تلاش برای کنترل آلایندگی در صنعت پرسود پتروشیمی

رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیط زیست در صنعت پتروشیمی به دغدغه جدی فعالان زیست محیطی تبدیل شده است. این دغدغه موجب شده شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای مانیتورینگ آنلاین مجتمع‌های پتروشیمی گام بردارد. این در حالی ‌است که مدیران این مجتمع‌ها از مانیتورینگ آنلاین پساب‌های صنعتی واحدهای پتروشیمی خود می‌گویند و رعایت الزامات HSEرا جزو مسئولیت‌های اجتماعی‌شان اعلام می‌کنند اما گزارش سازمان محیط‌زیست از نابودی محیط‌زیست به واسطه فعالیت پتروشیمی‌ها خبر می‌دهد.

به درستی اطلاعاتی از وضعیت میزان آلایندگی واحدهای پتروشیمی‌ها در دست نیست اما براساس اطلاعات موجود در دنیا سیستم واحدهای پتروشیمی بدون شعله است، به این ترتیب که گازهای خروجی را دوباره وارد چرخه تولید می‌کنند تا دود و آلودگی ناشی از آتش آنها وارد طبیعت نشود. این درحالی‌است که در واحدهای پتروشیمی تمام گازهای تولیدی می‌سوزد و آلودگی ناشی از شعله‌های آن وارد هوا می‌شود.

مجتمع‌های پتروشیمی با وجود سودآوری برای کشور در صورت عدم رعایت الزامات HSE برای محیط‌زیست خطرات زیادی خواهند داشت، از این رو با توجه به اهمیت بهداشت صنعتی در این صنعت لازم است دستورالعمل‌هایی برای کاهش انتشار گازهای مختلف در مجتمع‌های پتروشیمی ابلاغ شود. بر این اساس است که شرکت ملی صنایع پتروشیمی به تمام مجتمع‌ها و شرکت‌های پتروشیمی ابلاغ کرده اقدامات لازم برای کاهش انتشار گازها صورت گیرد. اهمیت مسئله به قدری است که از سوی قانونگذار برای واحدهای آلاینده عوارض آلایندگی صادر می‌شود. قدرت الله نصیری، مدیر HSE شرکت ملی صنایع پتروشیمی در این باره اعلام کرده است، امسال با جدیت به دنبال آن هستیم تا قوانین و وظایف حاکمیتی را مصوب کرده و به مرحله اجرا درآوریم و قوانینی که برای HSE تصویب شده به‌طور کامل از سوی شرکت‌های بخش‌خصوصی اجرا شود. وی همچنین گفته است، تمام مجتمع‌های پتروشیمی کشور تا پایان سال 96 به سیستم آنلاین مانیتورینگ پساب‌های صنعتی و پایش آنلاین آلاینده‌ها مجهز خواهند شد.

این اقدام می‌تواند وضعیت HSE پتروشیمی‌ها را بهبود ببخشد چراکه قرار است با نصب این سیستم‌ها در مجتمع‌های پتروشیمی اطلاعات مربوط به خروجی سیستم‌های گاز فلر و پساب‌های صنعتی به دفاتر استانی سازمان محیط‌زیست منتقل می‌شود. در آینده نزدیک رصد آنلاین در محل شرکت ملی صنایع پتروشیمی صورت خواهد گرفت. براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته قرار است تا پایان تابستان بیش از 90 درصد از مجتمع‌های پتروشیمی به سیستم پایش آنلاین اندازه‌گیری انتشار گازهای گلخانه‌ای تجهیز شوند که این امر جای بسی خوشحالی دارد زیرا وضعیت HSE واحدهای پتروشیمی‌ در بسیاری موارد به دلیل قدیمی بودن در شرایط مطلوب نیست و حال با راه‌اندازی سیستم‌های آنلاین مونیتورینگ و پایش در همه واحدها می‌توان خروجی کار تمام واحدها را رصد و ثبت کرد.

در این باره کاظمی، مدیرعامل پتروشیمی شیراز با اشاره به اینکه سیستم آنلاین خروجی پساب در پتروشیمی نصب شده، به «فرصت امروز» می‌گوید: «این سیستم به‌صورت آنلاین به دفاتر استانی محیط‌زیست استان وصل است و رصد همیشگی از آن صورت می‌گیرد اما اگر وزارت نفت یا مجموعه ذی‌ربط آن شرکت پتروشیمی، خواهان نصب سیستم‌های جدید هستند و این مسئله را ابلاغ می‌کنند باید در کنار آن مشوق‌هایی نیز برای مجتمع‌ها لحاظ کنند.»

وی با اشاره به اینکه برای مجتمع‌های قدیمی پتروشیمی نصب این سیستم‌های آنلاین هزینه سنگینی دارد، می‌افزاید: «در برخی از واحدهای جدید پتروشیمی HSE اهمیت ندارد و لازم است جدیت بیشتری باشد؛ البته نکته اصلی در این زمینه تعمیم آلایندگی یک واحد پتروشیمی به تمامی واحدهاست که این تفکر باید اصلاح شود. در برخی واحدهای قدیمی امکان نصب سیستم بر خروجی پساب‌ها وجود ندارد از این رو جریمه‌هایی برای پترشیمی‌ها لحاظ می‌شود اینجاست که مشوق لازم است.»

وی با بیان اینکه براساس آخرین اعلام، پتروشیمی‌ها و حتی پالایشگاه‌ها همه آلاینده هستند و باید یک درصد عوارض آلایندگی را پرداخت کنند، می‌گوید: «تمامی مدیران پتروشیمی‌ها براساس مسئولیت اجتماعی که در برابر محیط‌زیست دارند خود را مکلف به رعایت استانداردها و رصد پساب‌های خروجی می‌دانند. این‌گونه نیست که این موضوع اهمیتی نداشته باشد در صورت لزوم برای کاهش آلایندگی، تولید را نیز کاهش می‌دهیم، اما دولت بیشتر به دنبال اخذ جریمه است تا کمک به بهبود وضعیت آلایندگی.»

در همین باره نیز بهشتیان مدیرعامل پتروشیمی جم، به «فرصت امروز» می‌گوید: «کاهش انتشار گازها در پتروشیمی جم در دستور کار است و حتی سیستم‌های مانیتورینگ پساب‌های صنعتی و پایش آلاینده بیش از اینکه از سوی شرکت ملی صنایع پتروشیمی ابلاغ شود، مورد توجه قرار گرفته است و هر سال تلاش می‌کنیم با وجود هزینه‌بر بودن، این سیستم به روز شود و بهبود یابد.»

از دید بهشتیان این مسئله موضوع جدیدی نیست اما تاکید بر اجرایی شدن آن و تلاش برای مانیتورینگ خروجی پساب‌های صنعتی پتروشیمی‌ها به‌صورت آنلاین در شرکت ملی صنایع پتروشیمی به رعایت اصول HSE کمک می‌کند، اما دراین میان باید در توسعه پتروشیمی‌ها مسئله HSE تاکید اول باشد.