«فرصت امروز» اجرایی شدن 40درصد ساخت داخل قراردادهای خودرویی را بررسی می کند / سهم ساخت داخل در اغما

9ماه از امضای اولین قرارداد در صنعت خودرو با خودروساز فرانسوی می گذرد و شش ماه مانده به عرضه نخستین محصول مشترک این دو شرکت. اما هنوز تکلیف اجرایی شدن شرط ساخت داخل 40 درصد مشخص نیست و هیچ قراردادی برای تولید قطعات محصولات مشترک، با قطعه سازان داخلی به امضا نرسیده است. 

40درصد ساخت داخل، یکی از شروط پررنگ وزارت صنعت، معدن و تجارت برای ورود خودروسازان خارجی به بازار خودروی ایران بود. شروطی که به قول وزیر صنعت برای جلوگیری از تکرار تاریخ و توانمند شدن صنعت خودروی ایران، گذاشته شده بودند حالا هیچ یک رنگ و لعاب روزهای نخست را ندارند. 

براساس چارچوب وزارت صنعت، شروع کار با عمق ساخت داخل 40 درصد، سرمایه گذاری مستقیم طرف خارجی و صادرات 30درصدی محصولات مشترک از ایران، سه شرط مهم و اساسی بودند که قرار نبود طرف های ایرانی از آن کوتاه بیایند. حالا اما پس از گذشت 9 ماه در حالی که قرار است اسفند ماه نخستین محصول مشترک ایران خودرو و پژو، روانه بازار شود، گفته می شود که پژو کارش را با 20 درصد ساخت داخل شروع خواهد کرد و قطعه سازان نیز می گویند هنوز هیچ قراردادی با آنها برای تولید قطعات به امضا نرسیده است.

یکی از قطعه سازان که نخواست نامش فاش شود، در این زمینه به «فرصت امروز» می گوید: «قرار بود شروع کار با 40 درصد ساخت داخل باشد، اما وقتی به مرحله اجرا رسید، صحبت 20 درصد شد که اتفاق خوبی نبود. درباره ادامه کار و تولید قطعات توسط قطعه سازان داخلی نیز، هنوز هیچ قراردادی با هیچ یک از قطعه سازان به امضا نرسیده و فقط با چند قطعه ساز خاص مذاکراتی صورت گرفته که آن هم به امضای قرارداد نرسیده است.»

آرش محبی نژاد، دبیر انجمن صنایع همگن خودرو، نیز در این باره در گفت وگو با «فرصت امروز» بیان می کند: «قطعه سازان ما در مجموع نسبت به توافقاتی که برای ساخت داخل در قراردادهای جدید انجام شده، در خلأ اطلاعاتی به سر می برند و اطلاعاتی هم از محتوای توافقات ندارند. خودروسازان به صورت موردی با چند قطعه ساز مذاکراتی را انجام داده اند.»

او می افزاید: «قطعه سازان برای اجرای پروژه های جدید نیاز به تامین سرمایه در گردش دارند که بخشی از آن هم به مطالبات معوق قطعه سازان از خودروسازان برمی گردد. در هر صورت سرمایه گذاری در بخش ماشین آلات و تجهیزات نیازمند تسهیلات بانکی است. شروط وزارت صنعت مورد تایید قطعه سازان است، اما اینکه این شروط تا چه حد اجرایی شوند و در قالب آن دانش فنی منتقل شود، در ابهام قرار دارد. اکنون ما در انتظار مشخص شدن نقش قطعه سازی در قراردادهای جدید هستیم.»

رضا رضایی، عضو انجمن قطعه سازان، اما از جمله قطعه سازانی است که در جریان مذاکرات قرار گرفته است. او در گفت و گو با «فرصت امروز» با تایید اینکه ایکاپ مذاکراتی را با قطعه سازان داشته است، تصریح می کند: «شرکت ایکاپ در حال بررسی فنی قطعه سازان برای ساخت 40 درصد از قطعات سه محصول خود است، اما هنوز هیچ قراردادی بسته نشده و البته نمی تواند هم به امضا برسد، زیرا باید این ارزیابی ها به یک نتیجه مشخص برسد.»

برنامه ساخت داخل خواب ماند

اصلاح خطوط تولید و تامین زیرساخت ها برای آغاز پروژه های جدید نیازمند زمان است. حالا پرسش اینجاست که اگر همین امروز قراردادی در حوزه تولید قطعات محصولات جدید با قطعه سازان به امضا برسد، آیا همه چیز در قراردادهای جدید طبق چارچوب های وزارت صنعت پیش رفته و برنامه ساخت داخل به موقع اجرایی خواهد شد؟

محبی نژاد در پاسخ به این پرسش اظهار می کند: «تامین زیرساخت و مجهز شدن به قالب های جدید برای تولید قطعات، زمان بر خواهد بود، بنابراین هرچقدر هماهنگی میان خودروسازان خارجی و قطعه سازان ایرانی زودتر انجام شود، ساخت داخل قطعات محصولات جدید سرعت بیشتری خواهد داشت، اما در غیر این صورت از برنامه عقب خواهیم ماند.»

رضایی در این زمینه معتقد است: «ساخت داخل کردن در طول یک یا دو ماه صورت نخواهد گرفت. بعد از تایید اولیه قطعه سازان توسط ایکاپ، پژو نیز ادیت هایی را انجام خواهد داد که زمان بر است. روز شنبه آینده جلسه ای در ساپکو با حضور قطعه سازان ایرانی و قطعه سازان پژو برگزار خواهد شد تا با توجه به اهداف از پیش تعیین شده با یکدیگر مذاکره کنند.»

او ادامه می دهد: «ساخت داخل قطعات محصول 301 در اولویت است که امیدواریم ساخت داخل قطعات آن از ابتدای سال آینده آغاز شود.»

براساس آنچه پیگیری ها نشان می دهد، ساخت داخل قطعات محصولات نخستین جوینت ونچر خودرویی، در خوشبینانه ترین حالت ابتدای سال آینده آغاز خواهد شد، یعنی یک سال و سه ماه پس از امضای قرارداد. گرچه رنویی ها این راه را کمی زودتر از پژویی ها و قبل از امضای قرارداد رفته اند و حتی فولکس واگن نیز قبل از اینکه حتی برای ورود به بازار ایران به صورت شفاف اعلام آمادگی کند، اقدام به ارزیابی قطعه سازان ایرانی کرده است. آنچه شرایط گواهی می دهد به نظر می رسد که پژویی ها با هوشمندی در حال عقب کشیدن از اجرای شروط محکم وزارت صنعت هستند.

ارتباط با نویسنده : dadashloo@gmail.com