رویکرد شخصیتی و رویکرد رفتاری

همانطور که گفته شد برخی محققان، ویژگی‌های خودکارآفرینان را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار داده‌اند. مدل‌های توسعه‌یافته توسط این محققان به دنبال یافتن پاسخ به این پرسش است که چرا و چگونه یک فرد، کارآفرین می‌شود.

 این مدل‌ها البته انواع مختلفی هستند که دو رویکرد اصلی غیراقتصادی آنها عبارتند از رویکرد ویژگی‌ها (شخصیتی) و رویکرد رفتاری. در رویکرد ویژگی‌ها، بیشتر تحقیقات در جست‌وجوی تعیین عوامل روان‌شناختی و شخصیتی کارآفرینان است. 

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که در این رویکرد مورد اشاره قرار گرفته‌اند عبارتند از: نیاز به توفیق یا توفیق‌طلبی (که عبارت است از تمایل به انجام کار در استانداردهای عالی جهت موفقیت در موقعیت‌های رقابتی)، تمایل به مخاطره‌پذیری، نیاز به استقلال، خلاقیت، اعتماد به نفس، انرژی و پشتکار و تحمل ابهام (به این معنا که کارآفرینان بدون اینکه احساس تهدید یا ناراحتی کنند، قادرند با شرایط و اطلاعات مبهم و ناقص روبه‌رو شوند و ضمن رفع ابهام، آنها را به نفع خود تغییر دهند، در واقع ابهام سبب انگیزش می‌شود).

در رویکرد رفتاری، عملکرد کارآفرین مورد توجه قرار می‌گیرد. در واقع رویکرد رفتاری دربرگیرنده رویکرد شخصیتی نیز هست، اما غیر از ویژگی‌های شخصیتی، ویژگی‌های دیگری نیز مورد بررسی قرار می‌گیرند که دکتر احمدپور داریانی در کتاب خود (کارآفرینی؛ تعاریف، نظریات، الگوها) این ویژگی‌ها را در دو دسته بیان و تشریح کرده‌اند: ویژگی‌های مرتبط با سابقه و ویژگی‌های تجربی.

برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های مرتبط با سابقه عبارتند از: شرایط کودکی، تحصیلات، سن و قرار نگرفتن در پایگاه اجتماعی. برخی از ویژگی‌های تجربی نیز عبارتند از: تجربه کاری، نارضایتی از شغل قبلی و الگوی نقش. در اینجا قسمت‌هایی از مطالب و توضیحاتی در ارتباط با برخی از این ویژگی‌ها، عینا از کتاب مذکور آورده شده است:

شرایط کودکی: همه اذعان دارند که تجربیات کودکی تأثیرات بسزایی در زندگی آینده فرد دارد. به همین جهت است که مطالعات درخصوص شرایط کودکی در ابعاد مختلف صورت گرفته است. 

یکی از این ابعاد، جدایی یا فوت والدین است. مطالعات نشان داده است که 37 درصد از کارآفرینان در سنین زیر 16 سالگی یکی از والدین خود را 

از دست داده‌اند.  مطالعاتی که در سطحی وسیع در سال 1986 توسط «دوید اسلیور» صورت گرفت نشان داد که 74 درصد از کارآفرینان در دوران کودکی خود وقایع حساسی همچون فقر، عدم‌امنیت، مرگ والدین یا جدایی آنان را تجربه کرده‌اند.

ادامه دارد...