انگلیس همیشه وجود خواهد داشت، اما آنچه این روزها بهشدت دربارهاش تردید وجود دارد، ادامه حیات اتحادیه اروپا است.
اگر مردم بریتانیا روز 23 ژوئن (3 تیر) به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رأی دهند، بزرگترین ترس جهان از میان کل اتحادیه اروپا خواهد بود. وقتی اتحادیه اروپا از هم بپاشد، طبعا یورویی هم دیگر در کار نخواهد بود.
رایگیری برای برگزیت(Brexit) ماهها است که بازارهای جهان را درگیر خود کرده و پیشبینیها حکایت از این دارد که شهروندان بریتانیایی سرانجام به حرف دولت گوش داده و باقی ماندن در اتحادیه اروپا را انتخاب خواهند کرد. اما بهتازگی جریانی مخفی در بازارهای مالی ایجاد شده که نشان میدهد مردم قرار است به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا رأی دهند.
برای بریتانیا، خروج یعنی ترک اتحادیه 28 کشوری اروپا و رها شدن از مجموعه قراردادهای تجاری و غیرتجاری که اصل و اساسشان را بریتانیا پیریزی کرده است. تنظیم این قراردادها کار سادهای نیست و بازطراحی و مذاکره دوباره درباره آنها سخت و وقتگیر است. یکی از مهمترین دغدغههای رایدهندگان بریتانیایی سیاست اتحادیه اروپا درباره مهاجرت بوده که سیل مهاجران از خاورمیانه را روانه اروپا کرده است.
مارک چندلر، استراتژیست ارشد ارز در شرکت خدمات مالی Brown Brothers Harriman دراینباره گفت: «مشکل اینجاست که اگر بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج شود، نخستین کشوری خواهد بود که از این اتحادیه خارج شده و خروج از این اتحادیه پس از بریتانیا با موانع کمتری همراه خواهد بود. خیلی از مردم میترسند که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا شروع بحران سیاسی و اقتصادی در این کشور خواهد بود. دولت کمپین تشکیل داده تا بماند. اگر بریتانیاییها رأی به خروج بدهند یعنی به دولت اعتماد کامل ندارند.»
او اینطور ادامه میدهد: «مردم نگران هستند که اگر بریتانیا ار اتحادیه اروپا خارج شود، بحران پولی اتحادیه اروپا آغاز میشود.»
دونالد تاسک، رئیس شورای اروپا دیگر مقام بلندپایهای است که در گفتوگو با روزنامه بیلد آلمان رأی به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را باعث تقویت احساسات ضداروپایی میداند.
او میگوید: «من بهعنوان یک تاریخشناس از این میترسم که برگزیت نه تنها نقطه آغاز فروپاشی اتحادیه اروپا، بلکه شروع از میان رفتن تمامیت سیاسی تمدن غرب باشد.»
به گفته تاسک، نتایج درازمدت این خروج چندان روشن نیست، اما همه کشورهای اتحادیه اروپا، بهویژه خود بریتانیا، از این خروج ضربه اقتصادی میخورند.
بوریس اسکلوسبرگ، رئیس مؤسسه BK Asset Management نیز از دیدگاه خود حرفهای جالبی میزند: «لندن پایتخت مالی جهان است. مشخص نیست که چقدر توانایی برای لندن وجود خواهد داشت که بتواند مجرای تمام معاملات مالی در جهان باشد. برگزیت واقعا بیشتر از آنچه نشان میدهد تأثیرگذار است. این مسئله تنها برای اروپا یا بریتانیا نیست، بلکه کل سیستم مالی جهانی تحت تأثیر این تصمیم خواهد بود.
درحالیکه بسیاری از کارشناسان معتقدند در صورت خروج بریتانیا ار اتحادیه اروپا، بریتانیا یک بیثباتی اولیه را تجربه خواهد کرد، به گفته آنها اوضاع در درازمدت در بریتانیا باثبات خواهد شد. اما این امکان هم وجود دارد که ثبات در درازمدت ایجاد نشود یا خروج از اتحادیه اروپا به خروج سایر کشورها از این اتحادیه بینجامد. این ترس منجر به رفتن به سمت قراردادهای امن در بازارهای مالی شده است.
از طرفی راجر بوتل، اقتصاددان منتقد اتحادیه اروپا معتقد است آنقدرها که هر دو طرف ماجرا را داغ کردهاند تأثیرات این خروج زیاد نیست.
او میگوید: «ما گمان میکنیم که در واقع اثر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا از سوی هر دو طرف بزرگنمایی شده و این اثر در مقایسه با تولید ناخالص ملی چیزی نزدیک به صفر است. خیلی سخت است که بگوییم که این اثر برای کدام طرف دقیقا صفر است.»
او این اظهارات را در کنفرانس شرکتش در سنگاپور بیان کرد. به اعتقاد بوتل ضربه خوردن توانایی بریتانیا درتجارت با اروپا درست نیست چون سهم صادرات بریتانیا به اتحادیه اروپا مدتها است که کاهش یافته و همچنان به روند کاهشی خود ادامه میدهد، چه برگزیت اتفاق بیفتد و چه رخ ندهد.
این یعنی تمام داستانهای وحشتناکی که مردم درباره پیامدهای خروج میگویند اغراق شده است. رأی به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به مفهوم تغییرات گسترده در بریتانیا در درازمدت نیز نخواهد بود. او میگوید: «اگر مردم بریتانیا رأی به خروج از اتحادیه اروپا دهند، همه انواع فشارهایی که روی این کشور بود بر دوش کشورهای دیگری میافتد.» نکته مهم این است که به گفته بوتل، بریتانیا 9درصد بودجه اتحادیه اروپا را تامین میکرد و به همین دلیل خروج این کشور به 23 کشور باقیمانده فشار بیشتری وارد میکند تا به خود بریتانیا.