رازهایی برای ورود به باشگاه پرفروش‌ها

صنعت فیلمسازی در هر کشور تا حد زیادی از سلایق و خواست‌های اجتماعی تبعیت می‌کند، درواقع طیف گسترده‌ای از فیلم‌های هر کشور را می‌توان در ژانر عامه‌پسند طبقه‌بندی کرد؛ ژانری که مخاطبانی بیشتر و گیشه‌ای تضمین شده‌تر از سایر فیلم‌ها خواهد داشت. بنابراین بسیاری از فیلم‌های عامه‌پسند بنابر سلایق فرهنگی، دینی و مسائل مهم در هر کشور ساخته شده و خصایصی ویژه دارند. با این وجود نمی‌توان برخی مولفه‌های کلیدی تاثیر‌گذار بر فروش فیلم‌ها را نادیده گرفت؛ مولفه‌هایی که نه فقط برای تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران سینما، بلکه برای مخاطبان نیز مهم است.

پوسترهایی که توجه جلب می‌کنند

متیو کاریتر، پژوهشگر و طراح پوستر مشهور اهل سیدنی، معتقد است طراحی پوستر مناسب برای فیلم از ابتدایی‌ترین گام‌ها برای فروش بالای فیلم است. وی معتقد است بسیاری از فیلم‌ها به سبب تبلیغات ضعیف و نقص در پوسترها عملا فروش خود را به شکلی ناخواسته کاهش می‌دهند:

جلب توجه، بدون اغراق: متاسفانه بسیاری از طراحان پوستر برای جلب نظر مخاطب از زرق و برق‌های بی‌مورد، المان‌های تصنعی و طراحی‌های زننده استفاده می‌کنند. شاید طراحی‌های اغراق‌آمیز برای فیلم‌های تخیلی و فیلم‌های قشر نوجوان جالب توجه باشد. اما طراحی پوستر برای فیلم‌های مختلف نیاز به دقت و مهارت بالایی دارد.

وقتی تصاویر سخن می‌گویند: اشتباه رایج بین بسیاری از گرافیست‌های جوان به کار بستن کلمات و جملات پرتعداد در پوستر برای نشان دادن اهمیت تماشای فیلم است. این در حالی‌است که استفاده از تصاویر کلیدی فیلم و انتقال پیام از طریق تصاویر بیش از هر چیز بر مخاطب تاثیر مثبت دارد.

از حواشی تا جنجال‌ها

دیوید بوردول، نویسنده و پژوهشگر، در کتاب اخیر خود به نکاتی جالب اشاره می‌کند. او معتقد است برخی کارگردانان هوادارانی وفادار دارند که اغلب فروش بالای فیلم آنها در گیشه را تضمین می‌کنند. این مسئله در خصوص بسیاری از بازیگران که با اصطلاح بازیگران پول‌ساز یا جریان ساز نیز شناخته می‌شوند، صدق می‌کند. از سوی دیگر یکی از مشکلات در ساخت برخی فیلم‌ها به بلاتکلیفی داستان، پایان‌بندی، نوع روایت و مواردی مشابه در فیلم بازمی‌گردد.

آقای بوردول معتقد است برخی فیلمسازان خواسته و ناخواسته در دام ژست «منتقدپسندی» گیر می‌افتند، در حالی‌که به‌طور قلبی تلاش دارند فیلمی عامه‌پسند‌تر خلق کنند، در نتیجه برای راضی نگه داشتن هر دو طیف منتقد و مخاطب عام ، فیلم‌هایی می‌سازند که وضعیتی نامشخص دارند. در بخشی دیگر از این کتاب به حواشی و جریاناتی که روند فروش فیلم را تضمین می‌کنند اشاره شده، حواشی رایجی مثل مشکلات اکران، مسائل سیاسی، اجتماعی و. . . به تیتر شدن فیلم‌ها در رسانه‌ها و در نتیجه مشتاق‌تر شدن مخاطب برای تماشای فیلم کمک می‌کند.

داستان‌های پرطرفدار

مایکل هوگو، نویسنده و مدرس دانشگاه که سابقه همکاری با استودیو‌های معتبر فیلمسازی همچون سونی و کلمبیا را در کارنامه دارد، معتقد است که یکی از نقاط قوت که فروش بالای فیلم‌ها را تضمین می‌کند، داستان و نوع روایت داستانی است. از دید آقای هوگو چند نکته اساسی در بخش داستانی وجود دارد که مرز و فرهنگ نمی‌شناسد و در صورت رعایت صحیح و ایده‌آل این نکات، فیلمی پرفروش خواهیم داشت:

فیلمنامه‌های قهرمان محور: تجربه نشان داده فیلم‌های قهرمان‌محور و خوش‌ساخت اغلب پرفروش خواهند بود، درواقع از روزی که نخستین فیلم جهان بر پرده سینما اکران شد میل و اشتیاق مخاطب برای دیدن یک قهرمان و حتی ابرقهرمان نیز ایجاد شد. بر این اساس، از مردعنکبوتی تا سوپرمن، از آزمون پرفروش بودن سربلند بیرون آمده‌اند، با وجود اینکه اغراق در قهرمان‌پروری یا کپی کردن از فیلمنامه‌های مطرح، اغلب نتایج منفی خواهد داشت، اما قهرمان‌سازی اصولی و براساس اندیشه و برنامه‌ریزی اغلب گیشه‌هایی پربار داشته است.

فیلمنامه‌های حماسی و تاریخی: این نوع فیلمنامه‌ها می‌توانند در دو صورت خوش درخشیده و پرفروش شوند: اگر براساس زندگی شخصیتی محبوب، پیچیده، اسرارآمیز و... نوشته شوند و اگر در زمانی اکران شوند که بی‌مناسبت با شرایط و تحولات پیش روی کشور اجتماع نباشند.

فیلمنامه‌های طنز: تجربه نشان داده ژانر کمدی اغلب در لیست پرمخاطب‌ترین‌ها قرار می‌گیرد و بی‌دلیل نیست در برنامه اکران سینماهای مختلف جهان ژانر کمدی در اکثر اوقات حضور خود را حفظ می‌کند.

فیلمنامه‌های اقتباسی یا دنباله‌دار: اگرچه گاهی برخی نویسندگان نسبت به ساخته شدن فیلم‌های اقتباسی از کتاب‌های‌شان نظر مثبتی ندارند، اما برخی نمونه‌های مثبت از این نوع فیلمنامه‌ها وجود دارد. فیلم جدید اتاق که براساس کتابی با همین نام ساخته شده، نمونه خوبی از اقتباس قابل قبول از یک کتاب پرفروش است. از سوی دیگر فیلم‌های دنباله‌دار مثل هری پاتر، جنگ ستارگان و... نیز اغلب اقبال خوبی در صف اکران خواهند داشت و این نشان می‌دهد مردم از فیلم‌های دنباله‌دار لذت می‌برند.