سبقت تراکتورهای داخلی از خارجی

در عصر فراصنعتی، کشاورزی ایران هنوز از نظر مکانیزاسیون و ابزار صنعتی با مشکلاتی روبه‌روست. ورود نخستین تراکتور در سال 1308، سرآغازی برای تولید سالانه 10 هزار دستگاه تراکتور رومانیایی و همچنین ساخت و ایجاد کارخانه تراکتورسازی مسی فرگوسن در دهه 50 خورشیدی در ایران بود. این روند در دهه 60 به اوج رسید و تولید و توزیع گسترده تراکتور در سال‌های 61 تا 64 از سوی دولت را موجب شد. توزیع 120 هزار دستگاه تراکتور در طول 4 سال افزایش تولید و بهره‌وری تولید محصولات کشاورزی را در پی داشت اما در دهه‌های 70 و 80 روند تولید روبه کاهش گذاشت، به‌گونه‌ای که در سال‌های اخیر کشاورزان ناچار شدند به استفاده از تراکتورهای فرسوده و مستهلک قدیمی روی آورند. این موضوع پیامدهای نامطلوبی برای کشاورزان و کشاورزی ایران داشت و ضریب مکانیزاسیون کشاورزی را نیز کاهش داد. 

یکی دیگر از مشکلات مکــانیــزاسیـون کشـاورزی ایران، منطبق نبودن ترکیب تراکتورها و ماشین‌های کشاورزی موجود با ساختمان و بافت خاک، نوع محصولات، شرایط کشاورزی و اندازه زمین‌های بهره‌برداران است. در سال‌های اخیر با افزایش تحریم‌های اقتصادی، در ورود تکنولوژی و ماشین‌های کشاورزی به کشور در تنگنا بوده‌ایم و تولیدکنندگان داخلی به روش‌های مرسوم مهندسی معکوس و کپی‌کاری، سعی کردند تولید ماشین‌های کشاورزی را در داخل افزایش دهند. هرچند در تامین برخی قطعات و خدمات آن با مشکلاتی روبه‌رو هستند.

سفت شدن زمین‌های کشاورزی و نیاز به تراکتورهای سنگین

در هفته گذشته تراکتور سنگین ‌ای‌تی‌ام مدل 1500 با توان 150 اسب‌بخار در شرکت تراکتورسازی ایران رونمایی شد و محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی نیز در این آیین شرکت کرد. وزیر جهاد کشاورزی ساخت تراکتور سنگین ‌ای‌تی‌ام 1500 را ابتکار متخصصان ایرانی در تراکتورسازی تبریز دانست و گفت: شگفتی دیگری در صنعت تراکتور‌سازی کشور رقم خورد و ما را از واردات این محصول بی‌نیاز کرد. 

حجتی با اشاره به سفت و سخت شدن زمین‌های کشاورزی ایران، گفت: تراکتور سنگین ای‌تی‌‌ام 1500 توانایی شخم عمیق را دارد و این ظرفیت به کشاورزان برای افزایش تولید کمک قابل توجهی خواهد کرد. این محصول جدید در مقایسه با مشابه خارجی آن به‌مراتب بهتر و دارای مزیت بیشتر است و هزینه‌های تولید را در کشور کاهش می‌دهد. وی ادامه داد: کمباین‌ها و تراکتورهای کشور با خطوط اعتباری ایجاد شده در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد و پیش‌خرید می‌شود. در سال‌جاری 14 هزار دنباله‌بند توسط کشاورزان خریداری شده است.

تراکتور ‌ای‌تی‌ام با 150 قوه اسب‌بخار

سلیم عباسی، معاون بازرگانی شرکت تراکتورسازی ایران، در گفت‌وگو با «فرصت امروز»، درخصوص ساخت تراکتور سنگین‌ ای‌تی‌ام 1500 توسط این شرکت، اظهار می‌کند: تا پیش از این شرکت تراکتورسازی ایران تراکتورهایی تا توان 110 اسب‌بخار تولید می‌کرد اما اکنون تولید تراکتورهای سنگین را نیز در برنامه دارد. تراکتور ‌ای‌تی‌ام مدل 1500 دارای توان 150 اسب‌بخار است که تا پیش از این وارد می‌شد. وی ادامه می‌دهد: در دو سه سال اخیر با محدودیت‌هایی در واردات این ماشین‌ها روبه‌رو شده‌ایم و از سوی دیگر نیاز کشور به تراکتورهای سنگین نیز بیشتر شده است. بر همین اساس مهندسان و محققان شرکت تراکتورسازی ایران با توجه به نیاز کشاورزان به تراکتور با قوه 150 اسب‌بخار، سعی کردند آن را در داخل تولید کنند و سرانجام موفق به این کار بزرگ شدند.

