سیلیکون ولی یا دره سیلیکون اکنون جایگاه بزرگترین شرکتهای فناوری دنیا است. اپل بهعنوان یکی از شاخصترین شرکتهای حاضر در سیلیکون ولی اخیراً در فروش آیفون با ضرری بیسابقه روبهرو شده است. ضرر مالی اپل این پرسش را به ذهنها آورده که آینده شرکتهای بزرگ فناوری مستقر در سیلیکون ولی چه خواهد شد. برای پاسخ به این پرسش بهترین کار این است که سرنوشت سیلیکون ولی در دهه آینده مورد بررسی قرار گیرد.
فلسفه
سیلیکون ولی اگر میخواهد در دهه آینده همچنان موفق باشد و به اثرگذاری بیهمتای خود در دنیای فناوری ادامه دهد باید فلسفه خود را به سمت محاسبات «انسان محور» تغییر دهد. بدون تردید مشکلات این روزها نه تراشهها هستند و نه شبکهها بلکه دامنهای انسان محور دارند.
برای مثال، امروز فناوری برای یک کارگر در مناطق روستایی آفریقا یا یک شهروند ساکن یک شهر کوچک در هند امکان کار روی پروژههای پردازش داده را فراهم کرده است. آنچه وجود ندارد، روشهای نظاممند موقعیتیابی برای این پروژهها و وصل کردن فعالان دنیای دیجیتال در جای جای دنیا به این پروژهها است.
به همین ترتیب فناوری پایه برای پزشکی از راه دور وجود دارد. آنچه هنوز بهوجود نیامده یک چارچوب اقتصادی-اجتماعی برای ارتباط دادن پزشکان داوطلب و بیماران نیازمند در سراسر دنیا است. البته در برخی از این موارد حرکتهایی در سیلیکونولی کلید خورده اما هنوز برای به نتیجه رسیدن راه زیادی وجود دارد.
رنسانس ذهنی
رنسانس حرکتی فرهنگی بود که عمیقا حیات فکری اروپا را در اوایل دوره مدرن تحت تأثیر قرار داد. این حرکت که در ایتالیا شروع شد کمکم به سایر نقاط اروپا نیز رسید.
بهطورکلی در همه رنسانسهای تاریخ آنچه بیش از همه به چشم میخورد، رسیدن به دستاوردهای فوقالعاده فکری، هنری و اجتماعی بوده است.
سبک فکری در دهه آینده حرف اول را خواهد زد. بنابراین سبک فکری در آن زمان توانایی تلفیق ایدهها در زمینههای گوناگون و ربط دادن آنها به هم به منظور نوآوری و کارآفرینی خواهد بود. به عبارت دیگر، کنار هم قرار دادن ایدهها در زمینههای گوناگون و رسیدن به یک ایده منسجم از میان آنها همان رنسانس ذهنی است که سیلیکون ولی برای قطب ماندن باید به آن برسد.
سیلیکون ولی ابزار لازم را برای رنسانس ندارد. در این منطقه فناوری به اندازه کافی یا حتی بیش از حد وجود دارد اما آنچه وجود ندارد، موسیقی و هنر برای ایجاد رنسانس است.
سیلیکون ولی نیاز به ذائقه هنری دارد تا بتواند زندگی مردم جهان را از حالت روباتی و ماشینی امروز درآورده و به سمت لطافت بیشتر ببرد. یکی از نخستین اتفاقاتی که باید در سیلیکون ولی بیفتد، تمرکز بر گسترش چارچوبهای اجتماعی است.
بسیاری از چارچوبهای سیلیکون ولی خشک و بهشدت ماشینی است. این چارچوبها البته همین الان هم درخشان هستند اما شرکتهای بزرگ فناوری برای اینکه بتوانند در دهه آینده در سیلیکون ولی همچنان سودده باقی بمانند باید در چارچوبهای خود انعطاف بیشتری ایجاد کنند.
یکی از راههای ایجاد این انعطافپذیری برگزاری کنفرانسهای TED است. این کنفرانسها اکنون در سیلیکون ولی به شکل همایشهای بزرگ برگزار میشود. اما اگر این کنفرانسها در مقیاسهای کوچکتر برگزار شود قطعاً میتواند به شرکتهای فناوری برای استفاده از ایدهها بیشتر کمک کند.
TED مخفف سه کلمه Technology و Entertainment، Design است (تکنولوژی و سرگرمی و طراحی). مجموعه TED یک سازمان غیرانتفاعی است که به «گسترش ایدههای ارزشمند» اختصاص داده شده است.
پول و نحوه بهکارگیری آن
در سیلیکون ولی پول بهوفور یافت میشود. این پولها در آینده و با موج عرضه عمومی سهام شرکتها و استارتاپهای گوناگون افزایش خواهد یافت. این قطب فناوری همچنین بهراحتی میتواند مهندسان و کارآفرینان مستعد را جذب کند، اما آنچه سیلیکون ولی نیاز دارد، شأن اجتماعی است.
برای سیلیکونولی «رشد اجتماعی و فرهنگی» لازم است. اگر این اتفاق بیفتد میتوان رنسانس را در دهه آینده در این منطقه دید. رشد اجتماعی و فرهنگی وقتی در کنار استعداد ذاتی سیلیکون ولی یعنی فناوری و کارآفرینی قرار گیرد، میتواند به پولسازی بیسابقهای در میان شرکتهای فناوری بینجامد، بنابراین سیلیکون ولی با تغییر نگرش میتواند راه خود را ادامه دهد و همانطور که پیش از این با رایانهها و گوشیهای همراهش بشریت را تحت تأثیر قرار داد، در آینده نیز به همین روند ادامه دهد.
چشمانداز سیلیکون ولی در سال 2020
حالا بد نیست نگاهی به شکل ظاهری سیلیکون ولی در سال 2020 بیندازیم. تا آن زمان معماری این قطب بزرگ نوآوری جهان نسبت به یک دهه پیش از آن تغییر میکند. گالریهای هنری، سالنهای تئاتر، بوتیکهای چشمنواز، رستورانهای رنگارنگ و هر مکان دیگری در سیلیکون ولی تا سال 2020 در قبضه دیدگاه چندفرهنگی خواهد بود.
تا آن زمان در هر گوشه سیلیکون ولی یک نوع موسیقی نواخته میشود تا سال 2020 فناوریهای حساس به موقعیتهای مکانی به ساکنان سیلیکون ولی اجازه خواهند داد تا بدانند چه افراد دیگری آنجا هستند. در نتیجه این رشد اجتماعی و فرهنگی است که آینده سیلیکونولی را رقم میزند. پول درآوردن شرکتهای حاضر در سیلیکونولی درصورتی ادامه پیدا خواهد کرد که این نوع رشد را برای خود بپذیرند.