فرانشیز؛ خوبی‌ها، بدی‌ها، بایدها و نبایدها

فرانشیز یکی از روش‌های مرسوم سرمایه‌گذاری در کشورهای اسم‌ و‌ رسم‌دار اقتصادی از جمله آمریکا است. یافتن دلیل این محبوبیت چندان سخت نیست. پذیرش سرمایه از راه فرانشیز به کسی که می‌خواهد کسب‌و‌کار راه بیندازد این فرصت را می‌دهد که کسب‌و‌کار تازه‌کار بخشی از راه را میانبر بزند. این بدان معناست که کسب‌و‌کار تازه با گرفتن فرانشیز از یک کسب‌و‌کار که قبلا ایجاد شده، هم مسیر کوتاه‌تری را می‌پیماید و هم با تکیه بر کمکی که از کسب‌و‌کار دیگر دریافت می‌کند، احتمال موفقیتش بالاتر می‌رود.

پذیرنده فرانشیز کسب‌و‌کار فرانشیزی خود را آغاز می‌کند بدون اینکه نیاز باشد بسیاری از مفاهیم و جنبه‌های مورد نیاز یک استارتاپ، ‌از جمله مراحل مربوط به یکی‌سازی یا علامت تجاری را در نظر بگیرد.بنابراین سرمایه‌گذاری به شکل فرانشیز از بسیاری از مشکلات و هزینه‌های مربوط به راه‌اندازی یک استارتاپ پیشگیری می‌کند. اگر شما هم علاقه‌مند به راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار هستید و در عین حال هم به‌دنبال راهی برای میانبر زدن هستید، پذیرش سرمایه به شکل فرانشیز می‌تواند راهکار خوبی برایتان باشد.

مراحل پذیرش فرانشیز

مرحله1) انتخاب درست سرمایه فرانشیزی

نخستین گام برای پذیرش سرمایه فرانشیزی انتخاب درست فرانشیز است. سرمایه فرانشیزی باید با برنامه‌ریزی‌های پذیرنده سرمایه سازگار باشد. برای پذیرندگان سرمایه به صورت فرانشیز که به کار کردن شبانه یا آخر هفته‌ها علاقه‌ای ندارند، فرانشیز گرفتن، که پایبند به ساعات کاری سنتی نیست، گزینه چندان خوبی به شمار نمی‌آید. بودجه مورد نیاز پذیرنده سرمایه فرانشیزی برای راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار دیگر نکته مهمی است که باید به آن توجه شود.

برخی فرانشیزها به صورت مشخص گران‌تر از دیگر انواع آن هستند، برای نمونه فرانشیز راه‌اندازی یک هتل با یک فروشگاه خدمات پس از فروش بسیار متفاوت است. صاحب یک کسب‌و‌کار شدن در واقع سرمایه‌گذاری در زمان و پول است؛ پذیرنده فرانشیز می‌خواهد و نیاز دارد که از راه‌اندازی کار لذت ببرد تا بتواند موفقیت فرانشیز خود را تضمین کند.

مرحله2) تحت تاثیر قرار دادن ‌دهنده سرمایه

بسیاری از فرانشیزدهندگان تماس‌های متعددی از جانب پذیرندگان آینده‌نگر فرانشیز دریافت می‌کنند، اما تنها واکنش آنها به تماس‌های بیشمار، پیشنهاد فرصت‌های رنگارنگ برای پیوستن به این فرآیند است.بنابراین پذیرش یک فرانشیز آن‌هم با سرمایه‌ای قابل توجه یک فرآیند رقابتی است.فرانشیزدهندگان همچنین به دنبال افرادی هستند که آنها را در آرزوهایشان شریک کنند و از آنها بخواهند که حامی شرکت‌شان باشند و در عین حال شرکت‌هایی موفق و با انگیزه باشند.

بهترین کاری که پذیرنده فرانشیز می‌تواند برای تحت تأثیر قرار دادن فرانشیزدهندگان انجام دهد این است که تحقیقات کامل را درباره شرکت فرانشیزدهنده انجام داده و برای جلسات خود را آماده کند و بی‌درنگ خودش را به جلسات برساند. این کار فرانشیز‌دهنده را به این نتیجه می‌رساند که گیرنده سرمایه علاقه‌مند و نیازمند این سرمایه است.

مرحله3) مذاکره بافرانشیزدهنده

یکی دیگر از سختی‌های پذیرش سرمایه به صورت فرانشیز تنظیم قرارداد و تعامل با فرانشیزدهنده است.پیش از هرگونه تعهد، برای یک پذیرنده فرانشیز ضروری است که با یک وکیل درباره بستن قرارداد مشورت کند. از آنجایی‌که پذیرنده سرمایه فرانشیز راه‌های زیادی برای تغییر دادن قرارداد ندارد، بسیار مهم است که پذیرنده سرمایه از انتظارات خود در این رابطه سرمایه‌ای مطلع باشد و آگاهانه اقدام به بستن قرارداد کند.

