المپیک 2016 ریو نوشداروی خوبی برای اقتصاد متزلزل این روزهای برزیل نخواهد بود، اگر برزیلیها به تجربه برگزاری جام جهانی در سال 2010 توجه کنند. برخلاف پیشبینیهای دولت برزیلیها نتوانستند آنچنان که میخواستند در جذب 3/5 میلیارد بیننده تلویزیونی خوب عمل کنند. برزیل برای برگزاری جامجهانی نسبت به سایر میزبانهای جامجهانی بیشتر خرج کرد. اما با این حال تعداد گردشگران وارد شده به این کشور از روز بعد از پایان جامجهانی 2014 تا پایان همان سال در مقایسه با مدت مشابه سال پیش از آن بدون تغییر باقی ماند.
دادههای بانک مرکزی برزیل نشان میدهد سال گذشته میلادی در فاصله آگوست تا نوامبر میزان پولی که گردشگران خارجی در برزیل خرج کردند 17/4 کاهش یافت. برزیل از جمله کشورهایی است که از ریودوژانیرو گرفته تا جنگلهای آمازون جاذبههای گردشگری زیادی در آن یافت میشود. اما به همان اندازه هم مانع برای جذب گردشگر در آن وجود دارد. هزینههای بالا، خشونت، بازاریابی ضعیف و امکانات کم از جمله موانعی است که باعث میشود بسیاری از گردشگران ترجیح بدهند به جای دیگری سفر کنند.
به گفته یک کارشناس گردشگری، جامجهانی آنطور که انتظار میرفت نتوانست جذب توریست داشته باشد. برزیل 11 میلیارد دلار برای برگزاری جامجهانی هزینه کرد. طبق یک مطالعه که پیش از جامجهانی و با حمایت دولت برای نشان دادن منافع حاصل از برگزاری جامجهانی در این کشور انجام شد، بنا بود برگزاری این رویداد برزیل را بهتر به مردم جهان معرفی و تصویر شاد این کشور را تثبیت کند تا ظرفیتهای گردشگری این کشور تقویت شود، اما اینطور نشد.
کسبوکارهای دائمی
هیچ نشانی از ایجاد کسبوکارهای دائمی در برزیل وجود ندارد. سالوادور سالادینو، رئیس سازمان Incoming Travel برزیل که به آژانسهای مسافرتی این کشور خدمات میدهد، دراینباره میگوید: «جامجهانی سود زیادی برای اقتصاد برزیل ایجاد کرد، اما کسبوکار دائمی بهوجود نیاورد.»براساس مطالعهای که موتور جستوجوی مسافرتی Skyscanner انجام داده، تعداد متقاضیان سفر به برزیل در ماههای پیش از برگزاری جامجهانی همه را میخکوب کرد اما پس از آن سطح تقاضا به حالت عادی بازگشت.این امر برای شرکتهایی که نسبت به افزایش تعداد گردشگران پس از برگزاری جامجهانی اطمینان داشتند، سوال ایجاد کرد.
در سال 2013، آلوارو دیگو، مدیر عملیات گروه هتلهای InterContinental در آمریکای جنوبی گفته بود برگزاری جام جهانی و المپیک فرصتی برای برزیل است تا موقعیت این کشور در گردشگری را تثبیت کند و بههمین دلیل این شرکت برای سه برابر کردن تعداد هتلهایش در برزیل و رساندن به 39 هتل در یک دهه آینده برنامهریزی کرد.مقامات گروه هتلهای InterContinental آن زمان براین باور بودند که برزیل کشوری مهم در گردشگری است و همه بازارهای این کشور دارای پویایی اقتصادی و دائما در حال تحول هستند.
هزینههای بالا
هزینههای بالا یکی از موانع اصلی برزیل برای جذب گردشگر است. این را گوستاوولاک، رئیس یک آژانس مسافرتی میگوید و اینگونه ادامه میدهد: «برزیل نسبت به سایر مقصدهای گردشگری، گران بهشمارمیآید.» فروش این آژانس مسافرتی طبق اعلام مدیر آن در چهارماهه منتهی به دسامبر 2014 نسبت به مدت مشابه سال پیش از آن تغییری نداشت و در مقایسه با دو سال قبلتر 70 درصد کاهش را نشان میداد.
ماه جولای سال 2014 دولت اعلام کرد 95 درصد از یک میلیون خارجی که برای جامجهانی به برزیل سفر کردند، برای سفر دوباره به این کشور از خود تمایل نشان دادند. پیشبینی دولت برای المپیک 2016 این است که 380 هزار بازدیدکننده به این کشور آمریکای لاتین سفر کنند.
چگونگی عملکرد
برزیل برای جذب گردشگران بیشتر موانع متعددی پیشرویش دارد که از آن جمله میتوان به صدور ویزا برای شهروندان آمریکایی و زیرساختهای ناکافی حملونقل هوایی در منطقه محل برگزاری المپیک اشاره کرد. پول ملی ضعیف شده و برنامهریزی برای ایجاد تخفیفهای بیشتر هنگام برگزاری المپیک میتواند به اقتصاد برزیل کمک شایانی کند.
رئال، پول ملی برزیل در سالهای گذشته 23 درصد کاهش داشته است. اگرچه کاهش ارزش پول ملی برزیل بهسود گردشگران خارجی است که میخواهند به این کشور سفر کنند، اما برای اقتصادش چندان خبر خوبی نیست.
زبانهای خارجی
جمعیت کوچکی از برزیلیها هستند که توانایی صحبت به زبانی غیر از زبان مادریشان را داشته باشند.آموزش کارکنان هتلها و رستورانها هم دراین مورد بسیار کم بوده و برزیلیها در این مورد نمیتوانند بهخوبی با گردشگران خارجی ارتباط برقرار کنند. همین امر باعث ایجاد مشکل برای گردشگران خارجی میشود. تابلوهای راهنما در جادهها و موزهها به زبان پرتغالی، زبان رسمی برزیلیها هم ضعیف هستند چه برسد به انگلیسی. پروازها گران و کمیاب هستند و بخشی از هزینههایشان بر دوش دولت است.
با توجه به مشکلات مالیاتی، ناآرامیهای سیاسی و وجود آژانسهای مسافرتی خصوصی که کمکی از دولت دریافت نمیکنند، ویروس زیکا و سایر مشکلات اقتصادی و اجتماعی برگزاری المپیک 2016 برای برزیل مشکل بهنظرمیآید. اگر برزیلیها بخواهند از المپیک پیشرو بیشتر از جامجهانی گذشته بهرهبرداری کنند باید در این چند ماه باقیمانده با این مشکلات و بهویژه ناآرامیهای سیاسی قدرتمندتر برخورد کنند.