ضرب عدد دو در دو در دنیای ریاضی قطعا چهار میشود، اما در دنیای بودجه ارکستر سمفونیک تهران، جواب این معادله همیشه چهار نمیشود. گاهی اوقات یک میشود و گاهی هم 10. گاهی خبر خوب حضور علی رهبری با پایان شگفتانگیز استعفای او همراه میشود و گاهی خبر استعفای او چنان پیچیده میشود که حتی خبر برگشت او فضای ملتهب ارکستر را آرام نمیکند. هرچه هست مشکلات مالی و البته شایعات و حاشیهها ارکستر را زخمی کرده است، زخمی که به این راحتی درمان نمیشود.
مشکلات مالی تنها بخش کوچکی از ماجراهای ارکستر ۸۳ ساله تهران است. ارکستری که در دولت قبل تعطیل شد و در دولت یازدهم طبق وعده رئیسجمهور بازگشایی شد. با این حال از اسفند ماه سال ۹۳ که علی رهبری هدایت ارکسترها را بر عهده گرفته تا به امروز هر روز داستان تازهای برای ارکستر سرهم میشود تا معادلات طبیعی ارکسترها با نظم و ترتیب پیش نرود.
اگر پیش از این از اختصاص ردیف بودجه به ارکسترها خبر دادهشده، اما از وضعیت بودجه ارکسترها چندان اطلاعات یکسان و کاملی در دسترس نیست. در جوابیهای که موسسه توسعه هنرهای معاصر در رابطه با بودجه ارکسترها در تاریخ 94/۸/17 به خبرگزاری فارس داد، آمده است: در گزارش جذب 4میلیارد تومان بودجه ارکسترها توسط بنیاد رودکی، لازم به ذکر است مبلغ 2میلیارد تومان از محل بودجه ارکسترها در بهمنماه ۹۳ توسط نهاد ریاست جمهوری به موسسه توسعه هنرهای معاصر تخصیص یافت و بنا بر گزارش هزینه عملکرد بنیاد رودکی در اختیار این بنیاد قرار گرفته است.
البته رقم بودجه ارکستر سمفونیک تهران در دو روز بعد یعنی در تاریخ ۱۹/۸/ ۹۴ از زبان بهرام جمالی، مدیرعامل بنیاد رودکی متفاوت است. او در این زمینه به ایلنا گفت: بودجه مصوب سال ۹۳؛ 4میلیارد تومان بود و نیمی از آن هنوز واریز نشده است. امسال نیز ۵میلیارد و نیم بودجه مصوب شد که فعلا فقط ۸۰۰میلیون تومان از آن واریزشده و تا پایان سال هم در نهایت ۵۶درصد از بودجه دریافت میشود.
محور این یادداشت اختلاف رقم یکمیلیارد و 200میلیون تومان بین صحبتهای موسسه توسعه هنرهای معاصر و بنیاد رودکی نیست. حتی محور اعلام رسمی دستمزد علی رهبری از سوی بنیاد رودکی هم نیست؛ رقمی که شامل هزینه ایاب و ذهاب، اقامت و دستمزد بود و عدد «۴۳۶میلیون تومان» را نشان میداد. یعنی بنا به گفته بنیاد رودکی نیمی از بودجه و بنا به گفته موسسه توسعه هنرهای معاصر یکچهارم بودجه دریافتی به دستمزد علیرهبری اختصاص داده شده است.
نگهداری ارکسترها چه ارکستر سمفونیک تهران و چه ارکستر ملی هزینه دارد، دستمزد نوازندهها، خرید سازها، دستمزد رهبر، آهنگساز، لباس و هزار خرج دیگر بخش کوچکی از هزینههای ارکستر است اما مسئله مهم در این میان حاشیههای زیادی است که این ارکسترها خصوصا ارکستر سمفونیک تهران با آن درگیر شده است.
شفافیت مسائل مالی و البته سیاستگذاری مهمترین نکتهای است که در ارکسترها فراموش شده است. بد نیست این بار نشستی با حضور رهبر ارکستر و مدیر بنیاد رودکی با اهالی رسانه گذاشته شود و خیلی شفاف میزان بودجه و البته مسائل حاشیهای ارکستر مطرح شود و بعد از پایان نشست و اعلام همه موارد، امیدوار بود که حاشیهها دست از سر ارکستر سمفونیک تهران بردارد و البته خود اهالی فن هم باید به این موضوع کمک کنند.
* روزنامه نگار هنری