پذیرنده سرمایه همچنین باید سندی در اختیار داشته باشد که در آن تاریخ فرانشیز، جزییات تامین مالی، مقررات استفاده از علامت تجاری و پیش‌بینی‌هایی درباره درگیری‌های احتمالی درآینده، چه قانونی و چه مالی، در آن قید شده باشد. از آنجا که فرانشیزدهندگان علاقه‌مند به کنترل بسیاری از تصمیمات یک کسب‌و‌کار هستند، پذیرندگان فرانشیز باید اطلاعات بسیار زیادی داشته باشند تا بتوانند از بروز هرگونه مشکلی پیشگیری کنند.

هواداران و مخالفان چه می‌گویند

جذب سرمایه به‌صورت فرانشیز مثل هر کار دیگری هواداران و مخالفانی دارد. هواداران این شکل از سرمایه‌گذاری سه مزیت مهم را برای انجام این کار برمی‌شمارند.

نخست: دستیابی به استعدادهای بهتر

فرانشیز راهی عالی برای یافتن افراد باهوش برای مدیریت موقعیت مدنظر پذیرنده سرمایه و دادن انگیزه به آنها برای سخت کار کردن است. شایسته‌ترین و سختکوش‌ترین افراد معمولاً ترجیح می‌دهند در راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار نقش داشته و در سودش شریک شوند تا اینکه فقط به‌عنوان یک کارمند حقوقی بگیرند و بروند.بنابراین فرانشیز عاملی برای استفاده بهتر از هوش افراد و سختکوش شدن آنها می‌شود؛ عاملی که فرد را از یک کارمند صرف به نقش‌آفرینی تاثیرگذار در یک کسب‌و‌کار تبدیل می‌کند.

دوم: سهولت در گسترش سرمایه

فرانشیز راهی مناسب برای گسترش سرمایه است. جذب سرمایه به شکل فرانشیز امکان گسترش سرمایه را بیشتر کرده و شرایط برای رشد کسب‌و‌کار را بیشتر فراهم می‌کند. امتیاز بزرگ این نوع از پذیرش سرمایه این است که صاحب کسب‌و‌کار را از به کار بردن کل سرمایه شخصی یا وام گرفتن پردردسر از بانک‌ها یا سرمایه‌گذارها بی‌نیاز می‌کند.

سوم: به حداقل رساندن ریسک رشد

جذب سرمایه به صورت فرانشیز می‌تواند بازگشت سرمایه را در میزان بالا و با ریسک نسبتا کم به همراه داشته باشد. اگرچه فرانشیز همه سرمایه لازم برای صاحب کسب‌و‌کار را تامین نمی‌کند اما می‌تواند سرمایه شخصی صاحب کسب‌و‌کار را از گزند ریسک تا حد زیادی حفط کند.

آنچه در فرانشیز به دست می‌آید می‌تواند با ریسک کم بسیار بیشتر از درصد بازگشت سرمایه‌ای باشد که در سرمایه‌گذاری به شکل معمول به‌دست می‌آید. اما از نظر مخالفان جذب سرمایه به صورت فرانشیز، به‌رغم همه این خوبی‌ها، فرانشیز سه ایراد عمده دارد.

نخست: کنترل کمتر بر مدیران

وقتی کسب‌و‌کارتان را با جای دیگری همپوشانی می‌دهید، طبعا باید در انتظار مشکلاتی چون کنترل کمتر بر مدیران و کارمندان هم باشید. فرانشیز باعث می‌شود کنترل صد در‌صدی شما بر کسب‌و‌کارتان از بین برود.

 دوم: یک انجمن مرکزی ضعیف‌تر

پذیرش سرمایه به صورت فرانشیز یعنی تعدد نظرات و آرا. این مسئله باعث می‌شود تا حدی مدیریت از حالت مرکزیت خود خارج شده و رسیدن به نظر مشترک سخت‌تر شود. البته این بدان معنا نیست که تشکیل یک انجمن مرکزی غیرممکن می‌شود اما طبعا رسیدن به نظر یکپارچه سخت‌تر از حالت عادی می‌شود.

سوم: چالش‌های نوآوری

ایجاد نوآوری در کسب‌و‌کاری که سرمایه‌اش با روش فرانشیز تامین شده، نسبت به کسب‌و‌کاری که کل سرمایه صاحب آن هزینه شده، طبیعتا سخت‌تر است. در شرایط جذب سرمایه با فرانشیز، وقتی یک ایده تازه وجود داشته باشد، نیاز به مذاکره با طرف فرانشیزدهنده به‌وجود می‌آید. آنها هم باید هرگونه محصول تازه یا نوآوری را بپذیرند که این موضوع روند نوآوری و ایده‌پردازی را در بهترین حالت طولانی‌تر می‌کند.

و نتیجه اینکه...

پیش از اینکه درباره فرانشیز با کارشناسان این امر صحبت کنید، این نظریات موافقان و مخالفان را در نظر بگیرید و همچنین به مراحل جذب فرانشیز هم توجه کافی داشته باشید. فرانشیز در نگاه اول یک کلید نقره‌ای است برای اینکه کسب‌و‌کارتان را گسترش دهید اما وقتی که به خوبی‌های این کار نگاه می‌کنید و بدی‌ها را هم در کفه ترازو در کنارشان قرار دهید، متوجه خواهید شد این روش، راهی بسیار عالی برای رشد و توسعه کسب‌و‌کار شماست.