دنیای امروز سرمایهگذاری مثل بسیاری از حوزههای دیگر بهشدت درگیر پدیده قرن یعنی فناوری است. رشد پرشتاب انواع فناوریها، انسان را وادار کرده تا در عرصههای گوناگون از آنها استفاده کند، از جمله تازههای فناوری که این روزها در دنیای سرمایهگذاری زیاد دربارهاش شنیده میشود فناوری مالی است.
فناوری مالی چیست؟
فناوری مالی که به اختصار Fin Tech نیز خوانده میشود، رشتهای در کسبوکار است که اساس آن استفاده از نرمافزار برای فراهم کردن خدمات مالی است. شرکتهای فناوری مالی عموما استارتاپهایی هستند که با هدف اصلاح سیستمهای مالی فعلی در شرکتها و موسسات بهوجود میآیند؛ سیستمهایی که کمتر بر پایه نرمافزار هستند. مرکز ملی پژوهشهای دیجیتال در دوبلین ایرلند تعریفی کوتاه و کامل از فناوری مالی دارد. طبق این تعریف فناوری مالی به معنای «نوآوری در خدمات مالی» است.
به روایت آمار و ارقام
سرمایهگذاری جهانی در فناوری مالی در سال 2013 نسبت به سال 2008 سه برابر شده و از 390میلیون دلار به 4میلیارد دلار رسید. در آمریکا، اخیرا سرمایهگذاری در استارتاپهای فناوری مالی چهار برابر شده و از 3میلیارد یورو در سال 2013 به بیش از 12میلیارد دلار در سال 2014 رسید. به نظر میرسد سرمایهگذاری جمعی، بهعنوان یکی از شاخههای فناوری مالی در سال 2016 گوی سبقت را از شکلهای دیگر فناوری مالی برباید و بازار را تحت سیطره خود درآورد.
در اروپا، در سال 2014، سرمایهای معادل 1/5میلیارد دلار در استارتاپهای فناوری مالی سرمایهگذاری شد. مثلا در لندن 539میلیون دلار و در آمستردام 306میلیون دلار در این زمینه سرمایهگذاری شده است. در آوریل سال جاری میلادی به نظر میرسیدقطب تازهای در زمینه فناوری مالی در حال شکلگیری است و این قطب جایی نبود جز سیدنی استرالیا.
یکی از مهمترین چالشهای پیش روی فناوریهای مالی کنار آمدن با معضل امنیت دادههاست. هکرها همواره تهدیدی برای خدمات مالی از مسیر فناوری هستند. این موضوع البته به خاطر آزمون و خطاهای گوناگون در بسیاری از کشورها و شرکتها به خوبی دیده شده و تا حد زیادی جلوی آن گرفته شده است.
مزایای فناوری مالی
حضور فناوری مالی میتواند در زمینههای گوناگون مزایای مختلفی را نصیب همه جهان کند. از جمله:
1- شبکههای توزیع
راهحلی که صاحبان کسبوکارهای کوچک را از پول نقد راحت کرده و به سمت پرداخت با تلفن همراه، محل تبادل کالا و سایر سیستمهای لجستیک برای ردیابی بهتر وضعیت به جریان افتادن پول برده است. فناوری مالی میتواند کسبوکارهای کوچک را با پرداختکنندگان بزرگ از جمله شرکتهای بزرگ و دولتها مرتبط کند. این روش نوین همچنین میتواند دسترسی به فرصتهای کسبوکاری تازهای را که پیش از این غیرقابل دسترسی بود ممکن کند.
2- شفافیت و پاسخگویی
معرفی حسابهای دیجیتال و سیستمهای پرداخت میتواند به زمان معامله سرعت بیشتری ببخشد و آن را آسانتر کند. این کار منجر به سطح شفافیت و پاسخگویی بالاتری نسبت به روش تبادل پول میشود. به علاوه، این کار به کسبوکارها، دولتها و اشخاص حقیقی این امکان را میدهد که بتوانند با کلاهبرداری مقابله کرده و اعتمادسازی کنند.
3- تشخیص هویت شبانهروزی مشتریان
برای مشتریهایی که در اقصی نقاط دنیا زندگی میکنند و از لحاظ تشخیص هویت رسمی اطلاعات کمی آنها در دست است، فناوری بیومتریک و تشخیص هویت میتواند به طور چشمگیری باعث کاهش هزینهها در این زمینه شده و کنترلها را بهتر و دقیقتر کند.
