کنترل تورم، بخش مهمی از سیاستهای اقتصادی هر کشور است. تورم شرایطی اقتصادی است که با افزایش کلی قیمتها شناخته میشود. بر این اساس اغلب دولتها برای حفظ نرخ تورم از دو روش عمده سیاستهای مالی و پولی کمک میگیرند. دولتهای مختلفی با تورمهای کوتاهمدت یا بلندمدت درگیر هستند و تلاش دارند این تورم را کنترل کرده یا کاهش دهند. از میان کشورهای مختلف، نگاهی کوتاه به سیاستهای کنترل تورم در مالزی، پاکستان، هند و ونزوئلا خواهیم داشت.
مالزی
دولت مالزی برای کنترل تورم اقلام اساسی، از روشی بسیار کارآمد استفاده کرده؛ «کنترل شاخص تورم مصرف کننده». شاخص تورم مصرفکننده مفهومی است که دولت مالزی با محاسبه و در نظرگرفتن آن، گام موثری در کنترل تورم برداشته است. در یک تعریف کلی، شاخص تورم مصرفکننده با بررسی سبد کالای خانوادهها و پر مصرفترین محصولات به دست میآید. بر این اساس، دولت تلاش میکند با جایگزین کردن کالاهای ارزانتر در سبد کالای خانوادهها از بار حجم تورم در گردش بکاهد. برای مثال، زمانی که قیمت گوشت گاو وارداتی از استرالیا 20درصد افزایش یافت، دولت مالزی گوشت محلی و گوشت وارداتی از هند را با قیمت پایینتر در سبد کالای خانوادهها جایگزین کرد.
اما تکنیکهای کاهش تورم در مالزی به همینجا ختم نمیشود. یک تکنیک مفید دیگر در این کشور، تکنیک افزایش عرضه است. بر این اساس دولت سعی میکند با افزایش عرضه در یک بخش از بار تورم در آن بخش بکاهد. برای مثال، در سالهای گذشته، هزینههای بهداشتی و درمانی در مالزی بسیار بالا بود. دولت با سرمایهگذاری در بخش بهداشت و درمان و ساخت بیمارستانها و مراکز درمانی متعدد تلاش کرد تورم موجود در فضای بهداشت و درمان را کاهش دهد.
روش رایج دیگر در اقتصاد مالزی، حذف موانع تجاری است. تجارت در مالزی روزبهروز آسانتر میشود، کاهش هزینههای واردات و گمرک، حمایت دولت از پروژههای تجارت خارجی و کاهش مالیات واردات، به رشد اقتصاد و تجارت در مالزی کمک چشمگیری کرده است.
ونزوئلا
ونزوئلا و آرژانتین از لحاظ تورم اقتصادی شرایطی مشابه دارند.آمارهای نگرانکننده تورم در ونزوئلا نشان میدهد، رشد تورم در ونزوئلا به بیش از 65درصد رسیده است. یکی از مشکلات اساسی دولت ونزوئلا، وجود بازارهای سیاه متعدد در زمینه ارز و مبادلات ارزی است. به طوری که قیمت ارز در بازارهای رسمی ونزوئلا و بازارهای غیررسمی و سیاه این کشور در برخی موارد تا مرز 12 برابر تفاوت دارد. این بازار سیاه بهشدت روی تورم ارز موثر است و واردات ونزوئلا را هم تحت تاثیر قرار میدهد.
دولت ونزوئلا اخیرا تلاشهایی را برای مبارزه با بازار سیاه ارز آغاز کرده است. محکومیت به زندانهای طولانیمدت و پرداخت جریمههای سنگین برای فعالان در حیطه بازار سیاه ارز، از جمله اقدامات اخیر دولت ونزوئلا بوده است.
اما مشکل دیگر دولت ونزوئلا، تامین کالاهای اساسی مردم است. قیمت کالاهای اساسی در فروشگاهها بهشدت متغیر و بیثبات است و همین امر سبب شده شهروندان ونزوئلا نسبت به عدم وجود نرخهای دولتی و تثبیت شده در فروشگاهها معترض باشند. دولت ونزوئلا در حال تدوین مصوباتی برای کنترل قیمت کالاهای اساسی مردم است.
پاکستان و هند
دولت پاکستان در سالهای اخیر با مشکلات اقتصادی متعددی، از جمله افزایش نرخ بیکاری، افزایش فساد اداری و رشد تورم روبهرو بوده است. کسری بودجه دولت پاکستان نیز از مشکلاتی است که به تازگی گریبانگیر اقتصاد پاکستان بوده است. یکی از گامهای پاکستان برای مقابله با مشکلات مالی، تجدیدنظر در سیستم مالیات بوده است. در سال گذشته میلادی نسبت مالیات مستقیم به کل درآمد مالیاتی در پاکستان 35/3 درصد بوده است.
سیستم مالیاتگیری غیرمستقیم به جای سیستم اخذ مالیات مستقیم میتواند بر تصحیح این روند موثر باشد. گام دیگر این کشور، تغییر در سیستم تولیدات داخلی و بخش صنعت کشور بوده است. رکود در بخش صنعتی پاکستان تاثیر مستقیمی بر تورم این کشور وارد میکند.
مشکل دیگر پاکستان، تمرکز بیش از حد دولت بر بخش کشاورزی و دام برای مصرف داخلی و عدم سرمایهگذاری در بخش خارجی بوده است. پاکستان تلاش دارد، از طریق افزایش تجارت خارجی، کالاهای اساسی کشورش را تامین و از بار تورم روی قدرت خرید شهروندان پاکستانی بکاهد.
کنترل چاپ اسکناس راهکار دیگری است که مدتی است دولت پاکستان برای تحقق آن تلاش میکند. در سالهای گذشته، چاپ و تکثیر بیمحابا و بدون کنترل اسکناس باعث آشفتگیهایی در بازار مبادلات پولی پاکستان شده بود.
دولت هند برای کنترل تورم در کشورش تلاش کرد، قیمت سوخت را در کشور مهار کند. از سال 2008 میلادی و با افزایش بیسابقه قیمت سوخت در هند، تورم نیز به شکل غیرقابل کنترلی بالاتر رفت. دولت هند با اقدامات اساسی، مثل هدفمند کردن یارانهها، کنترل قیمت سوخت و کاهش هزینههای دولت تلاش میکند از سقوط بهمن تورمی که احتمال میرود، سال آینده میلادی، بر اقتصاد هند تحمیل شود، جلوگیری کند.