهداتی با یکدیگر داشتیم و در این دو سال دقیقا به تعهداتمان عمل کردیم، ولو اینکه طرف مقابل گاهی وقتها خیلی دقیق عمل نکرد. بنابراین ما به تعهداتمان به روشنی پایبند هستیم، در صورتی که طرف مقابل هم پایبند باشد.
آیا آنهایی که با شما مخالف هستند میتوانند مانع شوند؟
پاسخ شما داده شد و گفتم که ایران قادر است به تعهداتش عمل کند.
در سوریه جنگی نگرانکننده است، دنیا را تقسیم کرده و شما شدیدا از بشار اسد حمایت میکنید. آیا بشار اسد امروز یک رئیسجمهور مشروع در سوریه است؟
فکر میکنم ما باید لحن این سوال را تغییر دهیم، بحث فرد مطرح نیست، بحث ملت و امنیت و ثبات سوریه و بحث تروریسم، آوارگان و مسائل انسانی مطرح است، اینها مسائل اصلی است. به نظر من عدهای هستند، قصد دارند با اینگونه سوالات مسیر را منحرف کنند. ما باید همه تلاش کنیم، تروریسم را از سوریه بیرون کنیم. ما باید تلاش کنیم، ثبات و امنیت را برگردانیم، همه چیز به دست مردم سوریه است، تصمیمگیری در اینباره که چه کسی رئیس باشد یا نباشد یا دولت چگونه باشد، فقط با مردم است.
فرانسه و برخی کشورهای اروپایی به خاطر اینکه بشار اسد غیرنظامیان را بمباران میکند نمیتوانند در این مبارزه علیه تروریستها سهیم شوند؟
آیا بدون استقرار یک دولت مقتدر در دمشق، امکانپذیر است که با تروریسم مبارزه شود؟ کدام کشور توانسته بدون یک دولت قوی با تروریستهای خارجی مقابله کند. دولت دمشق باید دولتی قوی باشد که بتواند با تروریسم مبارزه کند.
آیا این دولت قوی باید تحت ریاست بشار اسد باشد؟
ما در سوریه ابتدا باید تروریسم را بیرون برانیم، این اولویت اول است. همانطور که گفتم در سوریه بحث این یا آن نیست، بحث الف یا ب نیست، در سوریه بحث تروریسم و ناامنی است. باید امنیت بهوجود بیاید، باید مردم به خانههایشان برگردند، آن مردم سوریه هستند که تصمیم خواهند گرفت، چه کسی بماند و دولت چگونه باشد؟
فرانسوا اولاند رئیسجمهوری فرانسه نمیخواهد که بشار در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند، آیا ایشان در انتخابات آینده سوریه برای شما یک نامزد قابل قبول هستند؟
ما که حق نداریم نسبت به آینده ملتی مستقل دخالت کنیم و بگوییم چه کسی کاندیدا بشود، یا چه کسی کاندیدا نشود و روند چگونه باشد؟ همه این امور فقط بر عهده مردم سوریه است. ما نیز باید به مردم سوریه کمک کنیم، ما باید به شکلگیری گفتوگوی سوری- سوری کمک کنیم تا طرفین در آن کشور با هم صحبت کنند.
تروریستها چه کسانی هستند، آیا داعش است؟ برای رئیسجمهور سوریه دشمن و تروریست کیست؟ برای ایران تروریستها چه کسانی هستند؟
تقریبا همه اتفاق نظر دارند که داعش یک گروه تروریستی است، القاعده و تمام شعبههای القاعده در داخل سوریه، مثل جبهه النصره، احرار شام، اینهایی که خودشان میگویند وابسته به القاعده هستند. اینها گروههای تروریستی هستند. بنابراین نسبت به گروههای تروریستی فکر نمیکنم خیلی اختلاف نظر داشته باشیم. ما باید با آنهایی که همه قبول داریم تروریستند مبارزه کنیم، آنها را از سوریه اخراج کنیم، تازه بسیاری از تروریستها اهل سوریه نیستند، از کشورهای دیگر جمع شدهاند.
کنفرانس وین بهزودی با حضور ایران و قدرتهای بزرگ خواهد بود؟ ایران در مورد آینده سیاسی سوریه چه میخواهد؟
ما خواهان حفظ امنیت، تمامیتارضی، انسجام و وحدت سوریه و مبارزه با تروریسم هستیم و ما آماده کردن شرایط برای یک دموکراسی جدید و برای اصلاحات را میخواهیم و میخواهیم مردم سوریه برای آینده خودشان تصمیم بگیرند.
چند سال پیش محمود احمدینژاد گفت که اسراییل در نقشه خاورمیانه جایی ندارد؛ آیا به نظر شما اسراییل جایی در نقشه خاورمیانه دارد؟
نظر جمهوری اسلامی نسبت به سرزمین فلسطین روشن است. ما میگوییم در سرزمین فلسطین همه آنهایی که اهل فلسطین بودند اعم از یهودیها، مسلمانها و مسیحیها و همه آنهایی که الان آواره کشورهای دیگر شدهاند، بازگردند و انتخاباتی سراسری و آزاد انجام گیرد و نتیجه رأی مردم هر چه بود و هر سیستم و حکومتی را که مردم رأی دادند، همگان بپذیرند. ما بارها اعلام کردهایم که رژیم اسراییل را مشروع نمیدانیم و به همین دلیل ما رابطهای با آن نداریم. ما راه را انتخابات میدانیم که یک انتخابات آزاد برگزار شود و هر چه مردم نظر داشته باشند، اعمال شود.