4- ظرفیت مالی
همانطور که تحقیقات تازه نشان داده است، معرفی محصولات امن و قابل دسترس بهصورت خودکار منجر به داشتن یک اقتصاد همه فن حریف نمیشود. وقتی اقتصاد میخواهد به سمت طراحی مدلی برود که به درستی از نیازها و بایدهای آن اطلاع پیدا کند، فناوری مالی به کمکش میآید و میتواند افراد را به دانش، مهارت و رفتارهای مورد نیاز مجهز کرده و آینده سالمی را از نظر هویت مالی بسازد.
5- گسترش دسترسی به مناطق روستایی
زمانی بود که تنها راه رسیدن ساکنان یک جامعه کوچک یا بزرگ به اهداف مالی از مسیر یک شعبه بانک که الزاما باید از سنگ و آجر ساخته میشد، امکانپذیر بود. حالا اما داستان فرق کرده است. گسترش پرشتاب فناوری تلفن همراه به شرکتهای خدماترسان در زمینه مالی کمک کرده تا بتوانند به جاهایی دسترسی یابند که پیش از این فقط در رؤیا امکانپذیر بود. این مناطق دورافتاده حالا و با آمدن فناوری مالی میتوانند به انواع خدمات بانکی دسترسی داشته باشند. آنها حتی میتوانند خدمات ایمنتری را نسبت به بانکها تجربه کنند.
6- دسترسی به بنگاههای کوچک
افزایش دسترسی به اعتبارهای قابل تامین و امن یکی از فاکتورهای کلیدی برای کسبوکارهای کوچک در کشورهای در حال توسعه است. در حالیکه سازمانهای مختلف سالهاست که در این فضا فعالیت دارند، تقاضاهای زیادی به آنها میرسد که راهحلهای قابل دسترسی و قابل اندازهگیری برای امور مالی چرخه تقاضا داشته باشند. وامهای کوچک و سایر خدمات اینچنینی به صاحبان کسبوکار این امکان را میدهد که نوسانات درآمد، خرید تجهیزات یا کنترل موجودی را در اختیار خود داشته باشند.
استارتاپهایی از این دست
آنچه پیش روی شماست، تعدادی از نمونههای استارتاپی است که در جهان در زمینه فناوری مالی راه افتاده و کارشان هم گرفته است.
آووکا: این شرکت به پلتفرم توانمند خدمات و فروش دیجیتال «بدون اصطکاک» خود میبالد. هدف اصلی آووکا که در سال 2012 تاسیس شد، کمک به کسبوکارهایی است که تراکنش در آنها شامل مواردی مثل درخواست برای وام یا کارت اعتباری، تقاضای بیمه یا باز کردن حساب است.
بیل گارد: این برنامه موبایلی روشی هوشمندانه برای آگاهی از هزینهها و صیانت از خود در برابر کلاهبرداریهاست. با استفاده از این برنامه میتوانید بفهمید چگونه و کجا پولتان خرج شده و چگونه از خود در برابر اتهامهای احتمالی حفاظت کنید. این برنامه همچنین برای کاربر جستوجو و به او یادآوری میکند که کالاهایی که معمولا میخرد کجا حراج یا تخفیف خوردهاند.
اسکریل: زیاد خرید آنلاین انجام میدهید؟ میترسیدکه هکرها اطالاعات شخصی یا کارتتان را بدزدند؟ خب این ترس طبیعی است چون امکان رخ دادن این اتفاق وجود دارد. ماموریت اسکریل ایجاد یک پلتفرم امن برای مشتریها و کسبوکارهاست.
کردیتک: این شرکت که مقر آن در آلمان است، مخالف روشهای بانکداری سنتی است. کردیتک وام دهندهای است که هفت روز هفته و 24 ساعت شبانهروز به درخواستکنندگان، وام میدهد. این شرکت با استفاده از الگوریتمهایی که دارد به افراد در عرض چند ثانیه وام میدهد. کردیتک برای ارزیابی افراد از دادههایی به مراتب دقیقتر از بانکها استفاده کرده و از روش سنتی وام دادن فاصله گرفته است.
آندک: این شرکت تاکنون 1/7میلیارد دلار به کسبوکارهای کوچک در سراسر جهان وام داده است. این شرکت برای کسبوکارهای کوچکی که به دنبال سرمایه نقدی هستند، کاغذبازیهای اداری را کاهش داده و کار آنها را راه میاندازد.
پروسپر: شبکههای وام دهی نظیر به نظیر این روزها محبوبتر از گذشته هستند و پروسپر یکی از مهمترین آنها است. وامهایی که این شرکت میدهد میزان سود بازپرداختشان متفاوت است. در واقع نرخ ثابتی از سوی این شرکت پیشنهاد میشود که این نرخ همواره بین 6 تا 35درصد متفاوت است.