دمیدن روح تازه در کالبد نیمه‌جان صنعت ICT

هفته گذشته سرانجام بعد از چندین ماه گفت‌وگو، تحریم‌های هسته‌ای علیه کشورمان لغو شد که به گفته کارشناسان می‌تواند فصل جدیدی را در روند توسعه حوزه فناوری ایران و بخش‌های مرتبط با آن بگشاید. دو روز پیش نیز وزیر ارتباطات کشورمان بر لزوم توجه بیشتر به حوزه ICT تأکید کرد و گفت: «تأکید و تمرکز بیشتر در حوزه ICT و اتخاذ یک نگاه تلفیقی (بومی‌سازی در کنار ورود تکنولوژی) می‌تواند در مسیر آینده مؤثر باشد و پیامدهای مثبت و سازنده‌ای را در ساختار اقتصادی کشور، رقم زند. باید همراه توجه به ظرفیت‌های بسیار توانمند بومی و ملی از ورود و انتقال فناوری‌های جدید حوزه ICTبه کشور، استقبال کنیم و سعی در بومی‌سازی فناوری‌ها داشته باشیم تا فرصت شکل‌گیری و توجه بیشتر به ایده‌هایی که در راستای فناوری‌های روز هستند، در بین فعالان و نخبگان کشور، در عرصه‌های علمی، تخصصی و دانشگاهی فراهم شود.»

محمود واعظی افزود: «بی‌شک بومی‌سازی و تجاری‌سازی محصولات و فناوری‌های داخلی در راستای پیشرفت‌های جهانی و استفاده از دانش و تکنولوژی به روز دنیا می‌تواند زمینه حضور پررنگ ایران را در بازارهای منطقه‌ای و جهانی فراهم ساخته و در شکل‌گیری فضای کسب‌و‌کار و اشتغال برای جوانان فارغ‌التحصیل و علاقه‌مند این حوزه و همچنین، رفاه و آسایش بیشتر مردم، مؤثر باشد. ازسویی، بازگشت به سیستم بانکی بین‌المللی و جذب منابع و سرمایه‌های خارجی می‌تواند فرصت حضور رقبای داخلی و خارجی و برون‌رفت از نگاه انحصارگرایانه را در سرمایه‌گذاری حوزه ICTفراهم کرده و در کنار آن فرصت حضور در بازار‌های بین‌المللی را برای ما ایجاد کند. اما از سوی دیگر برخی فعالان ICT از تهدیدها و چالش‌های احتمالی لغو تحریم‌ها می‌گویند و معتقدند که اگر مدیریت و تدابیر مناسبی در حوزه ارتباطات اندیشیده نشود می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای این بخش به‌همراه داشته باشد.»

این درحالی است که برخی فعالان و کارشناسان این بخش از لغو تحریم‌ها هراسان هستند و معتقدند حذف برخی محدودیت‌ها می‌تواند صنعت داخلی را به انزوا بکشاند. مرتضی روزشاد یکی از تولیدکنندگان تجهیزات مخابراتی در این‌باره به «فرصت امروز» گفت: لغو تحریم‌ها هم می‌تواند صنعت ما را توسعه دهد و هم آن را به زیر بکشاند. به همین دلیل باید هم بخش‌خصوصی و هم بخش دولتی آفت‌های لغو تحریم‌ها را شناسایی کند و آنها را با کمک هم از بین ببرند.

وی درباره نگرانی‌های بخش‌خصوصی به‌ویژه فعالان حوزه مخابرات اظهار کرد: نگرانی این بخش از جایگزین شدن شرکت‌های خارجی به جای داخلی‌ها است که این می‌تواند وضعیت صنعت ما را از این هم خراب‌تر کند. این تولیدکننده افزود: به تازگی دولت فشارهایی را بر اپراتور‌ها و دیگر بخش‌های مخابراتی کشور آورده است تا در شبکه خود از تجهیزات مخابراتی ساخت داخل استفاده کنند اما اگر بعد از لغو تحریم‌ها این فشار‌ها رفع شود مسلما صنعت نیمه‌جان مخابراتی کشور از پا در خواهد آمد. 

روزشاد در پاسخ به این سوال که لغو تحریم‌ها چه مزایایی می‌تواند برای صنعت مخابرات ما داشته باشد؟ گفت: بخش‌های فعال در این صنعت می‌توانند مواد اولیه بهتر و ارزانتری را از خارج کشور وارد کنند و از سوی دیگر با خرید دستگاه‌های روز دنیا، کیفیت خروجی کارخانه‌ها را بهبود بخشند. وی افزود: اگر اپراتورها و دیگر بخش‌های ارائه‌دهنده خدمات مخابراتی، سرویس‌هایی مطابق با تحولات روز دنیا در اختیار مشترکان خود قرار دهند صنعت داخلی نیز مجبور می‌شود که برای زنده‌ماندن به طرف تولید تجهیزات پیشرفته‌تر سوق پیدا کند که همین امر صنعت ارتباطی کشور را ارتقا می‌دهد. 

این تولید‌کننده بااشاره به اینکه در حالت کلی لغو تحریم‌ها دلخوشی‌های زیادی را برای فعالان و سازندگان تجهیزات مخابراتی به وجود آورده است، گفت: در حال حاضر بیشتر کارخانه‌ها و کارگاه‌های تولیدات مخابراتی تعطیل یا نیمه‌تعطیل هستند و لغو تحریم‌ها امید‌های تازه‌ای را برای رونق بخشیدن به این صنعت به وجود آورده است که امیدواریم با مدیریت مناسب این دلخوشی‌ها به واقعیت تبدیل شود.

در حالی که تنها چند روز از لغو تحریم‌ها می‌گذرد، خبرها حکایت از آن دارند که چند شرکت چینی و اروپایی برای امضای قرارداد در بخش‌های مختلف ICT با کشورمان وارد مذاکرات شده‌اند. به عنوان مثال دو روز پیش با ورود رئیس‌جمهور چین به کشورمان، 17 سند همکاری در بخش‌های مختلف بین مسئولان دو کشور به امضا رسیدکه یکی از این اسناد در زمینه ارتباطات و فناوری اطلاعات بوده است.

علی پورذاکری کارشناس فناوری اطلاعات در این‌باره به «فرصت امروز» گفت: قرارداد‌هایی که در بخش‌های مختلف صنعتی بین کشور‌ها امضا می‌شود به این معنی نیست که می‌تواند صنایع را فلج کند بلکه می‌تواند باعث توسعه صنایع شود. وی افزود: در حال حاضر صنعتی‌ترین کشور‌های جهان هم با یکدیگر و حتی کشورهای ضعیف‌تر از خود قراردادهایی امضا می‌کنند تا از آنها واردات داشته باشند و هیچ مشکلی در صنایع آنها صورت نمی‌گیرد. 

پورذاکری اظهار کرد: هیچ کشوری در همه بخش‌های خود، بی‌نیاز از کشورهای دیگر نیست و ایران هم از این قضیه مستثنی نیست. به گفته این کارشناس، اگر واردات و قراردادهای امضاشده در مسیر توسعه صنایع مختلف کشور باشد می‌تواند وضعیت تولیدکنندگان داخلی را بهبود بخشد و چراغ کارخانجات ورشکسته را دوباره روشن کند.

* ارتباط با کارشناس: anoosh.m1986@gmail.com