احزاب راست گرای اروپا چه اهدافی را دنبال می کنند / «تولد جهانی نو» شعاری که پیامدهایی گسترده دارد

اگرچه اتحادیه اروپا احزاب و گروه های متنوع سیاسی و اقتصادی را در خود جای داده است، اما سیطره نفوذ و درجه اهمیت هر یک از این احزاب حدودی مشخص دارد. به نظر می رسد فعالیت های این گروه ها طی ماه های اخیر، روندی متفاوت را در پیش گرفته است؛ روندی که براساس نظر بسیاری از کارشناسان اقتصادی متاثر از شرایط دیپلماتیک جهانی و فضای حاکم بر سیاست و اقتصاد بین الملل است.

روی کار آمدن دونالد ترامپ از یک سو و پیامدهای رأی آری مردم بریتانیا به برگزیت از سوی دیگر، باعث شده فضای اقتصاد بین الملل نیز تحولاتی قابل ملاحظه را تجربه کند.

یکی از جدید ترین مصادیق این تحولات؛ افزایش قدرت و نفوذ برخی احزاب سیاسی در کشورهای اتحادیه اروپا است. گردهمایی احزاب راست گرای افراطی در شهر کوبلنتس واقع در ایالت راندلند یکی از مهم ترین اتفاقات دیپلماتیک اتحادیه اروپا طی هفته گذشته بود.

اقتصاد اتحادیه اروپا و نگرانی های آتی 

اگرچه از دید بسیاری از افراد، برگزیت نخستین جرقه مهم برای افزایش قدرت جریان های ناسیونالیست و پوپولیست گرایی تلقی می شود، اما می توان یکی از نخستین جرقه های تمایل اروپایی ها به قدرت بخشیدن به جریان های راست گرا را موفقیت حزب سبز در انتخابات 2016 اتریش تلقی کرد.

پیش از این هم بسیاری از کشورهای حوزه اسکاندیناوی و کشورهایی مثلا کانادا، ایتالیا و هلند، موج قدرت گیری احزاب راست گرا با عقاید پوپولیستی را تجربه کرده بودند، اما سیل رشد این جریان ها از ابتدای سال 2016 مثل بهمنی عمل کرد که در مسیر خود بسیاری از کشورهای مهم اتحادیه اروپا مثل آلمان و فرانسه را نیز مورد حمله قرار داد.

درواقع، با وجود اینکه نفوذ و قدرت گیری احزاب راست گرا در اروپا موضوع جدیدی نیست، اما تاثیر اقتصادی این قدرت برای اعضای اتحادیه اروپا اهمیتی بسزا دارد. کنفرانس روز شنبه احزاب راست گرا که با حضور سران برجسته این گروه از کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا و هلند تشکیل شد، بی شباهت به یک مانور نبود؛ مانوری که در تلاش بود اهداف خود را به گوش جهانیان و به ویژه کشورهای عضو اتحادیه اروپا برساند.

نکته بسیار جالب در مورد این نشست، برگزاری آن درست یک روز پس از مراسم تحلیف ریاست جمهوری آمریکا بود؛ همزمانی جالبی که بخشی از اهمیت آن در سخنرانی مارین لوپن ریاست حزب راست گرای فرانسه بازتاب داشت. در بخش آغازین سخنرانی لوپن، صدراعظم آلمان (آنجلا مرکل) به طور آشکاری مورد حمله انتقادات قرار گرفت. اما علت این انتقادات به رفتار منعطف وی در خصوص پذیرش مهاجران مرتبط بود.

به عبارت دیگر، به عقیده راست گرایان، تاکید بیش از حد آنجلا مرکل برای پذیرش مهاجران و صرف کردن هزینه و خدمات برای این افراد، اقتصاد آلمان را تحت الشعاع قرار داده و تضعیف کرده است. این عقیده با شور و هیجان حاضران تشویق شد؛ تشویقی که نشان می داد اغلب حاضران در این نشست برای حفظ ثبات و فردیت اقتصادی آلمان اهمیت بسیار زیادی قائل هستند. اما یکی از جملات کلیدی یا به عبارتی اسم رمز سخنرانی لوپن استفاده وی از عبارت «تولد جهانی نو» بود.

به بیانی دقیق تر وی با جملات کوبنده خود یک پیام روشن و شفاف به تمامی احزاب فعال در اروپا و جهان ارسال کرد. وی گفت: «ما در حال تجربه اتمام یک جهان و تولد جهانی نوین هستیم؛ جهانی که مقدمه ای خواهد شد برای رویای تولد دوباره ملت های اروپایی.»

اما پیام احزاب راست گرا از جایی واضح تر می شود که نگاهی به سخنان فراوکه پتری داشته باشیم. وی گفت «اروپا باید دوباره تعریف شده و شکل داده شود. هر کشور اروپایی باید ابتدا دارای هویت ملی باشد، سپس به دنبال روح اروپایی خود بگردد.» این سخنان به طور واضح مشخص می کند رهبر حزب راست گرای آلمان، تا چه حد مشتاق جدایی از اتحادیه اروپاست. جالب تر اینکه رهبر حزب آزادی هلند با ستایش سخنان همتای آلمانی خود گفت که اروپا به پتری بیش از مرکل نیاز دارد.

آینده یورو در معرض تهدیدهای چندجانبه

این سخنان در شرایطی مطرح می شود که مدت زیادی از برگزیت و حواشی پیرامون آن نمی گذرد. جدایی بریتانیا از اتحادیه اروپا از دید بسیاری از کارشناسان یک بحران و شوک بزرگ برای کل اتحادیه و به طور ویژه واحد پولی این اتحادیه (یورو) تلقی می شود؛ دیدگاهی که با مرور روند نوسانات بازار طی روزهای پس از اعلام برگزیت، به شدت قوت گرفت. 

اکنون و در شرایطی که کشورهایی مثل آلمان با موج های جدایی طلبی روبه رو هستند، سرنوشت یورو نیز در شرایط خطرناکی قرار دارد. با این وجود آینده یورو تنها به چگونگی تصمیم گیری های اعضای راست گرای اتحادیه اروپا مرتبط نیست. اتحادیه اروپا در آستانه تحول سیاسی و اقتصادی مهمی قرار دارد. درواقع این اتحادیه از یک سو متاثر از شرایط انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده است و از سوی دیگر تحت تاثیر انتخابات کشورهای عضو قرار دارد.

سه کشور آلمان، فرانسه و هلند در آستانه انتخابات ریاست جمهوری قرار دارند. نتیجه این انتخابات، تاثیر قابل توجهی بر موضع گیری های آتی این کشورها در قبال استمرار حضورشان در اتحادیه اروپا خواهد داشت. نگاهی به تحولات بریتانیا پس از پذیرش برگزیت اهمیت تغییرات سیاسی کابینه بر تغییرات اقتصادی آن را نشان می دهد.

ترزا می ، در شرایطی کابینه نخست وزیری بریتانیا را تحویل گرفت که دیوید کامرون با اعلام استعفای خود، مهر تاییدی بر تغییرات اقتصادی این کشور زد.

اکنون وی نخستین فردی است که با ترامپ قرار ملاقات گذاشته و به نظر می رسد موضع گیری های مشابهی با وی خواهد داشت. بر همین اساس است که می توان انتظار داشت نتایج انتخابات آتی کشورهای مهم اتحادیه، تاثیر مستقیمی بر ادامه حیات یا کمای اقتصادی اتحادیه خواهد داشت.

ارتباط با نویسنده: royapakseresht@gmail.com