بررسی کفایت توافقنامه هستهای ایران درآخرین روز از مهلت تصویب شده (17 سپتامبر، 26 شهریور) با حمایت اقلیت دموکراتهای مجلس سنا از توافقنامه ایران و با استفاده از اختیار فیلی باستر (وقتکشی) ادامه داشت، ولی درنهایت، توافقنامه تاریخی هستهای ایران، با گذر از سد کنگره آمریکا اجرایی شد. این به معنای لغو تحریمهای آمریکا علیه ایران، با نظارت کمیته نظارت براجرای برجام است. فیلی باستر (وقتکشی) رویهای در مجلس سنای آمریکا است که سناتورها از این طریق- با سخنرانیهای نامحدود و در هر موضوعی حتی نامربوط میتوانند، از به بحث گذاشته شدن و رأیگیری بر سر لایحه مورد بحث در این مجلس جلوگیری کنند. سناتورها در صورت بهدست آوردن 60 رأی از 100 سناتور میتوانند به فیلی باستر پایان دهند.
مخالفان جمهوری خواه توافقنامه که اکثریت مجلس سنای آمریکا را در اختیار دارند، در روزهای اخیر تمام تلاش خود را در سنگاندازی و ممانعت از توافقنامه هستهای ایران به کار بستند. مخالفان در این مجلس در طول 12 نشست شنود و بررسی در کمیته روابط خارجی و نمایندگان سنا، در دو نوبت رأی گیری، از بهدست آوردن آرای لازم جهت ادامه بررسی و رأیگیری مستقیم بر رد توافقنامه ایران عاجز ماندند و اقلیت دموکرات با در دست داشتن 42 رای، با استفاده از اختیار فیلی باستر (وقت کشی) تلاش مخالفان را در آخرین روز بررسی برجام با شکست مواجه کردند.
این رقم از حمایتکنندگان، حق وتوی ریاست جمهوری آمریکا را حتی در صورت مخالفت اکثریت نمایندگان در کنگره درموضوع توافقنامه ایران را پابرجا خواهد کرد. جمهوری خواهان مخالف، پس از متحمل شدن دومین شکست در مورد کفایت توافقنامه ایران در روز سهشنبه گذشته، با تغییر استراتژیک، با ارائه طرح میچ مک کانل رهبر اکثریت جمهوری خواه در تلاش بودند تا لغو تحریمهای ایران را به «رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی و آزادی زندانیان آمریکایی در ایران» منوط کنند که این طرح نیز دو بار در روز پنجشنبه به رأی گذاشته شد که با مخالفت اقلیت سنای آمریکا با شکستی دوباره همراه بود.
نمایندگان سنا، با اذعان بر اینکه پیش شرطهای مطرح شده در طرح رهبر جمهوری خواهان، خارج از محدوده مصوبات پیشین این مجلس درخصوص بررسی توافقنامه است از به رأی گذاشتن این طرح ممانعت به عمل آوردند. جبهه نهایی مخالفان توافقنامه متشکل از تمام اعضای جمهوری خواه به علاوه چهار سناتور دموکرات (کاردین، منندز، مانچین و شومر) در مجلس سنای آمریکا بود.
از سوی دیگر نیز همچنین جان کری وزیر امور خارجه آمریکا در نامهای خطاب به «مارک روبیو» نامزد جمهوریخواه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اعلام کرد که دولت این کشور حتی از تحریمهای حقوق بشری یا تروریستی علیه ایران نیز جلوگیری خواهد کرد. کری در نامهای به «مارک روبیو» نامزد انتخابات جمهوریخواه ریاست جمهوری آمریکا و سناتور تندرو ایالت فلوریدا اذعان کرد که دولت این کشور از هرگونه تحریم جدید حتی درباره تروریسم و حقوق بشر که مانع پیروی ایران از توافق هستهای ۱۴ جولای شود، جلوگیری به عمل خواهد آورد.
گفتنی است پس از شکست کامل سناتورهای مخالف توافق هستهای ۱۴ جولای که با ناکامی این مخالفان در سومین رأیگیری آنها در کنگره آمریکا همراه بود، دولت «باراک اوباما» رئیسجمهور آمریکا اعلام کرد که برای اجرای برجام آماده میشود. دولت آمریکا «استفن مول» سفیر سابق آمریکا در لهستان را مامور پیگیری پرونده توافق هستهای با ایران کرده است. جان کری وزیر خارجه آمریکا با اعلام این خبر گفت: مول در زمینه مسائل هستهای و تحریمهای بینالمللی تجربه خوبی دارد و برای این کار از سوی آمریکا معرفی شده است.
بر این اساس استفن مول ریاست هیأت واسطه آمریکایی در مذاکرات احتمالی با ایران را بر عهده خواهد گرفت. طبق اعلام مقامات آمریکایی، استفن مول بهنوعی از سوی آمریکا به این سمت منصوب شده است تا از اجرای توافق هستهای از سوی ایران اطمینان حاصل کند. مول که آخرین روزهای ماموریت خود را در ورشو میگذراند، پیش از این بهعنوان مشاور «ویلیام برنز» معاون وقت وزیر خارجه آمریکا فعالیت کرده و هماهنگکننده فعالیتهای دیپلماتیک این وزارتخانه در ارتباط با ایران بوده است.