جوسازی واردکنندگان کود و سم علیه جهاد کشاورزی

به گفته بسیاری از کارشناسان، مصرف بی‌رویه کود و سم شیمیایی در زمین‌های کشاورزی ایران بسیار رواج دارد. این در حالی است که کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته، در دهه‌های اخیر از مصرف کود و سم شیمیایی کاسته‌اند و به تولید محصولات کشاورزی سالم و ارگانیک روی آورده‌اند. 

مصرف بی‌رویه در کنار واردات بی‌حساب و کتاب این نوع نهاده‌های کشاورزی، استفاده بیشتر آن را در کشور چنان ضرورت بخشیده که براساس آمارهای اعلام شده از سوی سازمان بازرسی، بیش از چهار هزار فروشگاه غیر‌مجاز کود و سم در کنار فروشگاه‌های مجاز، فعالیت می‌کنند. این آمارها نشان می‌دهد واردات این نهاده‌های کشاورزی تا چه میزان بی‌حساب و کتاب است و کشاورزی نیمه‌جان ایران با ادامه این روند روبه نابودی و مرگ می‌رود. 

عملکرد نامناسب ترویج مایه شرمندگی است

حسین‌علی عظیمی، مشاور وزیر کشاورزی در امور آب و خاک در این زمینه به «فرصت‌امروز» می‌گوید: میزان بالای مصرف کود و سم در کشور نشان می‌دهد که ترویج‌ها تاکنون موثر و کافی نبوده و این مایه شرمندگی وزارت کشاورزی در طول سال‌های اخیر است. نتوانستیم این موضوع را به‌خوبی ترویج کنیم و به کشاورز بگوییم کدام نوع سم و کود را به چه میزان باید مصرف کند. کودهای شیمیایی که از دهه‌های گذشته مورد استفاده قرار گرفته موجب سفت شدن خاک و از بین رفتن آن شده است که مصرف زیاد آب را نیز در پی دارد. 

وی می‌افزاید: وزارت کشاورزی در حال بررسی و پیگیری این موضوع است تا بتواند با کمک کارشناسان، مشکل خاک و فرسایش آن را به کمترین میزان برساند و اصطلاحا آن را برگرداند. در این زمینه گزارش‌هایی از نهادهای مستقل به وزارتخانه به‌صورت طرح‌های اولیه ارائه شده است. 

مشاور آب و خاک وزیر درخصوص ادعای واردکنندگان کود و سم مبنی بر اینکه وزارت کشاورزی اجازه واردات محصولات جدید به کشور را نمی‌دهد، تصریح می‌کند: درِ وزارتخانه روی کسی بسته نیست و اگر کارشناسان و تصمیم‌گیران در آزمایشگاه‌ها پس از بررسی‌های لازم قانع شوند که سم و کودی به سود کشاورزی کشور است، بی‌تردید اجازه واردات آن را خواهد داد. وزارتخانه که مصرف کود و سم ندارد و این کشاورزان هستند که باید از آن استفاده کنند. اگر آنها به این باور برسند که منافع‌شان در نظر گرفته شده، وزارتخانه هم برای واردات مشکلی ندارد. البته به شرط اینکه همان محصول در کشور تولید نداشته باشد. 

واردکنندگان نگاه تجاری دارند

وی بـه سـودجـویـی و منفعت‌طلبی برخی واردکنندگان اشـاره و اظـهـار می‌کند: واردکنندگان با داشتن روحیه و نگاه تجاری، همواره منافع خود را به منافع کشاورز و منافع ملی ترجیح می‌دهند. در زمینه کود و سم نیز چنین است و آنها به منافع کشاورزی و کشاورزان اهمیت چندانی نمی‌دهند. این نگاه و قدرت مالی واردکنندگان در بدنه دولت نیز نفوذ دارد و در تصمیم‌های برخی تصمیم‌سازان ما اثر می‌گذارد. 

عظیمی این ادعاها را جوسازی واردکنندگان مقابل وزارت کشاورزی می‌داند و می‌افزاید: با این ادعاها و سخنان می‌خواهند جلوی وزارتخانه‌ای را که مقابل واردات بی‌رویه و بی‌حساب و کتاب ایستاده است، بگیرند و به مسئولان مربوطه فشار بیاورند. در این زمینه رسانه‌ها می‌توانند به منافع ملی کمک کنند و از وابسته شدن بیشتر کشور به نهاده‌ها و محصولات کشاورزی جلوگیری کنند. 

واردات نهاده‌های کشاورزی، چشم اسفندیار دولت

واردات نهاده‌های کشاورزی و دامی دیگر به چشم اسفندیار دولت‌ها و به‌ویژه وزرای جهاد کشاورزی و صنعت تبدیل شده است تا جایی که پای برخی از وزرا برای پاسخگویی به مجلس نیز کشیده شد. شمسعلی هادیزاده معلم، رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران، این موضوع را داستانی می‌داند که گویا سر درازی دارد. وی می‌گوید: تولید، مصرف و واردات سم و کود در کشور، هیچ تعریف خاصی ندارد. 

وی ادامه می‌دهد: افزون بر این کیفیت و کمیت این نوع نهاده‌ها نیز اصلا مناسب نبوده و به کشاورزی و منابع آب و خاک ما آسیب‌های فراوانی وارد کرده است. تولید یا واردات سم و کود باید از نظر کیفیت و کمیت برای کشاورزی و نوع خاک زمین‌ها تعریف شود و با توجه به نیاز‌سنجی‌هایی که از طریق آمایش سرزمین انجام می‌شود، مورد مصرف قرار گیرد. 

مشاوران به وزیر مشاوره درست بدهند

رییس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران، تصریح می‌کند: این موضوع در کشور انجام نمی‌شود و نوع و حتی میزان مصرف را نیز واردکنندگان تعیین می‌کنند. آنها با توجه به منافع خود، هر سم و کودی که سود بیشتری برای‌شان داشته باشد، به هر میزان که بخواهند وارد می‌کنند. نه به منافع کشاورزان توجهی دارند و نه منافع ملی را در نظر می‌گیرند. 

وی می‌افزاید: به همین دلیل سم و کودها کارایی لازم را ندارند. وزارت کشاورزی باید بر کیفیت و همچنین میزان مصرف کود و سم نظارت کند و با به‌کارگیری مهندسان کشاورزی بیکار و همچنین بخش خصوصی به آمایش سرزمین بپردازد. این موضوع را مشاوران وزیر باید به او اعلام کنند اما شوربختانه، در وزارتخانه‌ها مشاوران معمولا طرح‌هایی که وزیر خوشش بیاید را مطرح می‌کنند نه موارد لازم را. معلم تاکید می‌کند: کشاورزی ایران، افزون بر نیاز به سرمایه و پول، دانش فنی می‌خواهد و باید علم و دانش را نیز به آن تزریق کرد. باید روی کشاورزی سرمایه‌گذاری و آن را دانش‌محور کنیم.