حلقه مالیات گریزها تنگ تر می‌شود

رئیس سازمان امور مالیاتی امسال را سال سرنوشت‌سازی برای نظام مالیاتی نامیده است؛ سالی که قرار است در ایران 86 هزار میلیارد تومان درآمد از ناحیه مالیات داشته باشد.

پیش‌بینی رشد 20 هزار میلیارد تومانی درآمدهای مالیاتی در حالی مطرح شده است که ایران در سال‌های اخیر با رکود فراگیری مواجه شده و فعالیت‌های اقتصادی بخش‌های مختلف دچار زیان‌دهی است؛ بنابراین این دغدغه وجود دارد که با وجود رکود اقتصادی، پیش‌بینی‌های دولت از درآمدهای مالیاتی محقق نشود، همچنان که در سال 94 هم پیش‌بینی دولت درآمد مالیاتی 74 هزار میلیارد تومانی بود، اما در نهایت به دلیل زمینه‌های نامناسب اقتصادی تنها 66‌هزار میلیارد تومان از این پیش‌بینی محقق شد. اما در این میان نباید نقش سازمان‌ها و بنیادهایی را فراموش کرد که با حضور پر رنگ در تولید ناخالص ملی کشور، از دایره پرداخت مالیات خارج هستند.

فرهنگ مالیات ندادن

برخی کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که اقتصاد کشور ظرفیت آن را دارد که به اندازه 20 درصد تولید ناخالص داخلی خود مالیات اخذ کند اما تنها 7درصداز تولید ناخالص داخلی مالیات اخذ می‌شود.

یک تحقیق منتشر شده از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد که در ایران 200 هزار میلیارد تومان فرار و معافیت مالیاتی وجود دارد؛ رقمی که در صورت برنامه‌ریزی و پاسخگو کردن بخش‌های مربوطه می‌تواند به یک درآمد سرشار دوشادوش، بلکه پیشاپیش درآمدهای نفتی تبدیل شود.

اما به دلیل زمینه‌های نامناسب فرهنگی در پرداخت مالیات و سازوکارهای غلط مالیات ستانی، بخش مهمی از کسانی که باید در دایره پرداخت مالیات باشند از آن خارج هستند و به همین دلیل کشور از یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی خود محروم شده است.

آنها که مالیات گریزی را هنر می‌دانند

محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور در اجلاس سراسری مدیران مالیاتی کشور با انتقاد از مالیات گریزان گفت: مالیات‌گریزی در کشور وجود دارد و عده‌ای فرار مالیاتی را یک هنر می‌دانند.

وی افزود: متأسفانه درکشور فرهنگ مالیات گریزی وجود دارد و هنر شما این است که با رعایت عدالت، قاطعانه مالیات را وصول کنید.

معاون رئیس‌جمهوری رشد وصول مالیات در دو ماهه نخست امسال نسبت به دوره مشابه سال قبل را افتخار‌آفرین دانست و افزود: تامین هزینه‌های کشور به تلاش کارکنان مالیاتی بستگی دارد و دولت نیز باید ابزارها، امکانات و منابع مورد نیاز را در اختیار سازمان قرار دهد تا بتواند نسبت ۱۰ درصدی مالیات به تولید ناخالص داخلی پیش‌بینی شده در قانون برنامه ششم را محقق سازد.

نوبخت با اشاره به رابطه مالیات ستانی و رکود حاکم بر اقتصاد کشور تأکید کرد: اقتصاد کشور در حال خروج از رکود است، با توجه به شرایط رونق اقتصاد، باید به سمتی برویم که سهم مالیات‌ها از بودجه افزایش یابد، البته نه از محل افزایش نرخ‌ها و فشار بیشتر بر مودیان موجود، بلکه با شناسایی آن بخش از اقتصاد که هم‌اکنون از مالیات مستثنا یا معاف است، یا ما از آن مغفول مانده‌ایم.

سخنگوی دولت اظهارداشت: کار در دستگاه مالیاتی، کار سختی است از آن جهت که هم شما باید قاطعانه مالیات اخذ کنید و هم عادلانه و همین امر باعث می‌شود کار شما سخت باشد و همچنین باید مراقبت کنید محبوبیت و اعتبار سازمان به واسطه مالیات‌ستانی خدشه دار نشود.

اهمیت رشد زیرساخت‌های اطلاعاتی برای دریافت مالیات

ابوذر ندیمی، کارشناس اقتصادی و عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره به «فرصت امروز» گفت: یکی از دلایل مهم مالیات گریزی، نبود سامانه جامع اطلاعاتی از خلق پول و ثروت در کشور است. وجود چنین سامانه اطلاعاتی می‌تواند کمک کند تا سازمان امور مالیاتی اشراف کامل بر همه بخش‌ها داشته باشد و از مالیات‌گریزی جلوگیری کند.

وی افزود: رسیدن به چنین سامانه‌ای به سادگی امکان‌پذیر نیست، چرا که بخش‌های مختلف و صنوف در مقابل اینکه اطلاعات کسب‌و‌کارشان را به درستی در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار دهند مقاومت می‌کنند. باید فرهنگ پرداخت مالیات در کشور تقویت شود و صنوف را به سمتی ببریم که در این باره به رشد فرهنگی برسند.

ندیمی تأکید کرد: البته مسئله تنها فرهنگ نیست، از نظر سخت‌افزاری هم باید شرایطی فراهم شود که مودیان مالیاتی به سادگی به اطلاعات دسترسی یابند. یکی از راه‌های تحقق چنین شرایطی گسترش سیستم‌های دریافت و پرداخت‌های الکترونیکی است.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس قاچاق کالا را یکی از دلایل گسترش مالیات گریزی در کشور نام برد و گفت: سیستم گسترده قاچاق کالا و ضعف نظارت گمرک دربرابر ورود کالاهای قاچاق موجب شده است که این بخش از اقتصاد کشور از حوزه نظارت مالیاتی خارج شوند. قاچاق کالا یک اقتصاد گسترده اما زیرزمینی است که بخش مهمی از اقتصاد کشور را در اختیار خود دارد و با این وجود به دلیل ضعف عملکرد دستگاه‌ها، از پرداخت مالیات هم طفره می‌رود.

ارتباط با نویسنده : nasim64najafi@gmail.com