یکی از زیرشاخههای کشاورزی که میتواند یکی از اهداف سرمایهگذاری با سودآوری و اشتغالزایی بالا باشد، تولید گل وگیاه است؛ حوزهای با سابقه نسبتا طولانی در کشور که چندان مورد توجه قرار نگرفته و سرمایهگذاری مطلوبی درآن انجام نشده. اما این جانداران سبز بیزبان را برای بهثمر نشستن مراحل مختلفی طی میکنند. امیر هاشمپور و غلامرضا محمدولی که سابقه زیادی در تولید گیاهان زینتی دارند، سایر ویژگیهای کارشان را با «فرصت امروز» در میان نهادهاند.
کسبوکار متفاوت
هاشمپور یکی از سرمایهگذاران شرکت تعاونی مجتمع گل و گیاه یاس در اطراف کرج است که به اتفاق سه شریک دیگرش کار میکند. وی درباره شغلش میگوید: عمدهترین مشکل ما همین تولید سنتی و دستی است که 10 تا 15درصد ضایعات دارد. تهیه مواد اولیه هم کار چندان راحتی نیست. مثلاً خود ما کود و مواد شیمیایی را به صورت حوالهای از ادارهکل جهاد کشاورزی استان البرز میگرفتیم؛ ولی الان مقدارش بسیار کم شده و مابقی را باید بهطور آزاد تأمین کنیم. شاید بپرسید چرا به صورت مکانیزه تولید نمیکنید؟
در جواب باید گفت که از کجا و چگونه هزینه سنگین تبدیل را بیاوریم آن هم بدون کمترین تسهیلات و این بازار خراب که نسبت به سه، چهار سال پیش بدتر شده است. در همین روز درختکاری که باید اوج فروش و عرضه باشد فقط 500هزار تومان فروش داشتیم! ضمن اینکه ما چهار، پنج سال پیش بهطور واسطهای صادرات محدودی داشتیم و در فکر افزایش آن بودیم که موج تحریمها شروع شد. کمبود منابع آبی و خشکسالی هم یکی دیگر از گرفتاریهای دائمی ماست.
هاشمپور به مسئله جالبی اشاره میکند که به ذهن خیلی از ما خطور نکرده و آن رابطه مستقیم ساختمانسازی با پرورش گل و گیاه است. هر چقدر که ساخت وساز بیشتر باشد میزان فروش ما هم بیشتر میشود. چون خانههای جدید احتیاج به باغچه و گیاهان گلدانی دارند و به این ترتیب مشتری صنف ما میشوند. مجموعه هاشمپور و شرکایش سه قطعه زمین 1000متری در کرج، هشتگرد و قزوین است.
البته بنا به گفته خودش زمینهای دیگری هم داشتهاند که واگذار کردهاند و فعالیتشان محدود شده. با ناراحتی میگوید: غیراز ما چهار نفر، شش، هفت کارگر داشتیم که مجبور شدیم مرخصشان کنیم. از قرار معلوم تولیدشان خیلی افت کرده و از 150نوع گل پرورشی به پنجگونه رسیده. عمده تولیدشان انواع گل رز، رزماری، لاوان و پریوش است. البته گونههای دیگری هم پرورش میدهند که فصلی یا بنا به درخواست مشتری است.
گذار از سنت به صنعت
برای ادامه گزارش سراغ آقای محمدولی میرویم. غلامرضا محمدولی بیش از 25سال است که انواع گل تولید میکند و چند سالی هم رئیس اتحادیه گلوگیاه تهران بوده. در بازار گل محلاتی غرفه دارد و همچنین یک مغازه نقلی در سطح شهر. طبق معمول از بازار آشفته این روزها گلهمند است و از همکارانش میگوید که ترک صنف کرده و خانهنشین شدهاند. از هزینههای بالای تولید میگوید که تاب و توان برای کسی باقی نگذاشته. با دلسوزی به پتانسیل بالای این شغل و بازدهی مطلوب آن اشاره میکند.
مجموعه گلخانهای محمدولی حوالی تهران است که به گفته خودش نیمه ماشینی است. مشکلات خیلی زیاد است و هر روز هم بزرگتر و پیچیدهتر میشود. نهاد یا ارگان خاصی هم نیست که به این وضعیت سرو سامانی بدهد. از کشورهای منطقه پیشنهاد کار داریم و بسیار مایل هستند که با ما مراودات بازرگانی داشته باشند ولی حیف که فرصتسوزی کرده و وقت تلف میکنیم. محمدولی نزدیک به 15نفر پرسنل داشته که فقط شش نفر ماندهاند.
از مالیات و هزینههای جاری ابراز نارضایتی کرده و ادامه این وضع را به صلاح نمیبیند. از وضعیت رکود بازار که بگذریم قیمت وسایل و ابزار کار هم روبهراه نیست. آبپاش، اره، سمپاش تا بیل و بیلچه و قیچی و کودپاش از چین، کرهجنوبی و تایوان وارد میشود و تولید داخلی بهصرفه نیست و کفاف نیاز بازار را نمیدهد. البته تقصیری هم ندارند وقتی چشم بادامیها همه چیز را قبضه کردهاند برای چه تولید کند و خون دل بخورد؟ ما نیاز به بستر مناسب برای تولید، عرضه و توزیع داریم.
این حرفه- صنعت، قدیمی و دیرپاست و حیف است که از بین برود و به سرنوشت نساجی دچار شود. اگر حداقلها فراهم شود عرصه مناسبی برای سرمایهگذاری و سودآوری است. تدوین و تصویب قوانین کارآمد، ارائه تسهیلات بانکی با بازپرداخت طولانی، ایجاد شبکه توزیع مناسب، از مهمترین موارد برای افزایش تولید و اشتغالزایی در این صنعت است.
شما در یک زمین 500متری هم میتوانید فعالیت کنید که به نوع گل و وضعیت جغرافیایی منطقه بستگی دارد و اینکه بخواهید چه نوع گیاهی پرورش بدهید. درحال حاضر باغ گل 30هکتاری هم داریم که فعال است.انبار، سردخانه بههمراه همه تجهیزات لازم، استخر برای آبیاری و وسایل تأسیساتی مانند پمپ، سیستم تحت فشار آبیاری از دیگر ادوات ضروری این کار هستند.