تولید انبوه تراکتورهای سنگین تا تابستان آینده

معاون بازرگانی شرکت تراکتورسازی ایران، از تولید انبوه تراکتورهای سنگین ‌ای‌تی‌ام 1500 در سال 94 خبر می‌دهد و می‌افزاید: تا مردادماه 94 این محصول به تولید انبوه رسیده و در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد. وی کیفیت این تراکتورها را مناسب ارزیابی و اظهار می‌کند: این محصول از نظر کیفیت قابل رقابت با تولیدات خارجی است. موتور آن ساخت شرکت تراکتورسازی ایران و زیر نظر شرکت پرکینز انگلستان است. گیربکس آن نیز ساخت داخل و مطابق تکنولوژی روز دنیاست. وی ادامه می‌دهد: تنها برخی قسمت‌های تراکتورهای سنگین‌ ای‌تی‌ام 1500 مانند دنده به‌روز و دیجیتالی نیست. البته در سال‌های گذشته تراکتورهای سبک را به این شیوه تولید کردیم اما مورد استقبال کشاورزان قرار نگرفت و نتوانستند با آن کار کنند. شنیده‌ها حاکی از آن است که قیمت تراکتورهای سنگین‌ ای‌تی‌ام مدل 1500، حدود 200 میلیون تومان برآورد شده اما عباسی در این باره می‌گوید: قیمت محصول هنوز نهایی نشده و سازمان حمایت باید قیمت نهایی را تعیین کند.

سازندگان داخلی نیازمند حمایت

علی عباس‌زاده، مدیراجرایی انجمن تولیدکنندگان تراکتور، کمباین، ماشین‌ها، ادوات و تجهیزات کشاورزی نیز ساخت تراکتور سنگین در کشور را گام بسیار مناسبی ارزیابی می‌کند و به «فرصت امروز» می‌گوید: این یکی از نیازهای کشاورزی کشور بود که شرکت تراکتورسازی ایران از مدت‌ها پیش در پی دستیابی به آن بود. این کار یک سرمایه ملی است و نه‌تنها سازندگان آن باید تشویق شوند بلکه همه باید از آنها حمایت کنیم.

وی تصریح می‌کند: در شرایطی قرار گرفته‌ایم که وضعیت اقتصادی مناسبی حاکم نیست و کارخانه‌های تولیدی و صنعتی با دشواری و سختی‌های فراوان کار می‌کنند. تولیدکنندگان ما در شرایط برابر کار نمی‌کنند بنابراین شاید تولید محصولی در ابتدا با مشکلاتی همراه باشد اما به‌تدریج سازندگان ایرادها را برطرف می‌کنند. صالحی ادامه می‌دهد: در زمین‌های بزرگ، نیاز به تراکتورهای با توان بالا داریم و ماشین‌های کوچک و متوسط دیگر پاسخگو نیستند. در ساخت تراکتورهای سنگین باید به هزینه‌های سوخت، مسائل زیست‌محیطی و افزایش راندمان نیز توجه کرد. البته نیاز کشور به تراکتورهای سنگین به دلیل کوچک بودن زمین‌های کشاورزی، محدود است و تولید این‌گونه ماشین‌ها تقریبا صرفه اقتصادی برای سازندگان ندارد.

کیفیت تراکتورهای داخلی افتضاح است

حمیدرضا نامی، مدیرعامل شرکت سام‌آرین ماشین (ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی)، با اشاره به کمبود تراکتورهای سنگین در کشور، می‌گوید: خلأ تراکتورهای با توان 160 تا 200 اسب‌بخار در کشور محسوس است. در سال‌های اخیر که با تحریم‌های اقتصادی مواجه بوده‌ایم بسیاری از کشاورزان به استفاده از تراکتورهای فرسوده و مستهلک روی آوردند. قیمت تراکتورهای جدید نیز نجومی شده و کشاورزان توان خرید ندارند.  وی در گفت‌وگو با «فرصت امروز»، به کیفیت تراکتورهای ساخت داخل اشاره و اظهار می‌کند: تجربه نشان داده که ماشین‌های کشاورزی داخلی از کیفیت مناسب برخوردار نیستند اما اگر براساس گفته مسئولان شرکت تراکتورسازی ایران، تراکتورهای‌ ای‌تی‌ام 1500 دارای کیفیت برابر با رقبای خارجی باشند، بازار کشاورزی ایران را شدیدا زیر تاثیر خود قرار خواهند داد. 

ایــن کــارشنـاس ادوات کشاورزی می‌گوید: در شرایط کنونی کشاورزان چاره‌ای جز استفاده از تولیدات داخلی ندارند درحالی‌که کیفیت ماشین‌ها و ادوات تولید داخل افتضاح است. البته یکی از دلایل آن وجود تحریم‌ها و نبود قطعات و خدمات است. اما درمجموع اگر کیفیت تولیدات داخل افزایش یابد، مفید بوده و موجب رونق تولید محصولات کشاورزی نیز خواهد شد.