مشوق مالیاتی، گل یا پوچ؟

بخشودگی مالیاتی یکی از سیاست‌هایی بود که دولت برای تشویق صنعتگران به کوچ به شهرک‌های صنعتی در پیش گرفت؛ سیاستی که نتیجه عمل به آن تاکنون برای صنعتگران رضایت‌بخش نبوده ‌است. انتقال یا ایجاد یک واحد تولیدی در شهرک‌های صنعتی که فاصله زیادی با شهرهای اصلی دارند و اصولا هم از نظر دسترسی به امکانات در شرایط مناسبی نیستند، کاری دشوار به نظر می‌رسد. از همین رو سیاست‌گذاران برای اینکه تولیدکنندگان را به جای گرفتن در این شهرک‌ها تشویق کنند، اقدام به برقراری سیاست‌هایی تشویقی کردند. یکی از این سیاست‌ها، در نظر گرفتن معافیت‌های مالیاتی بود.

معافیت از مالیات در مناطق كمتر توسعه یافته به مدت 10 سال و به میزان 100 درصد و در سایر نقاط كشور به مدت چهار سال و به میزان 80 درصد و در نظر گرفتن معافیت مالیاتی برای كارخانجات واقع در شعاع 120 كیلومتری تهران و حوزه شهرهای بزرگ (اصفهان، مشهد، تبریز، شیراز، اراك و اهواز) كه تاسیسات خود را به شهرك‌های صنعتی انتقال دهند از تاریخ بهره‌برداری به مدت پنج سال از جمله این سیاست‌هاست. حالا اما ساکنان شهرک‌های صنعتی از عملیاتی شدن این وعده و تاثیر تشویقی آن می‌گویند.

علی کرانی، رییس هیات امنای شهرک صنعتی شماره یک اهواز در این زمینه به «فرصت امروز» می‌گوید: «در خوزستان 31 شهرک فعال وجود دارد. از مدت‌ها پیش قول داده بودند که معافیت‌های مالیاتی برای بالا بردن راندمان برقرار خواهد شد اما متاسفانه این صحبت‌ها بیشتر در حد شعار بوده و من فکر نمی‌کنم هیچ یک از واحدها از این معافیت‌ها استفاده کرده باشند. در شهرک شماره یک اهواز 158 واحد صنعتی وجود دارد که همگی در صنعت نفت و پتروشیمی فعالیت می‌کنند اما تاکنون ندیدم که امتیازی به این واحدها داده شود.»

او می‌افزاید: «اتفاقا یکی از مشکلات اصلی صنایع ما این است که مالیات‌ها واقعا کمرشکن هستند مثلا مالیات بر ارزش افزوده بدون حساب و کتاب گرفته می‌شود و حتی به تولیدکنندگان اجازه نمی‌دهند که مطالبات‌شان وصول شود و سپس مالیات را پرداخت کنند. یکی از دلایل رشد نکردن واحدهای تولیدی همین سختگیری‌هاست که به تولیدکنندگان اجازه تنفس نمی‌دهد. من به جرات می‌گویم که هیچ یک از واحدهای تولیدی مستقر در شهرک شماره یک اهواز تاکنون از این امتیازها برخوردار نشده‌اند.» حمیدرضا حسن‌زاده جلگه، مدیرعامل بیسکویت فرزانه مستقر در شهرک صنعتی اشتهارد نیز در گفت‌وگو با «فرصت امروز» درباره این معافیت اظهار می‌کند: «معافیت مالیاتی که گفته می‌شود فقط معافیت از مالیات بردرآمد است و عملا یک واحد تولیدی زمانی که در شهرک صنعتی قرار می‌گیرد در چهارسال نخست درآمدی ندارد که بخواهد مالیاتش را پرداخت کند و مالیات‌های تکلیفی دریافت می‌شود.»

حالا خبر از تشویق کارخانه‌های جاده مخصوص کرج برای انتقال به شهرک صنعتی شهریار با همین مشوق می‌رسد؛ مشوقی که تاکنون نتیجه دلچسبی را برای صنعتگران نداشته است. علی سلیمانی، مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران، در پاسخ به اینکه چقدر این معافیت‌ها تحقق پیدا کرده است، به «فرصت امروز» می‌گوید: «معافیت مالیاتی اجرایی شده است. شهرک‌های صنعتی در مناطق برخوردار تا چهارسال و در مناطق محروم تا 20 سال از معافیت مالیاتی برای واحدهای تولیدی برخوردار است.» او در پاسخ به اینکه بسیاری از تولیدکنندگان مستقر در این شهرک‌ها مدعی هستند که از معافیت مالیاتی برخوردار نبوده‌اند، تصریح می‌کند: «هر قدر که شهرک صنعتی به مرکز استان نزدیک‌تر باشد این معافیت کمرنگ‌تر می‌شود. منطقه شهریار در دسته مناطق محروم است که ما امیدواریم با معافیت مالیاتی 20 ساله واحدهای تولیدی در این شهرک موافقت شود.»

نکته‌ای که در این میان قابل بررسی است اینکه اصولا در نظر گرفتن مشوق مالیاتی چقدر می‌تواند برای تولیدکنندگان ایجاد جاذبه کند؟ ســـاسان قربـــانی، عضـو هــیـات‌مـدیـره انـجـمن قطعــه‌ســـازان، در این زمینـه به «فرصت امروز» می‌گوید: «مالیات به سود تعلق می‌گیرد، اما اکثر شرکت‌های ما امروز زیان‌ده هستند، بنابراین دلیلی وجود ندارد که با چنین مشوقی بخواهند شرکت‌ها را به کوچ به شهرک‌های صنعتی تشویق کنند. اگر ما شهرک‌های صنعتی داشته باشیم که امکانات رفاهی و زیرساختی خوبی داشته باشند و معافیت مالیاتی هم که متاسفانه به درستی پیگیری نمی‌شود، برقرار شود می‌تواند ایجاد مشوق‌هایی کند که سرمایه‌های سرگردان به سمت تولید بیاید.»