شبکه خانگی، نیرویی کمکی برای صنعت فیلمسازی است؟

صنعت فیلم و سریال‌سازی، فارغ از مباحث حرفه‌ای، هنری، زیبایی شناختی، فرهنگی و بسیاری از مباحث دیگر، به بخش اقتصاد نیز وابستگی دارد. در مورد فیلم‌های سینمایی، نخستین نکته اقتصادی که به ذهن می‌رسد، میزان فروش فیلم در برابر میزان سرمایه‌ای است که در بخش تولید صرف شده. در واقع، در نگاهی سطحی، هر قدر میزان فروش فیلم از میزان سرمایه تولید فراتر باشد، سود احتمالی تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران فیلم بیشتر به نظر می‌رسد. اما این تنها بخشی سطحی از جریان فیلم‌سازی و سود تجاری فیلم‌ها تلقی می‌شود و پایان ماجرا نیست. فیلم‌ها پس از پایان دوره اکران، پتانسیل ورود مجدد به چرخه اقتصادی را دارند.

از اواخر دهه 90 میلادی، دی‌وی‌دی‌های فیلم و سریال، به سرعت جای خود را بین مخاطبان عام باز کردند، فیلم‌هایی که تاریخ اکران آنها به پایان رسیده بود و سریال‌هایی که در بخش‌خصوصی تولید می‌شدند، توانستند به‌عنوان یک مولفه مناسب در جهت پر کردن اوقات فراغت مخاطبان مشهور شوند. این اقبال نسخه‌های خانگی فیلم و سریال، محدود به یک کشور خاص نبود و در سراسر جهان وجود داشت و البته هنوز هم وجود دارد.

چرا نسخه‌های خانگی، به اقتصاد کمک می‌کنند؟

نشریه فوربس در مقاله‌ای به دلایلی پرداخته که نسخه‌های ویژه نمایش خانگی را حائز گردش مالی مناسب، کرده‌اند:

*تولید نسخه‌های خانگی فیلم و سریال، به ایجاد اشتغال کمک شایانی می‌کند، آمارها نشان می‌دهند در سال 2011، تعداد تقریبی مشاغل وابسته به صنعت فیلم‌های خانگی، در ایالات متحده 365.000شغل بوده است، مشاغلی که تنها در بخش توزیع و بازاریابی تا 85.000 دلار سود مالی داشته‌اند. مشاغل وابسته به توزیع فیلم‌ها در شبکه خانگی، منحصر به بخش توزیع نیست، بلکه شامل بخش‌های تبلیغات، طراحی جلد، خرید حق امتیاز فیلم‌ها و. . . نیز است.

*بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها به محبوبیت جهانی می‌رسند و حتی شبکه‌های خارجی به خرید و پخش آنها اقدام می‌کنند، در سال 2011، مجموع صادرات نسخه‌های خانگی فیلم و سریال ایالات متحده به چین و برزیل 14.3 میلیارد دلار بوده است.

تمایل خانواده‌ها به گذراندن وقت در کنار یکدیگر، مورد دیگری است که باعث می‌شود، به خرید نسخه‌های دی وی دی فیلم‌ها نظر مثبت نشان دهند. در واقع، بسیاری از خانواده‌ها در طول روزهای هفته ساعات زیادی را بیرون از خانه یا جدا از یکدیگر طی می‌کنند. تماشای یک فیلم در پایان هفته و در کناریکدیگر، باعث شده، نسخه‌های خانگی فیلم‌ها، محبوبیت خود را بین خانواده‌ها از دست ندهند.

آیا نسخه‌های خانگی همیشه موفق عمل می‌کنند؟

بنا بر گزارش گاردین، ترکیب انقلاب دیجیتال و فناوری، همان‌قدر که به گسترش نسخه‌های خانگی کمک کرده، به این نسخه‌ها ضربه زده است. این روزها، به لطف فیبرهای نوری و اتصالات اینترنتی، اغلب افراد با مشاهده آنلاین فیلم‌ها و سریال‌ها آشنا هستند. تبلت‌ها و تلفن‌های همراه، نزد برخی از مخاطبان، محبوب‌تر از دستگاه‌های پخش فیلم و دی‌وی‌دی پلیرها هستند و این امر باعث شده، خرید فیلم‌ها با چالشی جدی، روبه‌رو شود.

از سوی دیگر، با وجود آنکه فیلم‌های سینمایی به‌طور معمول تا سه ماه پس از پایان اکران به شکل نسخه خانگی به فروش می‌رسند، اما بازار سیاه فروش فیلم‌ها، به شکل غیرقانونی، کابوسی برای تهیه‌کنندگان است. افزون بر اینها، با وجود قوانین سختگیرانه برای جلوگیری از کپی رایت غیر‌قانونی، بسیاری از فیلم‌های مطرح، اسیر دانلود‌های اینترنتی و کپی‌های مکرر شده و عملاً سودی را که باید نمی‌برند. قوانین سختگیرانه دولتی نیز تأثیر چندانی بر نرخ دانلودهای غیرقانونی نداشته است، دولت بریتانیا، اخیراً، قوانینی برای حمایت از سی دی‌های موسیقی و فیلم تصویب کرده که به نظر نمی‌رسد، بتواند در حیطه دانلود غیر‌قانونی موفق عمل کند.

نسخه‌های خانگی با فروش چشمگیر

با توجه به محدودیت‌های اکران برخی فیلم‌ها در کشورهای مختلف، به نظر می‌رسد فروش نسخه‌های خانگی، راهی پولساز برای دیده شدن فیلم‌هاست. فیلم‌های مامامیا، هری پاتر و جام آتش، دزدان دریایی کارائیب، ارباب حلقه‌ها، شرک، کازینو رویال و شوالیه تاریکی از جمله پرفروش‌ترین نسخه‌های خانگی فیلم، در سطح جهان هستند.

در بین انواع ژانر، فیلم‌های کودک و به‌ویژه انیمیشن‌ها، در بخش بین‌الملل با فروش خوبی روبه‌رو هستند. این فروش حتی در سطح کشورهای تولید‌کننده نیز چشمگیر است، فیلم انیمیشن «ملکه یخی» در زمانی کوتاه موفق شد از مرز فروش 3 میلیون نسخه عبور کند و رکورد آواتار در سال 2010 را بشکند. استقبال از نسخه خانگی این فیلم، نتیجه‌ای واضح دارد، یک فیلم خوب، به شرط توزیع مناسب، معمولاً در شبکه خانگی هم موفق‌تر است.