امروز در ایران شعار مرگ بر آمریکا را میشنویم، آیا از نظر شما آمریکا همچنان شیطان بزرگ است یا توافق هستهای این شرایط را تغییر داده است؟
اخیرا هم رهبر معظم انقلاب این نکته را به خوبی اعلام کردند که مردم اگر مرگ بر آمریکا میگویند مقصود نه مردم آمریکاست و نه فرد خاصی، مقصود از مرگ بر آمریکا، مخالفت مردم ما با سیاستهای آمریکاست. شما میدانید که مردم ایران، سوابق خوشی از مداخله آمریکا در منطقه و در ایران نداشتند، بنابراین با آن سیاستها مخالف هستند و شعار مردم مخالفت صریح با ادامه سیاستهای مداخلهجویانه آمریکاست.
آیا شما نگران نیستید که جانشین اوباما بدتر از آن باشد و بیشتر با توافق هستهای مخالف باشد؟
خیلی زود است که راجع به این مسئله قضاوت کنیم. وقتی مبارزات انتخاباتی در آمریکا بهصورت علنی آغاز شود و کاندیداهای اصلی و احزاب روشن شوند، آن زمان میتوان قضاوت کرد که آینده چه خواهد بود. آنچه ما بر آن معتقدیم اینکه تعهدات دولت آمریکا، در برجام و در توافق هستهای با ایران توافق یک دولت است و توافق یک دولت در معاهدات و مسائل بینالمللی و از جمله برجام است که مورد تاکید و مصوبه شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفته، بنابراین این توافق ورای دولتهاست. هر دولتی در آمریکا روی کار بیاید، متعهد به همه این تعهدات است.
خبرنگار فرانسوی همچنین درباره قانون حجاب در ایران سوال پرسید.
در ایران قوانینی وجود دارد و باید به قانون احترام گذاشته شود. در هر کشوری نیز یک سلسله مقررات برای حضور در جامعه وجود دارد، از نظر لباس مقرراتی وجود دارد، چه برای مردها و چه برای خانمها. من بهعنوان یک حقوقدان معتقدم که به قانون کشور باید کاملا احترام گذاشته شود. قانون کشور توسط نمایندگان مردم در مجلس تصویب میشود، بنابراین این نمایندگان خود مردم هستند که قانون را تصویب میکنند.
تصور میکنم شما توقع دارید تحولات بهویژه درخصوص حقوق زنان در ایران سریعتر انجام شود آیا اینطور نیست؟
ممکن است، نظرات من با گروههای دیگر همانند هم نباشد، دلیلش نیز این است که ما در یک انتخابات بزرگ در دو سال پیش شرکت کردهایم و هر کدام از کاندیداها، نظراتشان را اعلام کردند. من هم نظراتم را به مردم اعلام کردم و آنها بر مبنای آن برنامه و نظرات رأی دادند. به مردم قول دادم که منشور حقوق شهروندی را تدوین و برای اجرای آن پافشاری خواهم کرد. آن منشور دارد آماده میشود که در ماههای آینده اعلام شود و انشاءالله امیدواریم با اعلام آن منشور و اجرای آن شاهد یک تحول مثبت باشیم.
ما میدانیم که شما برای عمل به قولی که برای آزادی بیان دادید، تلاش میکنید؛ یک کاریکاتوریست و سه نفر از روزنامهنگاران در زندان هستند که اخیرا دستگیر شدهاند. آیا در این جهت میخواهید اقدامی کنید؟
یکی از وظایف و مسئولیتهای رئیسجمهوری، اجرای قانون اساسی است. در قانون اساسی ما، حقوق فراوانی برای مردم، تحت عنوان حقوق ملت آمده است و من همواره تلاش خواهم کرد تا اصول قانون اساسی در کشور اجرا و پیاده شود و اگر نقصی را ببینم تذکر لازم را به دستگاه مربوطه خواهم داد.
در مورد اقتصاد؛ بهزودی شاهد رفع تحریمها به تدریج خواهیم بود و خبر خوبی است و ایران منابع جدیدی به دست میآورد. چه کسانی از آن بهرهمند خواهند شد؟ چون ایران از تحریمها بسیار رنج برده است و چه کسانی از این تحول بهره خواهند برد؟
همه از این تحول بهرهمند خواهند شد. ما از اول هم تحریم را راه نادرستی میدانستیم و الان هم نادرست میدانیم. هر چه سریعتر باید تحریمها برداشته شود. با برداشته شدن تحریم، تجار، بخش خصوصی و بخش دولتی ما با دولتهای خارجی و با بخش خصوصی خارجی راحتتر تعامل خواهند داشت. بهویژه در عرصههای سرمایهگذاری و ورود تکنولوژیهای نو و مشارکت برای دستیابی به بازارهای منطقه. ما از همه سرمایهگذاران، در سراسر دنیا برای حضور در ایران و استفاده از شرایط خوبی که وجود دارد، استقبال میکنیم. بنابراین پاسخ سوال شما این است که رفع تحریم به نفع ما و اتحادیه اروپا، کشورهای همسایه و به نفع صلح و ثبات در منطقه و جهان خواهد بود.
در بخش پایانبندی رئیسجمهور روحانی گفت:
آرزوی من توسعه روابط دو ملت بزرگ ایران و فرانسه و رفتوآمد بیشتر مردم و همچنین روابط نزدیکتر اقتصادی، تجاری، فرهنگی، علمی و فناوری بین دو کشور ایران و فرانسه است.